Pomarańcze – 8 faktów żywieniowych i korzyści zdrowotne

Pomarańcze – pachnące i pożądane

Kto z nas nie zna wspomnień naszych rodziców czy dziadków, którzy z łezką w oku wspominają pomarańcze jedzone w śladowych ilościach i tylko na specjalne okazje? Rzeczywiście, swego czasu o bogactwie świadczyła możliwość spożywania egzotycznych owoców. Dziś pomarańcze są niedrogie i powszechnie dostępne przez cały rok – aż trudno uwierzyć, że kiedykolwiek były towarem deficytowym! Skąd się wzięły, co symbolizują i dlaczego warto je jeść?

Historia pomarańczy – skąd się wzięły w Europie?

Te owoce znane są od 3-4 tysięcy lat, i wywodzą się prawdopodobnie z Dalekiego Wschodu. Około XVI wieku Portugalczycy przywieźli je z Chin do Lizbony – była to już smaczniejsza, słodsza odmiana tego owocu. Wcześniej w Europie znano tylko ich kwaśną wersję. W średniowieczu również w Polsce pomarańcze spożywano tylko na królewskim dworze – były to owoce kojarzące się z luksusem i bogactwem, i takie pozostały na długo. W czasach PRL w Polsce pomarańcze kojarzyły się ze świętami Bożego Narodzenia, choć ten czas wcale nie obfitował w nie. Wówczas węgiel był wymieniany na pomarańcze z Kuby, aby zapewnić ludziom choć trochę egzotyki w tym wyjątkowym czasie. Spożywano je wtedy w domach na surowo, ale oczywiście skórka pomarańczowa również była powszechnie wykorzystywana do wypieków, aby nie zmarnować ani odrobiny tego pysznego owocu. Warto jednak nadmienić, że pomarańcze z PRL-u nie były tymi owocami, które znamy dziś – soczystymi, miękkimi i słodkimi. Ich fatalna jakość i gorzkawy smak nie zmienił jednak faktu, iż po dziś dzień wielu starszym osobom zapach pomarańczy kojarzy się ze świętami i rodzinnym domem. 

Jak rosną pomarańcze?

Dziś te owoce bardzo nam spowszedniały – lubimy już nie tylko soki i napoje z pomarańczy, ale przede wszystkim cenimy sobie świeżo wyciskane soki oraz owoce te spożywane na surowo jako dodatki chociażby do sałatek owocowych czy dań mięsnych. Dziś pomarańcze rosną powszechnie w uprawach w Grecji czy Hiszpanii – uwielbiają słoneczne stanowiska. Są to niewysokie drzewka o średniej wielkości migdałowatych listkach. Ich cechą charakterystyczną w czasie kwitnienia są wyjątkowej urody kwiaty – w białym kolorze i o słodkim, upajającym aromacie. Wykorzystuje się je powszechnie w kosmetyce i aromaterapii. W odpowiednich, szklarnianych warunkach, można pokusić się o wyhodowanie pomarańczy we własnym ogródku. Wyda ona pierwsze kwiaty i owoce dopiero po kilku latach, ale z pewnością warto zadać sobie ten trud, gdy tylko ma się ku temu odpowiednie warunki ogrodowe! 

Co zawierają pomarańcze?

Aż w 87% składają się z wody. Są niezwykle soczyste i dlatego świetnie wychodzą z nich świeżo wyciskane soki. To również powód, dla którego pomarańcze dobrze nawadniają latem i sprzyjają rozpuszczaniu się frakcji rozpuszczalnej błonnika, którą zawierają. Pomimo słodkiego smaku pomarańcze mają stosunkowo niski indeks glikemiczny w przedziale 31-51. Jest to zasługa obecności błonnika i polifenoli, które między innymi sprzyjają wolniejszemu wchłanianiu się glukozy do krwi po posiłku. Jakie związki bioaktywne zawierają pomarańcze?

• Witaminy: C, B1, kwas foliowy
• Minerały: potas
• Pozostałe:

– fenole: hesperydyna i antocyjany

– karotenoidy: beta-kryptoksantyna przekształcana w ciele w witaminę A oraz likopen

– kwas cytrynowy

Pomarańcza na tle innych owoców w kontekście kalorii

Dlaczego warto postawić na pomarańcze?

Te soczyste pomarańczowe owoce w kolorze pomarańczowym mają wiele właściwości zdrowotnych. Są ponadto łatwo dostępne, smakowite i bardzo lubiane, dlatego nie warto ograniczać się co do ich spożywania.

Wspomagają pracę serca

Przeciwutleniacze z klasy flawonoidów, a w szczególności hesperydyna, rozrzedzają krew i obniżają ciśnienie krwi, co sprzyja utrzymaniu prawidłowego ciśnienia i zdrowego układu krążenia. Również zawartość błonnika pomaga obniżać poziom cholesterolu we krwi, przez co promuje zdrowie serca. Regularne spożywanie może wspomóc profilaktykę chorób serca.

Sprzyjają zapobieganiu kamieniom nerkowym

Pomarańcze obfitują w kwas cytrynowy, który zapobiega tworzeniu się złogów kamieni nerkowych.  

Wspierają zapobieganie anemii

Choć pomarańcze nie są dobrym źródłem żelaza, głównego czynnika niedoborowego w anemii, to zawierają witaminę C i kwas cytrynowy. Dzięki nim usprawnione jest wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. To dlatego dobrym pomysłem jest wypicie szklanki soku pomarańczowego do śniadania, lub spożywanie pieczeni mięsnej obłożonej plasterkami pomarańczy – nie tylko dla połechtania kubków smakowych, lecz również dla zdrowia.

Czy są skutki uboczne spożywania pomarańczy?

Nieliczne osoby mogą cierpieć na alergię na pomarańcze, jest to jednak dość rzadki rodzaj alergii. Niewskazane jest spożywanie pomarańczy w czasie trwania zgagi, ponieważ kwasy organiczne zawarte w tych owocach mogą nasilać objawy. Poza tym, pomarańcze nie mają zbyt wielu skutków ubocznych, więc można je jeść dla zdrowia choćby codziennie! 

Sok czy cząstki?

Każdy ma swój ulubiony sposób jedzenia pomarańczy. Można je obierać ze skóry i jeść w cząstkach jako przekąskę. Można kroić w ćwiartki i wgryzać się w słodki miąższ. Można również blendować cząstki pomarańczy dodając je do koktajli, przyrządzać z nich aromatyczne konfitury, czy obkładać pieczenie mięsne dla smaku. Bardzo lubiany na całym świecie jest sok z pomarańczy. Najcenniejszy jest wówczas, gdy wyciska się go wyciskarką wolnoobrotową na świeżo. Soki w kartonach lub butelkach często produkowane są z koncentratu, rozrabiane wodą i mają dodatki cukru oraz konserwantów. Dlatego lepiej samodzielnie wycisnąć je, niż stawiać na gotowe soki – chyba że są to produkty naprawdę wysokiej jakości, ale wtedy też trochę kosztują. 

A czy picie soku można postawić na równi z jedzeniem całych pomarańczy? Zmienna jest wówczas tylko zawartość błonnika, ponieważ sok pozbawiony jest albedo – białego fragmentu okalającego owoc pomarańczy. Jest to część ważna dla zdrowia, bogata w błonnik, dlatego dobrze jest przeplatać picie soku z jedzeniem całych pomarańczy dla jak najlepszych efektów zdrowotnych. Ale chyba nikogo nie trzeba specjalnie namawiać do picia soków i jedzenia pomarańczy! 

Jak popularny jest arbuz w Polsce?

Zapytaliśmy użytkowników projektu Motywator Dietetyczny o najczęściej kupowane owoce. Pomarańcza uplasował się na 15 miejscu