Ryż, w takiej czy innej postaci, od tysięcy lat jest jednym z najważniejszych produktów spożywczych na świecie. Dziś dostarcza około 20 procent światowej energii czerpanej z żywności. 90 procent światowej uprawy ryżu znajduje się w Azji i Pacyfiku.

Dzisiaj odmiany takie jak ryż basmati z Indii, jaśminowy z Tajlandii oraz Arborio z Włoch są coraz bardziej popularne spośród ponad 40.000 odmian.

Znamy różne odmiany ziarna białego, a także np. ryż brązowy, fioletowy, czerwony, czy też czarny.

Być może słyszeliście, że brązowy ryż jest lepszy niż wersja biała.

Trzeba też wziąć pod uwagę sposób uprawy, zatem warto być na bieżąco z informacjami i wiedzą na ten temat.

Dziki ryż dostarcza o wiele więcej makroelementów w porównaniu do białego ryżu.

Filiżanka białego ryżu ma więcej tiaminy (25% dziennego zapotrzebowania), kwasu foliowego i wapnia niż dziki ryż.

Za to dziki ryż ma szerszy profil makroelementów, oraz zapewnia 10% dziennego zapotrzebowania na kwas foliowy w tej samej porcji.

Dziki ryż w porównaniu do białego ryżu:

• bogatszy w składniki ożywcze
• ma mniej kalorii i węglowodanów
• zawiera 3 razy więcej błonnika
• zawiera więcej białka, w tym niezbędnych aminokwasów takich jak metionina i lizyna

„Niezbędne” oznacza, że nie mogą być syntetyzowane przez organizm i muszą pochodzić z zewnątrz (tzw. aminokwasy egzogenne). Lizyna została określona jako jedno z białek niezbędnych dla optymalnego wzrostu i przekształcania kwasów tłuszczowych w energię, a także obniżania poziomu cholesterolu, bierze udział w tworzenia  kolagenu, mocnych kości, tkanek, ścięgien, chrząstek i skóry. Lizyna zapobiega nadmiernej utracie wapnia wraz z moczem, a nawet może pomóc zmniejszyć utratę gęstości kości w wyniku osteoporozy.

Metionina też jest ważna dla tworzenia tkanki chrzęstnej i może być potrzebna osobom cierpiących na zapalenie stawów, gdyż zwiększa wchłanianie siarki. Posiada szereg innych pozytywnych zastosowań dla całego organizmu, takie jak rozkład tłuszczów w wątrobie. Ma również działanie przeciwzapalne oraz zmniejsza ból, oraz zapobiega wypadaniu włosów.

Minerały są kolejnym ważnym atrybutem dzikiego ryżu. Porcja w wielkości kubeczka zawiera 15 procent dziennego zapotrzebowania na fosfor i cynk ( niezbędne dla prawidłowej pracy serca, układu nerwowego i funkcjonowania mięśni), oraz magnez.

Dziki ryż jest lepszym wyborem dla osób chcących zrzucić na wadze, ponieważ zapewnia uczucie sytości.

Jaki jest brązowy ryż w porównaniu do białego ryżu?

Już filiżanka brązowego ryżu zapewnia 10% dziennego zapotrzebowania na białko, oraz 14% na błonnik i 88% na mangan. Zawiera wiele mikro- i makroelementów. Jest bogaty w selen, magnez, fosfor, witaminę B6 i tiaminę.

Występujący w dużej ilości mangan jest istotny w przemianie węglowodanów i białek w energię.

Wspomaga układ nerwowy i razem z cholesterolem bierze udział w produkcji hormonów płciowych. Mangan jest również kluczowym elementem enzymu o nazwie dysmutaza ponadtlenkowa, znajdującego się w mitochondriach. Enzym ten odgrywa istotną rolę w ochronie komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.

Jakie inne korzyści czerpie organizm ze składników odżywczych znajdujących się w brązowym ryżu? Według naukowców z Harvard School of Public Health (HSPH):

„Ryż brązowy ma korzystny wpływ na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, układu trawiennego, mózgu i układu nerwowego. Jest on pełen przeciwutleniaczy, które przynoszą ulgę w szeregu chorób, takich jak nadciśnienie, szkodliwy poziomów homocysteiny , stresu, depresji i zaburzeń skórnych.

Wysoka zawartość substancji odżywczych w brązowym ryż sprzyja walce z różnymi  stanami chorobowymi, takimi jak rak, cukrzyca, otyłość, zaburzenia neurodegeneracyjne i bezsenność. Ma właściwości antydepresyjne i pomaga w utrzymaniu zdrowych kości i silniejszego systemu odpornościowego. ”

Zastąpienie białego ryżu ryżem brązowym może obniżyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2.

Biały ryż jest dużo bardziej powszechny i ogólnodostępny na półkach supermarketów niż brązowy, czarny czy dziki ryż, biały ryż jest  także o wiele tańszy. Niestety badania wykazują, że jedzenie białego ryżu cztery lub pięć razy w tygodniu jest związane z podwyższonym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2, podczas gdy jedzenie od dwóch do czterech porcji brązowego ryżu przynosi odwrotny skutek. Wynika to z wysokiego stopnia przetworzenia białego ryżu i deficytu takich składników jak : błonnik, magnez, fosfor, witaminę B6

Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, że zastąpienie białego ryżu brązową odmianą może pomóc obniżyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. HSPH (wydział zdrowia publicznego na Uniwersytecie Harwardzkim) wysunął poniżej przedstawione wnioski.

Brązowy ryż w porównaniu do białego ryżu (wg HSPH):

• większa zawartość błonnika
• bogatszy w minerały i witaminy
• pełen związków fitochemicznych
• nie powoduje gwałtownego skoku poziomu cukru we krwi

„Usuwanie wierzchniej warstwy ziaren ryżu brązowego usuwa większość witamin i minerałów. Ponadto, zdarcie tej części ziarna pozbawia go większości błonnika, który pomaga przeciwdziałać cukrzycy poprzez spowolnienie wzrostu poziomu glukozy we krwi”

Skoro brązowy ryż jest dobry, czy to znaczy, że czarny ryż jest jeszcze lepszy?

Czarny ryż, zwany też jako fioletowy lub zakazany, jest azjatycką odmianą, która jest tak korzystna dla organizmu jak odmiana ryżu brązowego, a dodatkowo posiada szereg silnych antyoksydantów.

Czarny ryż ma zewnętrzną powłokę jak brązowy ryż, przez co gotowanie jest czasochłonne, ale moczenie go przez godzinę pomaga przyspieszyć ten proces.

Co ciekawe, prawdopodobnie im ciemniejszy ryż, tym zdrowszy.

Na przykład stwierdzono, że czarny ryż zawiera atrybuty w postaci antocyjanów w podobnej ilości co jagody i jeżyny. To bardzo dobra wiadomość, ponieważ badania wykazały, że antocyjany zwalczają szereg poważnych problemów zdrowotnych, takich jak rak i choroby serca.

Naukowcy badali właściwości zdrowotne  otrębów z czarnego ryżu i stwierdzili, że to „środek terapeutyczny użyteczny w leczeniu i profilaktyce chorób związanych z przewlekłym zapaleniem.” Podczas badań czarny ryż zmniejszył również objawy chorobowe zapalenia skóry, a brązowy ryż już nie przyniósł takich korzyści.

Fakty brzmią  jak tytuł nowego horroru: „Arszenik w ryżu”.

W 2012 roku, po publikacji raportu odnośnie obecności arszeniku w soku jabłkowym i winogronowym, portal Consumer Reports przeprowadził liczne testy na ryżu:

„Praktycznie w każdym przetestowanym produkcie znajdowała się znaczna ilość arszeniku w dwóch postaciach. Prawie każdy testowany produkt zawierał sporą ilość arszeniku nieorganicznego, który jest rakotwórczy, oraz arszeniku organicznego, który jest mniej toksyczny, ale również groźny. Testom poddano popularne wśród konsumentów produkty znanych marek, które na co dzień jedzą rzesze dorosłych i dzieci.”

Płatki śniadaniowe Rice Krispies zawierały stosunkowo niską ilość arszeniku w ilości od 2,3 do 2,6 mikrogramów w porcji, a organiczny makaron firmy Trader Joe’s Organic zawierał arszenik w ilości od 5,9 do 6,9 mikrogramów w porcji.

Niepokojące jest to, że pewien poziom arszeniku znaleziono nawet w produktach zbożowych dla niemowląt i dzieci.

Podczas gdy przedsiębiorstwo USA Rice Federation bagatelizuje dane odnośnie obecności arszeniku w ryżu (twierdząc, że nieorganiczny arszenik jest „naturalną substancją”), artykuł w piśmie Consumer Reports informuje, że:

„W większości z 65 przeanalizowanych przez nas produktów ryżowych arszenik nieorganiczny był dominującą formą arszeniku. Jest on jedną ze 100 najbardziej rakotwórczych substancji według rankingu Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC). Arszenik nieorganiczny powoduje raka pęcherza, płuc, skóry, wątroby i prostaty.”

A Center for Public Integrity (bezpartyjne zrzeszenie osób relacjonujących działania rządowe i polityczne) informuje:

„Naukowcy z EPA (amerykańska Agencja Ochrony Środowiska) doszli do wniosku, że jeśli 100.000 kobiet każdego dnia spożyje dozwolony prawnie dzienny limit arszeniku, to 730 z nich ostatecznie zachoruje na raka płuc lub na raka pęcherza.”

Skąd bierze się arszenik w ryżu?

Arszenik jest obecny ryżu z powodu uprawiania go na skażonej glebie. Skażone pola ryżowe są wynikiem stosowania w uprawie szkodliwych toksyn, herbicydów i pestycydów (nie wspominając o operacji skoncentrowanego żywienia zwierząt-TriCafos- praktykowanej w komercyjnym rolnictwie).

Artykuł opublikowany  w Consumer Reports wyjaśnia:

Ryż absorbuje arszenik z gleby i wody  o wiele efektywniej, niż inne rośliny. Roślina ta uprawiana jest na częściowo zalanych terenach, co sprzyja absorbowaniu trucizny. Ponadto ryż jest w dużej mierze hodowany na np. terenach uprzednio będącymi polami bawełny obficie zraszanymi pestycydami zawierającymi arszenik w celu zwalczenia chrząszczy znanych pod nazwą Kwieciak bawełniany.

Zalecenia dotyczące spożywania ryżu:

Ze względu na korzyści zdrowotne czerpane z ryżu, może nie ma sensu, aby całkowicie wyeliminować go ze swojego jadłospisu. Warto jednak sięgać po ryż organiczny, a jeśli nie masz pewności co do źródła, ogranicz spożycie do dwóch porcji tygodniowo, jeśli chcesz zminimalizować ryzyko wynikające ze spożywania arszeniku.

Najlepiej upewnij się, że ryż pochodzi z upraw nie skażonych, wolnych od pestycydów i dodatków chemicznych, a także nie jest  genetycznie modyfikowany.

źródła :