Antocyjany to grupa przeciwutleniaczy bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, a także dla zapobiegania licznym chorobom cywilizacyjnym. Dlatego nie możesz ich pomijać w swojej diecie! Gdzie występują, jakie są korzyści ich spożywania i czy można je zażywać w postaci suplementów? Czy są przeciwwskazania do spożywania antocyjanów?

Co to są antocyjany?

Antocyjany to grupa przeciwutleniaczy, należących do rodziny flawonoidów, które z kolei są częścią wielkiej grupy antyoksydantów zwanych polifenolami. Znajdują się w szczególnych produktach – tych, które charakteryzuje kolor czerwony, różowy, fioletowy i granatowy.

Tak naprawdę jednak antocyjany występują nie tylko jako naturalne barwniki, ale również jako kolorowe dodatki do żywności – na przykład E163 to barwnik zwany cyjanidyną, pozyskiwany ze skórek ciemnego winogrona, wykorzystywany do barwienia różnych produktów spożywczych. 

W jakich owocach są antocyjany?

Aby wiedzieć, w jaki sposób odżywiać się zdrowo, dostarczając sobie mnóstwa antocyjanów z naturalnych źródeł, koniecznie trzeba poznać wszystkie owoce, w których znajdują się te cenne przeciwutleniacze. Oto one, uszeregowane od tych z najwyższą zawartością antocyjanów:

Wszystkie z wymienionych owoców to nasze rodzime, chętnie rosnące w Polsce gatunki. Zdecydowanie warto je mieć w swoim sadzie i jeść w dużych ilościach w lecie i jesienią, ale również mrozić czy przetwarzać na soki i syropy. Po to, aby również zimą móc czerpać z nieprzebranych właściwości tych smakowitych owoców!

Wszystkie przepisy dopasowane do twojego zapotrzebowania kalorycznego ( odchudzanie, masa) znajdziesz w naszych dietach.

Czy w warzywach są antocyjany?

Oczywiście! Są przecież nie tylko fioletowe warzywa, ale również odmiany roślin strączkowych w tych kolorach. Na przykład:

Jakie są właściwości zdrowotne antocyjanów?

Mają one bardzo dobroczynny wpływ na ochronę serca i układu krążenia. Wynika to głównie z ich właściwości przeciwzapalnych oraz redukujących poziom cholesterolu. Regularnie spożywanie produktów bogatych w antocyjany może zmniejszyć ryzyko zachorowania nie tylko na choroby serca, ale również cukrzycę typu 2 oraz niektóre typy nowotworów. 

Antocyjany mają również doskonały wpływ na pracę mózgu. Przyspieszają procesy uczenia się i zapamiętywania u dzieci, ale również wzmacniają pamięć u osób starszych. Jest również bardzo możliwe, że antocyjany mogą wspomagać odchudzanie – jedno z badań wykazało prawdopodobny korzystny skutek na zmniejszenie się obwodu talii u kobiet, które spożywały dużo produktów bogatych w ten antyutleniacz, w porównaniu do diety kobiet, które jadły ich niewiele lub wcale.

Jako silne przeciwutleniacze, antocyjany mają także właściwości antystarzeniowe – między inny mi dzięki pobudzaniu skóry do produkcji kolagenu. 

Po co są antocyjany w roślinie?

Antocyjany, zawarte w ciemnofioletowym barwniku w roślinach nie zostały stworzone po to, aby wzmacniać zdrowie człowieka, lecz aby chronić roślinę. Mają one przede wszystkim bardzo korzystny wpływ na promieniowanie UV, zapobiegając uszkodzeniom roślin z tytułu nadmiernego nasłonecznienia. Mają również właściwości antybakteryjne, co można wykorzystać w prewencji wielu chorób infekcyjnych u człowieka. 

Dlaczego antocyjany zmieniają kolor?

Buraki mają w sobie dwa intensywnie czerwono-fioletowe barwniki: antocyjany i betaninę. Zachowują się one różnie – Po ugotowaniu barszczu często zyskują kolor ciemnoróżowy, ale mogą być również czerwone. Podobnie borówki – ich skórka jest granatowa, sok czerwonoróżowy, a mogą barwić na fioletowo. Od czego to zależy? Od pH środowiska, w jakim się znajdą te produkty. 

Antocyjany w kwaśnym środowisku poniżej < 3 mają intensywnie czerwony kolor. W obojętnym pH=7 są fioletowe, a w środowisku zasadowym, czyli przy pH < 11 mogą stać się niebieskie. 

Podczas dojrzewania chlorofil zawarty w zielonych owocach rozpada się i ustępuje miejsca antocyjanom, czyli fioletowym barwnikom. Stają się one intensywniejsze wraz ze stopniem dojrzałości owoców czy warzyw. Najwięcej antocyjanów znajduje się w skórce – dlatego warto jeść jak najwięcej jagód i owoców je zawierających właśnie w całości!

Czy są suplementy z antocyjanami?

Antocyjany są grupą przeciwutleniaczy, które są naprawdę świetnie rozpowszechnione w przyrodzie, i to pod postacią owoców, które uwielbiamy i chętnie się nimi zajadamy. Dlatego też niedobory tego składnika w organizmie występują dość rzadko. Istnieją w sprzedaży różne ciekawe suplementy w postaci kapsułek z ekstraktem z borówki, czy ciemnych winogron, albo owoców morwy. Czy warto spożywać suplementy z antocyjanami? Mogą one być korzystnym rozwiązaniem w przypadku osób, które z różnych względów – na przykład alergicznych – nie mogą jeść niektórych owoców czy warzyw z antocyjanami. 

Czy są przeciwwskazania do stosowania antocyjanów?

Zasadniczo nie ma przeciwwskazań, by codziennie jeść antocyjany, nawet w dużych ilościach. Również ich przedawkowanie nie jest możliwe, dlatego swobodnie można sięgać także po suplementy diety z tymi przeciwutleniaczami, jeśli tylko uznamy to za stosowne. 

Po żywność z antocyjanami nie powinny sięgać jedynie osoby, które w chwili obecnej stosują chemioterapię. Jest to agresywna terapia polegająca na wytwarzaniu wolnych rodników tlenowych, których zadaniem jest niszczenie komórek rakowych. Przed lub po chemioterapii stosowanie produktów z wysoką zawartością antocyjanów może mieć korzystny skutek, ponieważ mogą one przyczynić się do spowalniania wzrostu komórek nowotworowych lub ich niszczenia. Jednak w trakcie chemioterapii – przeciwutleniacze mogą działać przeciwstawnie do tej terapii, niwecząc jej skutki. 

Podsumowując, antocyjany znajdujące się w fioletowych i intensywnie czerwonych owocach, a także niektórych fioletowych warzywach oraz strączkach mogą mieć bardzo dobry wpływ na organizm. Zmniejszają ryzyko zachorowania na wiele chorób cywilizacyjnych, działają odmładzająco i antynowotworowo. Jeśli z jakichś powodów nie możesz spożywać ich w naturze – sięgnij po antyoksydanty w postaci suplementów diety. Dzięki temu każdego dnia zapewnisz sobie zastrzyk tych cennych składników pomagających Ci zadbać o zdrowie i urodę! 

Referencje

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28970777/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4997428/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7022568/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4310837/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31261786/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32825684/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32244338/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7078384/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1756464619305201
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5788027/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7278778/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27530472/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31085979/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7435624/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31287738/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33872094/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27462923/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29122484/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7555344/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26482148/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29241576/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5111351/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8399873/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8227852/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31211361/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30277799/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8234025/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27730693/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4690090/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28799782/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30415542/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5613902/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28100511/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6160559/