Hashimoto – jak żyć z tą chorobą?

Hashimoto to inaczej zapalenie tarczycy – choroba autoimmunologiczna objawiająca się tym, że komórki układu odpornościowego niszczą własne komórki tarczycy, doprowadzając do stanów zapalnych i przykrych objawów. Czym się charakteryzuje ta choroba i jak z nią żyć, wprowadzając zdrową dietę i przyzwyczajenia?

Jak przebiega leczenie Hashimoto?

Leki regulujące wydzielanie hormonów tarczycowych są kluczowe w przebiegu leczenia tej choroby. Jednak nie wolno bagatelizować znaczenia diety i trybu życia, ponieważ to one mogą znacząco wpływać na samopoczucie, a nawet na proces leczenia Hashimoto. 

Tarczyca to gruczoł w kształcie motyla znajdujący się w okolicy szyi, który wydziela hormony bardzo istotne dla funkcjonowania organizmu: to głównie tyroksyna T4 i trójjodotyronina T3. Te hormony kontrolują prawidłowe funkcjonowanie wielu narządów: płuc, serca, nerek, układu trawiennego, szkieletu, mózgu. Mają także olbrzymi wpływ na metabolizm i wzrost. Uszkodzenie tarczycy prowadzi do niewystarczającej produkcji tych hormonów, a co za tym idzie – pogłębiających się dolegliwości dotyczących prawie każdego obszaru zdrowia! 

Jakie są objawy Hashimoto?

Jak rozpoznać problemy z tarczycą? Zazwyczaj Hashimoto zaczyna się od przewlekłego zmęczenia, problemów z suchą cerą, wypadaniem włosów, kłopotami z pamięcią i koncentracją. Rzecz jasna, z czasem te problemy nasilają się i stają się naprawdę dokuczliwe dla pacjenta. Mogą też dochodzić inne:

• Wysoki cholesterol
• Bóle mięśni
• Nadmierne tycie
• Zaburzenia miesiączkowania – bardzo obfite miesiączki
• Bóle stawów
• Niska tolerancja na zimno
• Chrypka
• Wole tarczycowe (pogrubiona szyja)

Są to objawy, które kojarzą się z ogólnym rozbiciem i dyskomfortem, utrudniającym codzienną pracę i obowiązki, a więc wpływające na poczucie satysfakcji z życia.

Jak dieta wpływa na stan zdrowia u osób z Hashimoto?

Niektóre pokarmy mają działanie prozapalne, a więc mogą przyczyniać się do pogłębiania dolegliwości związanych z chorobą. Należy pamiętać, że choroba Hashimoto ma duży związek z wieloma schorzeniami metabolicznymi – może je wywoływać:

• Cukrzyca
• Otyłość
• Wysoki poziom cholesterolu
• Choroby autoimmunologiczne, w tym celiakia

Zmiana diety na tę o bardziej przeciwzapalnym charakterze może nie tylko poprawić stan zdrowia osoby chorej, ale przede wszystkim zapobiec pogłębianiu się dolegliwości oraz zachorowaniu na inne schorzenia.

Liczne badania pokazują, że zmiana trybu życia, diety oraz zażywanie leków i suplementów może w znaczący sposób spowolnić rozwój choroby, a nawet zahamować go i poprawić jakość życia chorego. Najlepiej wdrożyć zmiany na jak najwcześniejszym etapie choroby, by były łatwiejsze do wprowadzenia i utrzymania. W tym celu warto co jakiś czas wykonać podstawowe badania hormonów tarczycowych. 

Jaka dieta może pomóc w Hashimoto?

Dieta bezglutenowa

Może być odpowiedzią na wiele problemów zdrowotnych związanych z Hashimoto. Eksperci zalecają, aby każda osoba ze stwierdzoną tą chorobą tarczycy zbadała się również w kierunku celiakii, ponieważ często występuje ona właśnie w tej grupie.

Stosowanie diety bezglutenowej może być też korzystne w przypadku osób z Hashimoto, ale bez stwierdzonej celiakii. Potwierdza to jedno z badań przeprowadzane na 34 kobietach przez 6 miesięcy. Po tym czasie stwierdzono u nich poprawę czynności tarczycy, zmniejszenie ilości przeciwciał tarczycowych oraz zwiększony poziom witaminy D w organizmie. 

Potrzebne są dalsze badania, aby stwierdzić czy poprawa parametrów zdrowotnych wynika z wykluczenia glutenu czy innych substancji, które mogły być również nieświadomie wykluczone podczas badania diety bezglutenowej.

Dieta autoimmunologiczna

Jej podstawą jest odrzucenie wszelkich zbóż – to dość restrykcyjne podejście, które ma dużo wspólnego z dietą paleo, bo eliminuje się także produkty takie jak: cukry, alkohol, psiankowate, nabiał, strączkowe, kawę, orzechy, oleje i dodatki do żywności.

To dieta, która potrzebuje jeszcze wielu badań do potwierdzenia jej skuteczności, jednak wyklucza ona większość pożywienia o charakterze zapalnym, dlatego może wpłynąć na obniżenie poziomu białka CRP, czyli markera stanu zapalnego we krwi. 

Dieta bez nabiału

Osoby z Hashimoto często borykają się z nietolerancją laktozy. Może to dotyczyć nawet 75% kobiet z zapaleniem tarczycy! Warto więc zbadać się dokładnie również pod tym kątem, i przynajmniej na pewien czas wyeliminować z diety wszelki nabiał. Może to być dobry sposób na poprawienie funkcji trawiennych i poprawę wchłaniania leków tarczycowych. 

Dieta przeciwzapalna

To podejście, które polega na eliminacji wszelkich produktów wysokoprzetworzonych, a włączeniu do diety dużej ilości warzyw i owoców. Ich różnorodność znacząco wpływa na zwiększenie się w organizmie poziomu substancji, które walczą z zapaleniem w organizmie, i tym samym poprawiają samopoczucie oraz zmniejszają ryzyko zachorowania na choroby metaboliczne indukowane często stanami zapalnymi. 

Co warto suplementować w diecie osób z Hashimoto?

Potrzeby każdej osoby względem suplementacji są różne, dlatego do tego zagadnienia należy podchodzić indywidualnie, wykonując uprzednio odpowiednie badania laboratoryjne i stwierdzając niedobory pewnych składników, a następnie uzupełniając ich poziom. 

• Selen w dawce 200 mikrogramów dziennie może pomóc zmniejszać ilość przeciwciał przeciwko peroksydazie przeciwtarczycowej, a tym samym poprawiać samopoczucie u osób z Hashimoto.
• Cynk 30 miligramów, w szczególności w połączeniu z selenem to bardzo dobry suplement pozwalający poprawić funkcjonowanie tarczycy.
• Kurkumina zawarta w przyprawie – kurkumie – może działać silnie przeciwutleniająco i przeciwzapalnie i sprzyjać poprawie stanu zdrowia.
• Witamina D jest ważna w suplementacji, ponieważ okazuje się, że osoby z chorą tarczycą mają jej zazwyczaj dużo mniejszy poziom, niż powinny.
• Witaminy z grupy B, w szczególności B12 są bardzo ważne u osób z Hashimoto, ponieważ mają one tendencje do niskich poziomów tych witamin w organizmie. Zażywanie wysokiej jakości suplementów z witaminami z grupy B pozwoli dostarczyć wszystkich niezbędnych składników i uzupełnić niedobory.
• Magnez potrzebny jest, by zapobiegać zbyt wysokiemu poziomowi przeciwciał przeciw tarczycy i zbyt wysokiemu ryzyku stanu zapalnego.
• Żelazo – również ten pierwiastek często bywa niedoborowy u osób ze stwierdzonym Hashimoto, co sprzyja zwiększonemu ryzyku zachorowania na anemię.

Warto także skupić się na dostarczaniu sobie, również w postaci suplementów, dużych ilości kwasów omega-3 o działaniu przeciwzapalnym, kwasu alfa-liponowego, a także N-acetylocysteiny. Nie należy jednak bez konsultacji z lekarzem przyjmować dużych dawek jodu. Ten pierwiastek, choć jest bardzo wskazany przy chorobach tarczycy, może prowadzić do bardzo niekorzystnych konsekwencji, jeśli będziesz przyjmował go, gdy nie stwierdzono niedoborów, nawet pomimo choroby Hashimoto. 

Co wolno jeść przy Hashimoto?

Jest mnóstwo produktów, które wolno, a nawet trzeba jeść, aby w połączeniu z lekami i suplementacją zrobić wiele dobrego dla swojego organizmu i stopniowo, z dnia na dzień czuć się coraz lepiej. Wskazane do codziennego spożycia są:

• Owoce
• Warzywa, głównie te nie skrobiowe
• Zdrowe tłuszcze: olej kokosowy, awokado, oliwa z oliwek, pełnotłusty jogurt, olej z awokado itp.
• Mięso: drób
• Ryby: łosoś, krewetki, dorsz
• Jaja
• Nasiona, orzechy, masło orzechowe
• Fasola i soczewica
• Zamienniki mleka: napoje roślinne wzbogacone witaminą D, mleko bez laktozy
• Przyprawy i zioła: kurkuma, bazylia, rozmaryn, pieprz czarny, szafran,
• Pozostałe: miód, ocet jabłkowy
• Napoje: woda, herbata niesłodzona, soki

Czego nie wolno jeść przy Hashimoto?

Hashimoto to choroba o charakterze autoimmunologicznym, której objawy mogą zaostrzać produkty ogólnie uznawane za prozapalne – głównie wysoko przetworzona żywność:

• Cukier i słodycze
• Fast foody
• Potrawy smażone
• Produkty z rafinowanej, czyli bardzo mocno przetworzonej mąki: białe pieczywo, tortille i inne
• Margaryna zawierająca prozapalne tłuszcze trans
• Convinience food, czyli produkty mrożone, gotowe do spożycia po podgrzaniu, na przykład mrożona pizza, lasagne itp.
• Zboża glutenowe: pszenica, jęczmień, żyto

Aby wykluczyć wszystkie produkty, które realnie Ci szkodzą z uwagi na nietolerancje, najlepiej pracuj z dietetykiem specjalizującym się w chorobach autoimmunologicznych. Nie ma potrzeby rezygnować ze wszystkiego, co potencjalnie może szkodzić osobom chorującym na Hashimotoo, jeśli nie jest to uzasadnione medycznie. W ten sposób pozbawiasz się dostępu do wielu wartościowych smacznych produktów. One mogłyby pomóc Ci uzupełniać codzienną dietę, i tak już uszczuploną z powodu eliminacji, które musisz stosować.

Jakie zmiany wprowadzić do swojego trybu życia?

Przy Hashimoto równie ważna jak dieta jest jeszcze modyfikacja stylu życia. Przede wszystkim warto zadbać o higienę snu – kładzenie się i wstawanie o regularnych porach i wysypianie się. Jeśli tylko istnieje taka możliwość, trzeba spać wtedy, gdy czuje się zmęczonym.

Według badań, obniżenie poziomu przeciwciał przeciwko tarczycy może powodować również praca nad redukcją stresu – na przykład techniki relaksacyjne. Umiejętność relaksowania się, ale przede wszystkim odcięcie się od możliwie jak największej ilości bodźców stresowych, to najlepsze, co można zrobić dla swojego ciała w ogóle – nie tylko wtedy, gdy ma się Hashimoto! 

Leki na tarczycę najlepiej wchłaniają się z pustego przewodu pokarmowego – a więc na czczo lub minimum 3 godziny po kolacji. Bezwzględnie należy się jednak stosować do zaleceń lekarza prowadzącego chorobę w kwestii dawkowania leków i pór ich przyjmowania. 

Choroba Hashimoto jest dość uciążliwa, i niestety pojawia się u coraz większej liczby osób, głównie z uwagi na niezdrowy tryb życia, jaki prowadzi wiele z nich. To schorzenie przewlekłe, które daje bardzo przykre objawy, ale można, a nawet należy z nimi walczyć – dla własnego samopoczucia, i pozbycia się wrażenia, że całe dnie przesypiamy lub omijają nas ważne życiowe wydarzenia, bo nie mamy na nie siły. Życie jest zbyt krótkie, by poddawać się chorobie – szczególnie, że praca z dobrymi specjalistami w tym zakresie może pozwolić Ci żyć normalnie i satysfakcjonująco!

Referencje

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK28/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500006/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27700539/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279600/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6206655/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20016049/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20103030/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20032565/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6797838/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5043536/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27256300/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30060266/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28315909/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26303674/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24078411/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6176279/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5028075/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7282437/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5583972/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4740614/
https://www.karger.com/Article/FullText/505094
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6316875/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25758370/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30982439/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31052496/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6272784/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4366771/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23337162/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7284826/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6028657/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4661500/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6179176/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20162509/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25183510/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2893665/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4192807/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5661998/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29143786/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6926951/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6688766/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539808/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4904100/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4426893/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5621109/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4365343/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6822815/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pmc/articles/PMC4426893/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6619426/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK285870/