Cukrzyca jest jedną z przewlekłych chorób, które rozpoczynają się nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi.

Cukrzyca typu 1, zwana też insulinozależną, jest chorobą z autoagresji, wynikającą ze zniszczenia komórek beta trzustki, produkujących insulinę. W większości wpływ na nią mają czynniki genetyczne, choroba ta dotyka głównie dzieci i osoby młode.

Z kolei cukrzyca typu 2 występuje znacznie częściej, pojawia się u osób dorosłych i wpływ na nią mają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, w tym otyłość.

Jest to cukrzyca insulinoniezależna, ponieważ w tej chorobie następuje wydzielanie insuliny, ale w niewystarczającej ilości.

Co może powodować cukrzycę typu 2?

Czy można się przed nią ustrzec stosując środki zapobiegawcze?

Czy to pandemia cukrzycy?

Aż 90% osób chorych na cukrzycę choruje właśnie na ten drugi typ, zależny między innymi od czynników środowiskowych.

Gdy wyciągnięto statystyki z zachorowań na cukrzycę, okazało się, że w latach 1980-2014 liczba chorych na cukrzycę wzrosła czterokrotnie!

Przed 1980 rokiem było ich poniżej 100 milionów, obecnie jest to ponad 400 milionów osób na całym świecie!

Biorąc pod uwagę, że te lata to prawdziwy boom na dostęp do przetworzonej, słodzonej żywności i kolorowych napojów, nietrudno powiązać ze sobą skutek i przyczynę. 

Niektórzy posuwają się nawet do określenia tego zjawiska „pandemią cukrzycy”.

Badacze dwoją się i troją, aby wynaleźć metody do walki z cukrzycą typu 2. Okazuje się jednak, że na dzień dzisiejszy dużo łatwiej jest jej zapobiegać, niż leczyć, ponieważ farmakologia niewiele może zrobić w kwestii choroby, która jest tak bardzo zależna od czynników środowiskowych. 

Czy utrata wagi może pomóc w walce z cukrzycą?

Niedawno opublikowano wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców z Newcastle University w Wielkiej Brytanii, z programu DiRECT (Diabetes Remission Clinical Trial).

Jest to program zakładający, że utrata masy ciała przez osoby z cukrzycą typu 2, jest skuteczna w osiągnięciu remisji choroby, czyli jej zatrzymaniu. Tym samym, pozytywne wyniki tych badań potwierdziły, że to właśnie otyłość jest główną przyczyną powstawania tego typu cukrzycy. 

Remisja w przypadku chorób nieuleczalnych przewlekłych, takich jak cukrzyca, jest bardzo ważnym dla pacjenta osiągnięciem. To stan, w którym choroba nie daje żadnych lub prawie żadnych objawów.

W przypadku cukrzycy możliwe jest wówczas normalne funkcjonowanie i zażywanie mniejszej ilości leków stabilizujących poziom cukru we krwi. Tym samym choroba nie postępuje, a pacjent ma szansę na bardziej komfortowe życie. 

Czym jest „hipoteza o cyklu podwójnym”?

W trakcie badań DiRECT badano właśnie hipotezę cyklu podwójnego, wysuniętą przez naukowców już dziesięć lat temu.

Według tej hipotezy za cukrzycę typu 2 odpowiada tłuszcz nagromadzony w wątrobie. To właśnie ten magazyn tłuszczu powoduje powstawanie insulinooporności i zwiększa poziom cukru we krwi.

Gdy nadmiar cukru krążącego we krwi prowokuje trzustkę do produkcji większej ilości insuliny, następuje „samo zmocnienie” całego procesu – insulina bowiem stymuluje zwiększone wytwarzanie tłuszczu. 

Gdy wątroba jest tak otłuszczona, tłuszcz zaczyna się przemieszczać do innych organów, w tym również do trzustki, a jej komórki są wyjątkowo wrażliwe na długotrwałe działanie kwasów tłuszczowych. 

Dlaczego cukrzyca nawraca u osób, które osiągnęły remisję?

W celu przeanalizowania procesów patofizjologicznych leżących u podstaw nawrotów cukrzycy, zbadano u pacjentów poziom kwasów tłuszczowych, cholesterol, w tym HDL, trójglicerydy oraz glukozę, wydzielanie insuliny i zbadano funkcjonowanie komórek beta trzustki. 

Z badania wynikło, że utrzymywanie stanu remisji u osób chorych na cukrzycę typu 2 jest możliwe tylko wtedy, gdy utrzymuje się względnie niski poziom tłuszczu i triglicerydów w trzustce.

U niektórych osób granica gromadzenia się tłuszczu podskórnego jest stosunkowo niska. Oznacza to, że przybierają one na wadze, choć tego nie widać, bo tłuszcz gromadzi się wokół ich wątroby i przelewa do trzustki.

Tym samym bezsprzecznie potwierdzono, że otyłość, czyli nadmiar tkanki tłuszczowej podskórnej i wisceralnej, jest odpowiedzialna za powstawanie cukrzycy typu 2. 

Czy można zatrzymać cukrzycę?

Z reguły pacjenci dowiadują się o swojej cukrzycy, gdy zaczynają tyć w niekontrolowany sposób, a następnie odczuwają inne dolegliwości związane z chorobą.

Wtedy udają się do lekarza i otrzymują diagnozę – cukrzyca typu 2. Podstawowym zaleceniem w takiej sytuacji jest utrzymywanie właściwej masy ciała oraz kontrolowanie spożycia wysokocukrowych posiłków, a także pilnowanie indeksu glikemicznego. 

Okazuje się więc, że można uzyskać stan remisji choroby, o ile uda się zrzucić zbędne kilogramy. W przypadku cukrzycy to wyzwanie może okazać się podwójnie trudne – ale też podwójnie opłacalne.

Oprócz ładnej sylwetki można uzyskać kontrolę nad chorobą, czyli odzyskać swoje dawne życie bez glukometru, ciągłych pomiarów i nakłuwania palców, a przede wszystkim bez obaw o postępowanie choroby!

Trzeba jednak pamiętać, że uzyskiwanie remisji jest procesem długotrwałym, nie osiągnie się go w tydzień czy miesiąc, ale raczej w kilkanaście miesięcy. Dużo łatwiej jest z pewnością osobom, u których od diagnozy upłynął stosunkowo krótki czas.

Dlatego właśnie warto się regularnie badać, czyli co pół roku wykonywać podstawową morfologię krwi w celu szybkiego wykrywania chorób! 

Referencje

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29219149?dopt=Abstract https://journals.lww.com/revmedmicrobiol/FullText/2019/01000/The_diabetes_pandemic_and_associated_infections_.1.aspx
https://www.cell.com/cell-metabolism/fulltext/S1550-4131(19)30662-X#sec4
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1357272503002917