Alergie pokarmowe to wyolbrzymione reakcje naszego organizmu na składniki pokarmowe, które u zdrowego człowieka nie wywołują żadnych reakcji. Współcześnie, najprawdopodobniej na skutek wysokiego spożycia produktów wysoko przetworzonych, na alergie pokarmowe cierpi około 8% dzieci oraz około 4% dorosłych na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych częstotliwość występowania alergii pokarmowych jest największa! Widać zatem niepokojący związek pomiędzy stylem życia i rodzajem dostępnego pożywienia, a występowaniem alergii. Czym one są, jak się objawiają i jak je leczyć?

Czym jest alergia pokarmowa?

Alergia to najogólniej mówiąc nadmierna, przesadzona reakcja organizmu na jakiś składnik pokarmu. Objawy te mogą mieć przebieg lekki i ciężki. Występują w obszarze przewodu pokarmowego, ale nie tylko. Alergie pokarmowe mogą też ujawniać się na drodze układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, czy przez skórę. Objawy rozwijają się nagle lub w ciągu kilku godzin po spożyciu alergenu. Diagnozowanie alergii jest bardzo trudne, ponieważ trzeba wykluczyć inne dolegliwości spoza układu immunologicznego oraz przeanalizować ściśle dietę alergika – co jest nie lada wyzwaniem, bo codziennie spożywamy dużo różnych produktów. 

Objawy alergii pokarmowych

Po spożyciu alergenu od razu lub w ciągu kilku godzin rozwijają się objawy. Dzielą się one na dwie grupy. Łagodne to:

  • Kichanie, katar, zatkany nos
  • Swędzące oczy, łzawienie
  • Obrzęki ciała
  • Wysypki
  • Problemy gastryczne
  • Biegunka

Natomiast ciężkie objawy alergii pokarmowych prowadzące do wstrząsu anafilaktycznego obejmują:

  • Problemy z oddychaniem, świszczący oddech
  • Obrzęk języka albo gardła
  • Swędząca, silna pokrzywka na ciele
  • Zawroty głowy, omdlenia
  • Nudności, wymioty

Ważne jest, aby nie lekceważyć objawów łagodnych alergii pokarmowej, ale je leczyć. Nieleczone alergie mogą prowadzić do powikłań. Wstrząs anafilaktyczny objawiający się bardzo gwałtownie po spożyciu nawet niewielkiej ilości alergenu, jest stanem zagrażającym życiu pacjenta – wymaga natychmiastowej hospitalizacji! 

Wielka Ósemka alergenów

Wielka Ósemka to grupa produktów żywnościowych, które wyodrębniono pod kątem bycia najpopularniejszymi alergenami. One odpowiadają za 90% alergii na całym świecie! Są to:

Alergia to nie to samo co nietolerancja

Należy też prawidłowo odróżniać alergię od nietolerancji – te dwie jednostki wymagają szczegółowych badań, ponieważ ich objawy są bardzo zbliżone. Alergia polega na całkowitej mobilizacji układu odpornościowego wobec „intruza”, jakim jest alergen zawarty w pokarmie, co objawia się reakcją alergiczną w stosunkowo krótkim czasie. Nietolerancja natomiast występuje przy prawidłowo działającym układzie immunologicznym. Polega natomiast na braku lub zbyt małej ilości enzymu trawiącego dany składnik. Objawy pojawiają się później. 

Jak wykrywa się alergie pokarmowe?

Diagnozowanie alergii pokarmowych jest dosyć trudne, ponieważ istotna jest nie tylko diagnoza jakościowa, ale także ilościowa. Lekarz musi ustalić, czy chorego uczula tylko konkretny produkt (np. tylko tuńczyk), czy cała grupa produktów (ryby ogółem). Musi też dowiedzieć się, czy objawy powoduje zjedzenie produktu surowego, gotowanego, czy choćby wdychanie jego zapachu. Ma to gigantyczne znaczenie dla komfortu życia chorego. Musi on wiedzieć, czy niezbędna jest bardzo ścisła kontrola pokarmów pod kątem braku śladowych zanieczyszczeń pokarmu danym składnikiem, czy wystarczy tylko unikać go w codziennej diecie ogólnie. 

Zwykle lekarz po szczegółowym wywiadzie żywieniowym i przedstawieniu skrupulatnie prowadzonego dzienniczka żywieniowego, przeprowadza próbę prowokacyjną. Polega ona na podaniu konkretnego produktu i obserwowaniu reakcji na niego. 

Alergie krzyżowe

Oprócz alergii na konkretny składnik pokarmowy, trzeba uważać też na alergeny krzyżowe, co w pewnym sensie ułatwia też diagnozowanie chorego. Na przykład osoby uczulone na pyłki danego drzewa zwykle są uczulone także na jakiś orzech lub warzywo. 

Leczenie alergii

Jak w przypadku każdej innej alergii, podstawą jest dokładna diagnoza, a potem unikanie tego produktu. W niektórych przypadkach alergolog może zalecić stosowanie leków sterydowych w celu wyleczenia alergii lub złagodzenia jej objawów. Wiele alergii pokarmowych mija samoistnie, więc stosuje się leczenie polegające na całkowitym odstawieniu alergenu i wykonaniu próby prowokacyjnej po jakimś czasie. Niestety, wiele alergii zostaje z człowiekiem na całe życie i można jedynie starać się unikać ich objawów. To zagadnienie jest niezwykle szerokie i lekarze na całym świecie wciąż badają je, próbując poznać rozmaite przyczyny i zależności występowania niektórych alergii pokarmowych. Wszystko to w celu poprawy jakości życia alergików oraz w celu zmniejszenia populacji osób chorych na alergie. 

Najczęstsze alergeny mogą również powodować nietolerancje pokarmowe

Robisz wszystko dobrze, trzymasz niską podaż kaloryczną, dostarczasz wystarczającą ilość snu, spędzasz sporo czasu na siłowni, nie masz stresów, a motywacja jest wysoka, za to waga ani drgnie! Więc co jest nie tak? Co jeśli żywność, którą spożywasz, często „zdrowa” utrzymuje ciężar Twojego ciała w tym samym miejscu? Możliwe, że masz do czynienia z nietolerancją pokarmową. Niektóre produkty mogą wówczas wywoływać negatywne reakcje w organizmie.

Dietetyk i ekspert od fitnessu J.J. Virgin podaje, aż 7 produktów, które mogą być przyczyną nietolerancji pokarmowej, a tym samym przyrostu masy ciała. Usunięcie tych wytworów może przynieść wyczekiwane skutki i polepszyć samopoczucie.

GLUTEN

Wyklucz pszenicę, jęczmień i żyto. Utrzymanie tego szkodliwego białka zawartego w wymienionych zbożach utrzymuje stan zapalny w ścianach jelita cienkiego. Istnieje wiele różnych sposobów na wyzbycie się glutenu. Zamiast kanapek na śniadanie, warto pokusić się o na przykład omlety na mące kokosowej.

SOJA

Soja jest najczęściej modyfikowana genetycznie, wysokoprzetworzona i zanieczyszczona pestycydami. Radzi się ograniczenie spożycia soi zamieniając mleko sojowe na mleko migdałowe oraz tofu na tempeh. Twoja tarczyca jak i jelita będą wdzięczne.

JAJA

Nietolerancja jajek jest zaskakująco powszechna. Zawierają kwas arachidonowy odpowiedzialny za zapalenia. Jednak nie oznacza to, że należy je odciąć całkowicie. Dietetycy proponują wprowadzenie do diety jaj ekologicznych, które w swoim wybiegu mają styczność z kogutem. Wówczas nie dochodzi do „wpuszczania” przez kurę toksyn do żółtka.

NABIAŁ

Laktoza jest głównym sprawcą powodującym insulinooporność i zaburzenia równowagi cukru we krwi. Warto zastąpić tradycyjne mleko, mlekiem migdałowym bądź kokosowym. O niedobory wapnia nie należy się martwić, można je zastąpić orzechami, nasionami i zielonymi warzywami.

ORZECHY ZIEMNE

W fistaszkach możemy się spotkać z aflatoksynami, które wytwarzane są przez grzyby z rodzaju Aspergillus. W przypadku należy zastąpić orzeszki zdrowszą opcją orzechów.

KUKURYDZA

Kukurydza wywołuje stan zapalny, nie wspominając o tym, że w większości produkcji na świecie jest ona modyfikowana. Spróbuj zastąpić ją quinoa, albo inną corn-free przekąską.

CUKIER/ SZTUCZNE SŁODZIKI

Cukier może nie jest najbardziej szokującym odkryciem tej listy, ale to samo tyczy się sztucznych słodzików. Odpowiedź insuliny wywołany przez substancje słodzące może przynieść odwrotne skutki niż oczekujemy tego podczas odchudzania. Aby uzyskać słodki smak, można sięgnąć po zdrowsze rozwiązania, będą nimi ksylitol, erytrol, stewia czy miód.

Jeśli masz problemy z utratą zbędnej wagi, nie masz nic do stracenia. Spróbuj wykluczyć powyższe składniki i zobacz jak zmieni się Twoje samopoczucie.

Referencje

http://acaai.org/allergies/types/food-allergies

http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/food-allergy/basics/definition/con-20019293

http://www.foodallergy.org/facts-and-stats