Warzywa kapustne – mniej i bardziej lubiane

Są osoby, które nie wyobrażają sobie tygodnia bez zjedzenia jakiejkolwiek potrawy z dodatkiem warzyw z tej grupy. Są i takie, które sam zapach gotowanych warzyw kapustnych odrzuca na tyle, by nie chcieć z nimi mieć do czynienia.

Czym charakteryzują się warzywa kapustne?

Czy warto je włączyć na stałe do diety?

Charakterystyka kapustnych

Kapustne mają chrupiącą strukturę – są bardzo zwarte i dość twarde, spożywane na surowo powodują charakterystyczny zgrzyt między zębami. Zwykle jadamy je jednak po ugotowaniu, kiedy to zyskują na jakości.

Mianowicie – stają się miękkie, delikatne i rozpływają się w ustach. Smak warzyw kapustnych jest raczej słodkawy, przyjemny. Rewelacyjnie poddają się one przyprawianiu, wspaniale nasiąkają bardziej intensywnymi smakami i aromatami. Kapustne mają postać głowiastą. Ich jedną z cech wspólnych jest wysoka zawartość glukozynolanów.

Są to siarkowe glikozydy odpowiedzialne za specyficzny zapach, lekko ostry smak surowych warzyw kapustnych, oraz… za ich właściwości wzdymające i wywołujące gazy. Kapusty zasadniczo nie powinny spożywać osoby cierpiące na dolegliwości jelitowe właśnie z tych względów.

Okazuje się jednak, że glukozynolany mogą mieć dla nas bardzo dobroczynny wpływ – chronią nas przed nowotworami. Kapustne mają jednak działanie goitrogenne, czyli upośledzające pracę gruczołu tarczowego i wchłanianie jodu. Dlatego nie powinny być spożywane przez osoby chorujące na tarczycę.

Kalarepa

jest słodkawym, delikatnie pikantnym warzywem, które doskonale smakuje jako przekąska do chrupania dla osób odchudzających się. W przypadku kalarepy, zawiera ona również indole i izotiocyjaniany chroniące przed nowotworami. Potrafi też zwalczać bakterie Helicobacter pylori odpowiedzialne za wrzody żołądka i dwunastnicy. Dodatkowo chroni wzrok przez wysoką zawartość luteiny.

Kapusta biała 

niezbędny składnik bigosu, czy liść, w który obowiązkowo owijamy tradycyjne gołąbki. Bardzo ciekawe właściwości ma nie tylko sama kapusta, ale również kapusta kiszona i sok z kapusty. Sok potrafi świetnie walczyć z anemią, a także z zatrzymywaniem wody w organizmie – pomaga pozbyć się opuchlizny. Ciekawostką może być też fakt, że okłady z liści kapusty można stosować na artretyzm. Ogrzewając liść i przywiązując go do chorego miejsca, skutecznie można walczyć z bólem stawów. Kapusta kiszona, dzięki procesom fermentacji jest bardzo bogata w bakterie probiotyczne. Pozwalają one dbać o prawidłowy skład mikroflory i wzmacniają naszą naturalną odporność.

Kapusta czerwona 

ma wszystkie lecznicze właściwości kapusty białej, plus dodatkową jedną: wysoka zawartość antocyjanów. To temu barwnikowi zawdzięcza piękny fioletowy kolor oraz wysokie wartości przeciwutleniające. Czerwona kapusta jest tradycyjną bazą do śląskiej „modrej kapusty”, można w nią także oryginalnie zawijać gołąbki lub robić z niej pyszne surówki.

Brukselka 

dla jednych pyszny dodatek do zup czy dań mięsnych. Dla innych – znienawidzone od dzieciństwa warzywo. Przypomina ono miniaturową kapustę, wielkości orzecha włoskiego. Jest to jedyna kapusta, która ma charakterystyczny gorzki smak. Prawdopodobnie przez tę właśnie gorycz nie jest zbyt lubiana. Ma właściwości antynowotworowe, podnoszą odporność organizmu, a także zwiększają płodność! Zawiera również ogromne ilości kwasu foliowego, więc powinna być spożywana przez ciężarne i planujące ciążę. Aby zniwelować gorycz brukselki, należy wlać do wody, w której się gotuje, odrobinę mleka. Pamiętajmy też, by brukselkę wrzucać do wrzątku i gotować bardzo krótko, bez przykrycia.

Kalafior 

jest jednym z bardziej lubianych warzyw kapustnych. Jego kwiat ma charakterystyczną grudkowatą strukturę. Po ugotowaniu doskonale smakuje polany masełkiem z bułką tartą. Ma jak wszystkie kapustne działanie przeciwnowotworowe, pomaga na reumatyzm i dobrze działa w leczeniu wrzodów. Ma bardzo niski indeks glikemiczny, więc jest świetnym warzywem dla diabetyków.

Kapusta włoska

jest podobna do kapusty białej, lecz bardziej delikatna, ma karbowane liście w kolorze bardziej zielonym niż biała kapusta. Warto czasem dla odmiany przygotować gołąbki z kapustą włoską – krócej się ona gotuje i jest wygodniejsza przy zwijaniu gołąbków. Jak inne kapustne, ma właściwości przeciwnowotworowe, zawiera mnóstwo witaminy C, z grupy B, przeciwutleniaczy oraz minerałów. Zawiera też sporą ilość kwasu foliowego.

Kapusta pekińska 

jest bardzo delikatną i charakterystycznie wydłużoną kapustą. Najbardziej lubimy ją spożywać w postaci surówek, choć niektórzy poddają ją obróbce termicznej i dodają do potraw gotowanych z kapustą. Dostępna jest przez cały rok i bardzo tania, dlatego warto się z nią zaprzyjaźnić. Zawiera oprócz witamin i minerałów dostępnych w kapustnych, także sole potasowe, witaminę U oraz siarkę. Ma więc dobry wpływ na układ trawienny, serce, wzrok.

Brokuł

 ten „zielony kalafior” jest bardzo popularnym składnikiem sałatek jarzynowych, zup-krem, często spożywa się go także w postaci ugotowanej na parze jako dodatek do dań mięsnych. Mają zdolność do regulowania poziomu cukru we krwi. Są także jednym z najsilniejszych „superfoods” przeciwdziałających nowotworom. Najlepszym sposobem wykorzystania właściwości antyrakowych brokułów jest spożywanie ich w postaci świeżej po 3-4 minutowym gotowaniu na parze. Mrożone brokuły nie mają takich właściwości przeciwrakowych. Dodatkowo warto je spożywać z rzodkiewką, musztardą, wasabi lub rukolą, albo innymi kapustnymi, co spowoduje szybszą aktywacją antynowotworowych właściwości brokułów. Brokuły chronią też przed wrzodami oraz regulując ciśnienie tętnicze.

Jarmuż 

jest bardzo modnym ostatnio warzywem kapustnym. Oprócz wysokiej zawartości kwasu foliowego i witaminy C jest też jednym z najbogatszych roślinnych źródeł wapnia. Zawiera również spore ilości luteiny i zeaksantyny, więc doskonale wpływa na ochronę wzroku. Z jarmużu można przyrządzać świetne sałatki, koktajle lub poddawać go obróbce termicznej i serwować na ciepło.

Kapusta pak choi 

jest stosunkowo mało dostępną i niezbyt dobrze znaną w Polsce kapustą, ale coraz więcej pojawia się przepisów z jej zastosowaniem. To chińska odmiana kapusty o wydłużonym kształcie i luźnych, owalnych liściach. Ma ciekawy smak oraz silne właściwości przeciwnowotworowe i przeciwzapalne. Jadalne są zarówno jej zielone liście, jak i biała część. Im mniejsza główka kapusty – tym delikatniejszy jej smak. Warto o tym pamiętać wybierając tę kapustę do przyrządzania różnych dań z kuchni orientalnej.

Spożywanie kapustnych powinniśmy włączyć do swojego codziennego menu. Na szczęście dają one dużo różnych możliwości kulinarnych. Można je spożywać na surowo i po obróbce termicznej, z dodatkiem różnych przypraw, i komponować z wieloma innymi produktami. Ich właściwości prozdrowotne są nieocenione, więc im bardziej lubimy kapustę – tym lepiej dla nas!