Witamina D jest tak naprawdę prohormonem, który jest bardzo istotny do prawidłowego funkcjonowania naszego układu kostnego.

Jednak jak się okazuje – jego funkcji jest dużo więcej, a zatem skutki niedoboru mogą być bardzo przykre dla organizmu. Czym objawia się niedobór witaminy D i jak sobie z nim poradzić?

Skąd czerpać witaminę D?

Zdecydowaną większość, ponad 80%, witaminy D czerpiemy z promieni słońca, które syntetyzują ją w naszej skórze.

Zatem niewielkich tylko ilości możemy dostarczyć sobie z właściwą dietą – spożywając tłuste ryby, masło, mleko, sery, drożdże.

Bardzo istotne jest łączenie tych dwóch źródeł witaminy D, aby zapewnić sobie jej odpowiednią podaż przez cały rok.

Najłatwiej jest jednak eksponować odkryte ciało na słońce – bez używania kremów z wysokim filtrem, przez około 10-15 minut dziennie w godzinach okołopołudniowych. 

Czy w Polsce dużo osób cierpi na niedobory?

W Polsce profilaktycznie podaje się witaminę D już od drugiego miesiąca życia dziecka, aż do ukończenia przez nie nawet 3. roku życia. W tę witaminę wzbogacane są także mleka modyfikowane oraz mieszanki mleczne.

Na niedobory narażone są szczególnie dzieci nieprawidłowo karmione, nie wyprowadzane na spacery w porze letniej, czy urodzone w miesiącach zimowych. Dlatego tak ważne jest, by nie zapominać o suplementacji witaminą D niemowląt. 

Wbrew pozorom, niedobory tej witaminy są bardzo powszechne – występują one statystycznie nawet u 90% osób uważających się za ogólnie zdrowe. Należy więc zwrócić szczególną uwagę na profilaktykę zapobiegania niedoborom witaminy D u dzieci, ale również u osób dorosłych.

Szczególnie osoby w podeszłym wieku, u których wchłanianie witamin jest bardzo pogorszone, mogą cierpieć z powodu niedoborów, co może doprowadzać do wystąpienia osteoporozy. 

Nasza szerokość geograficzna jest pod względem podaży słońca… umiarkowana. Latem bywa, że mamy go pod dostatkiem, ale zimą bardzo brakuje nam słońca. Średnio przez połowę roku cierpimy więc na deficyty witaminy D, które później zbierają swoje żniwo.

Niestety, nie da się jej zmagazynować, dlatego latem czujemy się dobrze i rozpiera nas energia, a zimą mamy wrażenie ospałości i braku chęci do czegokolwiek. Może to być skutek niedoborów na tym polu. Zdecydowanie lepiej pod tym względem mają się nacje zamieszkujące nieco bliżej równika.

Gorzej od nas mają tylko ci, którzy mieszkają bardziej na północ. Noce polarne trwające kilka miesięcy w roku, gdzie nie dociera światło słoneczne, powodują, że mieszkańcy północy często skarżą się na depresję. Muszą oni stosować specjalne naświetlania lampami, aby przynajmniej w sztuczny sposób stymulować wytwarzanie witaminy D w swojej skórze. 

Jak rozpoznać niedobory witaminy D?

Częste infekcje

Witamina D bierze udział między innymi w budowaniu odporności. Jeśli zdarza Ci się często chorować na grypę, przeziębienie lub infekcje dróg oddechowych, to koniecznie zbadaj swój poziom witaminy D – być może jest on za niski.  

Zmęczenie

Najczęściej odczuwamy je zimą, gdy nie mamy dostępu do słońca, i może to być właśnie tego efektem. Jeśli nie masz możliwości, by zimą wyjeżdżać do ciepłych krajów, to przynajmniej zaopatrz się w dobrej jakości suplement diety z witaminą D. Brak energii, senność, a nawet częstsze bóle głowy to częste symptomy „jesiennej chandry”, czyli po prostu braku słońca. 

Bóle kości, bóle pleców

Jeśli zdarzają Ci się typowo kostne bóle, nie bagatelizuj ich. Niektóre badania wykazują związek pomiędzy niskim poziomem witaminy D we krwi, a bólami krzyża. Kości nie powinny boleć, więc jeśli Ci się to przytrafia i ogranicza normalne funkcjonowanie – wybierz się do lekarza, ale też sprawdź poziom witaminy D w badaniach laboratoryjnych. 

Depresja

Bardzo często na depresję chorują osoby starsze. Może to mieć pewien związek z pogorszonym wchłanianiem składników, w tym witaminy D. Oprócz tego, że wpływa ona na mocne kości, odgrywa też ważną rolę w gospodarce hormonalnej i wytwarzaniu hormonów odpowiedzialnych za dobry nastrój. Jesienna chandra, czy nawet depresja – mogą mieć związek z dietą i ekspozycją na słońce. Jeśli dokucza Ci zmęczenie, senność i brak chęci do życia, postaraj się o suplementy z wysoką dawką witaminy D i natychmiast zacznij je przyjmować – po kilku tygodniach powinieneś odczuć wyraźną poprawę nastroju. 

Utrudnione gojenie się ran

To jeden z symptomów niedoborów witaminy D, których zwykle nie bierzemy pod uwagę. Witamina D zwiększa produkcję związków odpowiedzialnych właśnie za prawidłowe gojenie się wszelkich ran. Również gdy chodzi o kontrolowanie powstawania i łagodzenia stanów zapalnych, witamina D jest bardzo istotna. Nie ma na ten temat zbyt wielu badań, ale jeśli zaobserwujesz u siebie, że zadrapania czy skaleczenia goją się wyjątkowo ciężko, pomyśl o suplementacji witaminy D. 

Zmniejszenie gęstości kości

To bardzo poważny objaw świadczący o początkach osteoporozy, która polega na „gubieniu” kości. Stają się one bardziej kruche i podatne na złamania, co jest stanem zagrażającym nie tylko sprawności fizycznej, ale i życiu. Szczególnie kobiety po menopauzie na skutek zmian hormonalnych mają niski poziom witaminy D i niską gęstość kości. 

Wypadanie włosów

To symptom mało specyficzny właśnie dla niedoboru witaminy D, ale warto wziąć go pod uwagę. Niski poziom witaminy D we krwi może być czynnikiem ryzyka wystąpienia łysienia plackowatego. Jeśli więc zauważysz, że Twoje włosy wypadają, weź pod lupę swoją dietę, ale też zaopatrz się w dobrej jakości suplementy diety z witaminą D.

Bóle mięśni

To kolejny symptom raczej nie kojarzony z brakiem witaminy D. W pewnych niezbyt szeroko zakrojonych badaniach na dzieciach doświadczających bóli wzrostowych, suplementacja witaminą D złagodziła ten ból nawet w 57% przypadków. 

Jak sobie pomóc, szczególnie zimą? Wzbogać swoją dietę o nabiał i tłuste ryby morskie, a w skrajnych przypadkach gdy podejrzewasz u siebie niedobory – również o suplementację z kapsułek. Witamina D jest Ci bardzo potrzebna przez cały rok, więc zadbaj o nią wtedy, gdy nie możesz jej otrzymać z promieni słonecznych!