Co mówią Twoje jelita?

Jelita często są przez nas uważane za mało istotną część naszego ciała. Przecież nie pełnią tak ważnych funkcji jak serce czy mózg.

Owszem, nie są one nawet niezbędne do życia! Jednak znacząco poprawiają jego jakość, gdy są utrzymywane w jak najlepszej kondycji.

Zobacz, jaką funkcję spełniają Twoje jelita i o czym Ciebie informują.

Naucz się, w jaki sposób odczytywać sygnały, jakie dają Ci one każdego dnia i dostarczaj im tego, czego potrzebują, a one odwdzięczą Ci się… ciszą, spokojem i brakiem dolegliwości.

Jak działa jelito?

Jelito najogólniej można podzielić na cienkie – wielometrowy odcinek przewodu pokarmowego, upchnięty w jamie brzusznej, oraz grube – dużo krótszy, ale grubszy „wąż”, który kończy układ pokarmowy. Jelito stanowi około 70% całego układu odpornościowego! To dlatego, że to właśnie w nim znajduje się dobroczynna flora bakteryjna, od której składu i stanu liczebności zależy nasza odporność na bakterie chorobotwórcze.

Budowa układu pokarmowego

Układ pokarmowy zaczyna się jamą ustną, w której pokarm jest przyjmowany, nawilżany śliną i wstępnie rozdrabniany.

Przesuwa się do przełyku, którym wędruje do żołądka. Tam kąpie się w kwaśnym soku żołądkowym, którego zadaniem jest dokładne strawienie pokarmu.

Gdy już żołądek rozłoży wstępnie pokarm, trafia on do jelita cienkiego. I tam, centymetr po centymetrze treść żołądkowa zostaje rozbita na najdrobniejsze elementy odżywcze, które przez kosmki jelitowe trafiają do krwioobiegu.

A zatem, chociaż pokarm zanim trafi do jelita musi przejść przez trzy odcinki przewodu pokarmowego, to właśnie w jelicie odbywa się zasadniczy cel odżywiania, czyli wchłanianie substancji odżywczych.

Niestrawione resztki pokarmowe trafiają do jelita grubego, gdzie następuje końcowe wchłanianie wody i elektrolitów, a także formowanie kału i wydalanie. Jelito grube posiada także wyrostek robaczkowy, który wbrew powszechnemu mniemaniu – nie jest wcale taki niepotrzebny.

Fakt, że przez większość życia nie daje żadnych objawów, więc nawet możemy nie zdawać sobie sprawy z jego istnienia.

Dopiero gdy zaczyna boleć – należy dokonać jego usunięcia. W wyrostku robaczkowym gromadzi się najwięcej mikroflory bakteryjnej, której zadaniem jest utrzymywanie funkcjonowania jelit na wysokim poziomie. Bakterie jelitowe mają też za zadanie wytwarzać niektóre witaminy!

Czy właściwie się wypróżniasz?

Twoje jelito objawia swoje istnienie głównie po posiłku. Wtedy to czujemy wyraźnie, jak perystaltyka jelit zwiększa się, jelita falują, a nam chce się do toalety.

Prawidłową czynność jelit określa się przede wszystkim poprzez częstotliwość wypróżnień, a także postać kału.

Choć nie brzmi to zbyt przyjemnie – warto obserwować tę czynność fizjologiczną czy to u siebie, czy u swojego dziecka, ponieważ na podstawie pobieżnych obserwacji można wysnuć naprawdę wiele wniosków na temat stanu swojego zdrowia.

Zdrowy człowiek wypróżnia się do trzech razy na dobę.

W niektórych sytuacjach wypróżnienia mogą się zdarzyć częściej, mogą mieć też rzadszą konsystencję. Nie stanowi to powodu do obaw, jeśli taka sytuacja ma miejsce raz na jakiś czas.

Chwilowe rozwolnienie może być następstwem zwiększonej ilości błonnika w diecie, picia większej ilości wody, czy nawet lekkiego zatrucia pokarmowego po zjedzeniu nieświeżego pokarmu.

U niektórych osób wypróżnienia są rzadsze i towarzyszy im zatwardzenie.

Wynika to ze słabej motoryki jelit. Jelita poruszają się bardzo wolno, a zatem masy kałowe przesuwają się w ślimaczym tempie ku końcowi przewodu pokarmowego.

Taka sytuacja wymaga skorygowania diety – wprowadzenia większej ilości błonnika oraz płynów.

Zazwyczaj to pomaga, jeśli jednak nie – możesz skonsultować się z lekarzem, by pomógł w przywróceniu prawidłowej regularności wypróżnień.

Twoje jelita nie lubią przetworzonego jedzenia!

Niekiedy jelita reagują nieprawidłowo na niektóre składniki żywności, często stosowane w jej przetwórstwie.

Na przykład syrop glukozowo-fruktozowy mogą odebrać jako składnik toksyczny i doprowadzają do jego szybszego wydalenia.

Może to powodować biegunki i bóle brzucha. Jeśli często zdarzają Ci się takie ataki, przeanalizuj swoją dietę. Być może jest w niej zbyt dużo wysokoprzetworzonej żywności, której Twoje jelita nie lubią.

Staraj się spożywać głównie świeże owoce, warzywa, ograniczać produkty z dużą ilością E na etykiecie.

Spożywając głównie nieprzetworzoną żywność utrzymasz swoje jelita w dobrej kondycji.

Gluten – nie zawsze pożądany

Gluten jest białkiem, które u niektórych ludzi może być gorzej tolerowane przez jelita.

Nie oznacza to oczywiście celiakii, która jest schorzeniem rzadkim i wymagającym ścisłej diety całkowicie bezglutenowej.

Gluten w jelicie osoby nie tolerującej go może powodować nieszczelność jelit.

Przez te otwory przenikać będą różne patogeny wywołujące stany zapalne praktycznie za każdym razem po zjedzeniu czegoś z dużą zawartością glutenu.

Jeśli czujesz się gorzej po zjedzeniu pszennej bułeczki, zastanów się czy nie cierpisz na nadwrażliwość na gluten.

Tak naprawdę aby to zweryfikować nie potrzebujesz kosztownych badań laboratoryjnych. Po prostu odstaw produkty glutenowe na około 4 tygodnie. Po tym czasie wprowadź je (w niewielkiej ilości) ponownie i zobacz, jak zareagują Twoje jelita.

Uwaga! Nie należy stosować wykluczenia glutenu z diety na okres dłuższy niż 4 tygodnie.

Nie zaleca się także eliminacji glutenu u osób, które nie cierpią na nadwrażliwość, nietolerancję ani alergię na gluten. Przy długotrwałym wyeliminowaniu glutenu z diety, organizm przestaje produkować enzymy konieczne do rozkładu tego białka.

W rezultacie wykluczenie glutenu może spowodować, że trzeba będzie go wyeliminować już na zawsze, bo po takim eksperymencie organizm naprawdę nie będzie już trawił tego składnika.

Jelito lubi probiotyki i prebiotyki

Probiotyki to dobroczynne bakterie jelitowe, które zasiedlają nasze jelita i pomagają w trawieniu oraz utrzymaniu wysokiego poziomu odporności.

Prebiotyki to z kolei produkty, którymi żywią się te dobroczynne bakterie, głównie błonnik pokarmowy.

Mikroflorę jelitową warto uzupełniać spożywając produkty mleczne fermentowane  – kefiry, jogurty naturalne, maślanki, a także ogórki kiszone, kapustę kiszoną i inne tego typu wyroby. Można również wspomagać się suplementami diety zawierającymi różne szczepy dobroczynnych bakterii.

Są one proponowane szczególnie w trakcie i po antybiotykoterapii, ale można sobie nimi pomagać w uzupełnianiu niedoborów jelitowych również na co dzień.

Dlaczego Twoje jelita lubią probiotyki?

Ponieważ zwiększona liczebność flory bakteryjnej pozytywnej pozwala skuteczniej reagować na ataki ze strony bakterii chorobotwórczych.

A zatem – im liczniejsze Twoje dobroczynne bakterie, tym sprawniej walczą z zanieczyszczeniami, które wprowadzasz na przykład z nieumytym jabłkiem, nie dając Ci odczuć, że w ogóle taka walka została przeprowadzona! Jeśli zadbasz o swoją mikroflorę jelitową, nie będziesz musiała co chwilę łykać antybiotyków, ani walczyć z infekcjami!

To nie chandra, to jelita!

Pogorszenie nastroju może wynikać nie tylko ze złych rzeczy, które nam się przytrafiły. Nie zawsze jest to też zasługą brzydkiej pogody, czy nadchodzącej miesiączki.

Niewłaściwie odżywione, źle funkcjonujące jelita mogą doprowadzić do nieoptymalnego poziomu serotoniny, który jest neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym za złe samopoczucie, lęki, depresję.

Zanim więc zaczniesz poszukiwać pomocy psychologa, najpierw postaraj się zmienić swoją dietę – jedz więcej kiszonek, pij kefiry, a za to zrezygnuj z wysoko przetworzonej żywności. Już po kilku dniach możesz zaobserwować wyraźną poprawę samopoczucia psychicznego!

Nie będzie Ci wtedy potrzebny żaden inny pocieszyciel ani terapeuta!

Jelito lubi spać!

Okazuje się, że podczas snu regenerują się niemal wszystkie tkanki naszego organizmu.

Nie powinniśmy więc czuć się winni, gdy mamy ochotę dłużej pospać w weekend, albo po pracy ucinamy sobie drzemkę poobiednią w środku tygodnia. Odpowiednia ilość snu pozwala obniżyć poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu.

Stres również szkodzi naszym jelitom, nie tylko powodując rozwolnienie, ale także rozregulowując ich czynności.

Z pewnością nieraz miałaś z tym do czynienia, gdy przed stresującym egzaminem co chwilę biegałaś do toalety.

Warto więc dbać o swoje dobre samopoczucie wysypiając się, co pomaga obniżyć poziom hormonu stresu w naszym ciele i zregenerować mikroflorę jelitową oraz poprawić stan przewodu pokarmowego.

Dokładniej przeżuwaj!

Wszystkie zasady zdrowego żywienia mówią o tym, aby nie spieszyć się z posiłkami. Fast food zostaw sobie na te dni, kiedy naprawdę nie możesz sobie pozwolić na normalny posiłek.

A zatem kiedy jesz, skupiaj się tylko na jedzeniu. Daj sobie te 15-20 minut czasu na zjedzenie posiłku najwolniej jak się da.

Przeżuwaj powoli i dokładnie wszystkie kęsy. Dzięki temu jedzenie trafia do żołądka bardzo dokładnie rozdrobnione, więc żołądek jest mniej obciążony przy procesie trawienia. Całe trawienie może się odbyć szybciej, sprawniej i przy mniejszym nakładzie energii. Gdy powoli przeżuwasz, wytwarzasz więcej śliny, co daje też organizmowi sygnał, by rozpocząć trawienie.

Kiedy Twoje jelita czują się dobrze?

Jak odgadnąć, czy Twoje jelita są w dobrym stanie, czy też potrzebują wsparcia? Tutaj doskonale sprawdza się powiedzenie „brak wiadomości to dobra wiadomość”. Jeśli po spożyciu posiłku nie boli Cię brzuch, nie masz silnych wzdęć, gazów czy nudności, to najprawdopodobniej Twoje jelita mają się całkiem dobrze. Jeśli po dobrym śniadaniu pędzisz do łazienki – to znak, że wypróżniasz się regularnie i bez problemów. Jeśli Twoje stolce wyglądają normalnie, a wypróżnianiu nie towarzyszą trudności – również nie masz powodów do obaw.

Rodzaje stolca – co mówi twoja kupa?

• Typ 1 i 2 sugerują potencjalne ryzyko zaparcia. 
• Typ 3 i Typ 4 to normalne stolce, które wskazują na zdrowe jelita. 
• Typ 5, 6 i 7 sugerują potencjalne ryzyko zakażenia lub biegunki, na które trzeba reagować wizytą u lekarza 

Kiedy warto zadbać o jelita?

Zastanów się, czy czegoś nie brakuje w Twojej diecie, jeśli masz problemy skórne niewiadomej przyczyny, czujesz pogorszenie nastroju bez konkretnego powodu, Twoje wypróżnienia się nieregularne – zbyt częste lub zbyt rzadkie, a konsystencja lub kolor stolca nie wyglądają normalnie. Również pomyśl o zmianie diety, jeśli po posiłku odczuwasz ból, wzdęcia, gazy. Są to objawy różnych niedoborów bakterii jelitowych, ale także objawy nietolerancji lub stanów zapalnych w jelitach. Koniecznie zmień swoją dietę na kilka tygodni i jeśli to nie przyniesie poprawy – udaj się do lekarza!