10 najważniejszych witamin w ludzkim ciele. Funkcje

Użytkowników online: 30

Jako Polacy powinniśmy wiedzieć na temat witamin więcej niż ktokolwiek inny, już Wam tłumaczę dlaczego.  Termin Witaminy został nadany w 1912 roku przez Pana Kazimierza Funka naszego rodaka, który zapoczątkował naukę o witaminach. Pan Kazimierz był utalentowanym biologiem – biochemikiem, który jako pierwszy w historii odkrył witaminę B1, deficyt tej witaminy powodował upośledzenie układu nerwowego powodując groźną chorobę beri-beri. 

Od czego pochodzi nazwa Witaminy?

Nazwa witaminy została wymyślona przez Pana Kazimierza Funka jest to kompilacja łacińskich słów (łac. vita – życie, amina – związek chemiczny zawierający grupę aminową)

Co robią witaminy w naszym ciele?

Witaminy dostarczane ze zbilansowanej diety służą w naszym ciele jako aktywator wielu reakcji utrzymujących zdrowie w nienagannej kondycji, niedobór jakiejkolwiek z poniższych witamin może pogorszyć funkcjonowanie naszego organizmu.

Co to są witaminy ?

Witaminy to organiczne związki wytwarzane przez rośliny, zwierzęta i ludzi. Minerały to pierwiastki nieorganiczne, występujące naturalnie w glebie i wodzie. Rośliny absorbują minerały przez swoje korzenie, jedząc warzywa dostarczamy również minerały. Z kolei rośliny jedzone są przez zwierzęta, dlatego człowiek gdy je pokarm „zwierzęcy” dostarcza również minerały. Plusy i minusy jedzenia mięsa będzie poruszony w dalszej części materiału.

Najważniejsze witaminy dla zdrowia

Witamina A

Witamina A odkryta w 1913r 

Korzyści zdrowotne:

  • Zmniejsza ryzyko niektórych nowotworów [i]
  • Zmniejsza ryzyko trądziku [i]
  • silny przeciwutleniacz
  • wzmacnia kości i zęby
  • niezbędna do budowy tkanek miękkich, skóry, błon śluzowych
  • poprawia widzenie
  • spowalnia proces starzenia
  • zwiększa odporność

Niedobór witaminy A:

  • Większe prawdopodobieństwo infekcji [i]
  • Problemy z widzeniem zwłaszcza w ciemności [i]
  • Przyspiesza proces starzenia się ciała
  • Osłabia kości i mięśnie [i]

Najczęstsze skutki uboczne suplementacji witaminą A:

Objawy hiperwitaminozy A obejmować mogą nudności, zawroty głowy, bóle głowy a nawet śmierć.

Zdrowe osoby nie przyjmujące leków nie są wstanie przedawkować witaminy A z pożywienia. [i]

Żywność bogata w witaminę A:

Co wzmacnia wchłanianie witaminy A

Witamina E

  • Witamina E zwiększa wchłanianie witaminy A nawet do 40 procent. [i]
  • Witaminy A i E razem zwiększają potencjał zwalczania stanów zapalnych – silny antyoksydant.
  • Połączenie witaminy A i E chroni przed niektórymi formami raka
  • Witamina A polepsza działanie witaminy E. Witamina E poprawia wchłanianie witaminy A
  • Odpowiednia ilość witaminy A i E zmniejsza ryzyko otyłości, zespołowi metabolicznemu, zapaleniom, reakcjom immunologicznym, zdrowiu mózgu, utracie słuchu.

Jod

  • Kwas retinowy bierze udział w wychwycie jodu. [i]
  • Duży niedobór witaminy A zmniejsza wychwyt jodu i wpływa na metabolizm tarczycy. [i]
  • Niedobór jodu oraz niedobór witaminy A prowadzi do pierwotnej niedoczynności tarczycy w porównaniu z samym niedoborem jodu [i]

Żelazo

  • Żelazo jest wymagane do przekształcania beta-karotenu w retinol [i]
  • Witamina A zwiększa wchłanianie żelaza, zwłaszcza żelaza niehemowego. [i] [i]
  • Żelazo zwiększa biodostępność beta-karotenu. [i]
  • Uzupełnienie witaminy A może pomóc w odwróceniu niedokrwistości powstanych z niedoboru żelaza u dzieci, a niedobór witaminy A może przyczynić się do anemii [i] [i]

Cynk

  • Cynk jest wymagany do transportu witaminy A. [i]
  • Uzupełnienie witaminy A i cynku u dzieci doprowadziło do zmniejszenia ryzyka infekcji.
  • Cynk wraz z witaminą A pomaga zachować zdrowie oczu. [i]

Co osłabia wchłanianie witaminy A

Witamina E

  • Wysokie poziomy beta-karotenu może obniżać poziom witaminy E w surowicy krwi [i]

Witamina K

  • Bardzo wysokie dawki witaminy A hamuje syntezę witaminy K2 przez bakterie jelitowe i zakłóca działanie w wątrobie witaminy K.[i]
  • Witaminy A zakłócają wchłanianie witaminy K .

Witaminy z grupy B

Witamina B1

Nazywana tiaminą

Korzyści zdrowotne witaminy B1:

Witamina B1 lub tiamina pomaga zapobiegać powikłaniom układu nerwowego, mózgu, mięśni, serca, żołądka i jelit. Jest również zaangażowany w przepływ elektrolitów do i z komórek mięśniowych i nerwowych.

Niedobory witaminy B1:

Dobre źródła witaminy B1 to:

  • groszek
  • świeże i suszone owoce
  • jajka
  • pełnoziarniste pieczywo
  • niektóre wzbogacone płatki śniadaniowe
  • wątróbka

Co wzmacnia wchłanianie witaminy B1

Magnez

  • Magnez jest niezbędny do przekształcenia tiaminy w jej biologicznie aktywną postać i jest również wymagany w przypadku niektórych enzymów zależnych od tiaminy. [i]

Co osłabia wchłanianie witaminy B1

Witamina B6

Witamina B2

Nazywana również ryboflawiną

Korzyści zdrowotne:

Witamina B2 lub ryboflawina jest jedną z najważniejszych witamin spośród ośmiu witamin z grupy B, która jest odpowiedzialna nie tylko za utrzymanie zdrowych komórek krwi, ochronę skóry i oczu, ale także za zwiększenie poziomu energii. Reguluje metabolizm i działa jako przeciwutleniacz w organizmie. W przypadku kobiet w ciąży, ryboflawina staje się niezbędna do rozwoju kości, mięśni i nerwów dziecka. 

  • Ryboflawina jest jedną z ważnych witamin dla organizmu
  • Witamina B2 jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, podobnie jak wszystkie inne witaminy z grupy B.
  • Objawy mogą być widoczne w ciągu kilku dni od wystąpienia niedoboru

Niedobór witaminy B2:

  • Słabość lub zmęczenie
  • Zmiana nastroju
  • Bolesność gardła
  • Pękanie skóry
  • Zapalenie skóry
  • Niedokrwistość

Dobre źródła witaminy B2:

Witamina B3

Nazywana również witaminą PP lub niacyną, kwasem nikotynowym 

Korzyści zdrowotne witaminy B3:

Niedobór witaminy B3 może powodować:

  • Utratę pamięci i splątanie umysłu, mgłe mózgową
  • Zmęczenie
  • Depresję
  • Ból głowy
  • Biegunki
  • Problemy skórne

Najczęstsze skutki uboczne suplementacji witaminą B3:

  • Rumienie – przebarwienia na ciele: Rumienie na twarzy, klatce piersiowej lub szyi, wynikające z rozszerzenia naczyń krwionośnych. Możesz również odczuwać mrowienie, pieczenie lub ból różnych części ciała [i]
  • Podrażnienie żołądka i nudności: Mogą wystąpić nudności , wymioty i podrażnienie żołądka, szczególnie gdy ludzie przyjmują wolno działający kwas nikotynowy. Wydaje się być związane ze zwiększonymi enzymami wątrobowymi [i]
  • Uszkodzenie wątroby: Długotrwałe leczenie niacyną cholesterolu może powodować uszkodzenie wątroby [i]
  • Kontrola poziomu cukru we krwi: duże dawki niacyny w dawce 3-9 gramów na dobę są związane z zaburzeniami kontroli poziomu cukru we krwi zarówno w krótkim, jak i długim okresie [i]
  • Choroby oczu: rzadkim skutkiem ubocznym jest niewyraźne widzenie, jak również inne negatywne skutki dla zdrowia oczu [i]
  • Dna moczanowa: Niacyna może zwiększać poziom kwasu moczowego w organizmie, prowadząc do dny moczanowej [i]

Dobre źródła witaminy B3 to:

Witamina B4

Również znana jako cholina. Klasyfikowana warunkowo jako witamina z grupy B a dokładnie jako witamina B4. 

Właściwości:

Wpływa na funkcje wątroby, zdrowy rozwój mózgu, ruchy mięśni, system nerwowy i metabolizm.

Niedobór witaminy B4 może powodować:

  • Niedobór choliny może być szkodliwy, szczególnie dla wątroby.
  • Cholina jest szczególnie ważna podczas ciąży, ponieważ niskie spożycie może zwiększać ryzyko wad cewy nerwowej u nienarodzonych dzieci. [i]

Dobre źródła witaminy B4 to:

  • Wątróbka wołowa: 1 kromka (2,4 uncji lub 68 gramów) zawiera 290 mg.
  • Wątróbka drobiowa: 1 kromka (2,4 uncji lub 68 gramów) zawiera 222 mg.
  • Jaja: 1 duże jajo na twardo zawiera 113 mg.
  • Świeży dorsz: 3 uncje (85 gramów) zawierają 248 mg.
  • Łosoś: filet o wielkości 3,9 uncji (110 gramów) zawiera 62,7 mg.
  • Kalafior: 1/2 szklanki (118 ml) zawiera 24,2 mg.
  • Brokuły: 1/2 szklanki (118 ml) zawiera 31,3 mg.
  • Olej sojowy: 1 łyżka stołowa (15 ml) zawiera 47,3 mg.

Witamina B5

Nazywana również jako kwas pantotenowy

Właściwości:

Niedobór witaminy B5 może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę B5:

Witamina B6

Inna nazwa to pirydoksyna

Właściwości:

  • bierze udział w produkcji hormonów i substancji chemicznych w mózgu
  • zapobiega depresji, chorobom serca i problemom z pamięcią
  • niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego
  • pomaga regulować poziom cukru we krwi

Niedobór witaminy B6 może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę B6:

Witamina B7

Również znana jako witamina H lub biotyna

Właściwości:

  • inaczej biotyna, niezbędna do syntezy kwasów tłuszczowych
  • reguluje pracę gruczołów potowych
  • utrzymuje dobrą kondycję włosów i paznokci
  • niezbędna do wzrostu kości i szpiku kostnego
  • pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu

Niedobór witaminy B7 może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę B7:

Witamina B8

Również znana jako inozytol

Właściwości:

.

Niedobór witaminy B8 może powodować:

.

Dobre źródła witaminy B8 to:

.

Witamina B9

Inna nazwa to kwasem foliowym

Właściwości:

  • inaczej kwas foliowy, zapobiega chorobom serca, wysokiemu ciśnieniu krwi, chorobie Alzheimera, depresji, rakowi i zanikom pamięci
  • dba o zdrowie mózgu i prawidłowe funkcjonowanie komórek
  • poprawia płodność, również bardzo istotna dla rozwoju płodu

Niedobór witaminy B9 może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę B9:

Witamina B12

Czyli kobalamina

Właściwości:

  • ważna dla metabolizmu, podziału komórek i syntezy białka
  • pomaga utrzymać zdrowy układ nerwowy i funkcjonowanie mózgu
  • zapobiega chorobom serca, utracie pamięci i anemii
  • więcej o witamina B12

Niedobór witaminy B12 może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę B12:

Witamina B13

Inaczej kwas orotowy

Właściwości:

.

Niedobór witaminy B13 może powodować:

.

Dobre źródła witaminy B13 to:

.

Witamina B15

Inaczej kwas pangamowy

Właściwości:

.

Niedobór witaminy B15 może powodować:

.

Dobre źródła witaminy B15 to:

.

Witamina B17

Inaczej amigdalina

Właściwości:

.

Niedobór witaminy B17 może powodować:

.

Dobre źródła witaminy B17 to:

.

Witamina C

Właściwości:

  • największy wzmacniacz odporności
  • przyspiesza procesy gojenia
  • sprzyja rozwojowi tkanek
  • zmniejsza ryzyko wystąpienia pewnych rodzajów raka i chorób serca
  • odgrywa kluczową rolę w tworzeniu czerwonych krwinek
  • więcej  o witamina C

Niedobór witaminy C może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę C:

Warto zapamiętać:

Witamina C zwiększa wchłanianie żelaza w organizmie 

Żelazo jest niezbędne do utrzymania komórek w organizmie przy życiu, więc nie jest zaskakujące, że jest to jeden z najczęstszych składników mineralnych w organizmie. Ten minerał odgrywa również kluczową rolę w produkcji energii. Brak wystarczającej ilości żelaza w diecie może prowadzić do stanu zwanego niedokrwistością, która powoduje zmęczenie i osłabienie, ponieważ komórki nie mają wystarczającej ilości tlenu.

Żelazo pochodzące odzwierzęcego – hemowe

Istnieją dwa różne rodzaje żelaza w diecie. Żelazo znajduje się w mięsie, drobiu, rybach i skorupiakach i jest łatwiej wchłaniane przez organizm. 

Żelazo roślinne niehemowe

Drugi rodzaj, niehemowy żelaza, występuje głównie w zielonych warzywach liściastych, roślinach strączkowych, orzechach, nasionach i pełnych ziarnach oraz nie jest tak łatwo wchłaniany przez organizm. 

Witamina C pomaga wchłonąć żelazo niehemowe czyniąc go bardziej stabilnym.

Witamina D

Właściwości:

  • promuje wchłanianie wapnia, odgrywając kluczową rolę w utrzymaniu mocnych kości
  • zmniejsza ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów i różne typy raka
  • chroni wzrok
  • łagodzi zespół napięcia przedmiesiączkowego
  • osobom z jasną karnacją wystarczy już kwadrans ekspozycji na pełne słońce, by dać organizmowi wymaganą dawkę witaminy D
  • więcej o witamina D

Niedobór witaminy D może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę D:

  • tłuste ryby
  • wątróbka
  • jaja

Witamina E

Właściwości:

  • silny przeciwutleniacz
  • zwalcza uszkodzenia komórek
  • pomaga zapobiegać chorobom serca, zaćmie, zanikom pamięci
  • chroni przed niektórymi typami raka
  • niezbędna dla zdrowej skóry i włosów
  • więcej o witamina E

Niedobór witaminy E może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę E:

  • kiełki pszenicy
  • orzechy laskowe
  • migdały
  • szpinak
  • olej z wątroby dorsza
  • masło orzechowe
  • olej szafranowy
  • nasiona słonecznika.

Witamina K

Właściwości:

  • odgrywa kluczową rolę w promowaniu silnych kości, oraz utrzymaniu prawidłowego krzepnięcia krwi
  • zmniejsza ryzyko wystąpienia różnych chorób serca
  • niezbędna do funkcjonowania układu immunologicznego
  • więcej o witamina K

Niedobór witaminy K może powodować:

.

Żywność bogata w witaminę K:

  • produkty spożywcze z pełnego ziarna
  • zielone warzywa liściaste
  • olej sojowy i olej z ryb

Jak poprawić wchłanianie witamin i minerałów

Gdzie wchłaniają się witaminy ?

Jama ustna

  • cyjanek
  • nikotyna
  • alkohol
  • hormony zwierzęce
  • nitrogliceryna

1. Wątroba

 

Pęcherz żółciowy

Dwunastnica

Zgięcie prawe wątrobowe

Skrzyżowanie dwunastnicy – granica dwunastnicy a jelita czczego

Okrężnica wstępująca

Zastawka krętniczo-kątnicza

Jelito kręte

Jelito ślepe – kątnica

Wyrostek robaczkowy

Żołądek

Trzustka

Trzustka człowieka. 

1: głowa trzustki, 2: wyrostek haczykowaty, 3: wcięcie trzustki, 4: trzon t., 5: powierzchnia przednia t., 6: powierzchnia wewnętrzna t., 7: powierzchnia górna t., 8: brzeg przedni t., 9: brzeg wewnętrzny t., 10: guz sieciowy, 11: ogon t., 12: dwunastnica.

Zagięcie śledzionowe okrężnicy

Poprzecznica – część jelita grubego

Jelito czcze – część jelita cienkiego

Okrężnica zstępująca  – część jelita grubego

Esica – część jelita grubego

Odbytnica

  1. Kanał odbytu – odbyt

Referencje

Recent Posts

9 rzeczy, które zmienią się w TWOIM ciele, jeśli zaczniesz spać przed 22:00!

W dzisiejszym zabieganym świecie coraz częściej zaniedbujemy zdrowy sen. Nocne przesiadywanie przed ekranem, praca do…

11 godzin ago

10 przepisów na zupy, które skradły serca milionów!

Zupa to nie tylko rozgrzewający klasyk na chłodne dni, ale także świetny sposób na szybki…

16 godzin ago

10 pomysłów na obiad, które sprawią, że nigdy więcej nie zamówisz jedzenia na wynos!

Nie masz pomysłu na obiad, a lodówka świeci pustkami? Sprawdź 10 prostych i smacznych przepisów,…

19 godzin ago

Kiszonki, Kefir i Kimchi – Sekrety Zdrowia Zawarte w Fermentacji

Fermentowane produkty to prawdziwa skarbnica zdrowotnych korzyści. Kiszonki, kefir, jogurty czy kimchi od wieków stanowią…

2 tygodnie ago

Dlaczego Czujesz Się Słabo? Oto 10 Przyczyn, Których Możesz Uniknąć

Nasze codzienne nawyki mają ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Niestety, wiele z nich, często niezauważalnie,…

2 tygodnie ago

Jak jedzenie warzyw zmienia Twoje ciało i umysł?

Warzywa to nieodłączny element zdrowej diety, ale często zapominamy, jak ogromny wpływ mają na nasze…

2 tygodnie ago