Naucz się odpowiednio przechowywać warzywa i owoce. Niewłaściwe przechowywanie nie tylko psuje smak, ale również przyczynia się do utraty cennych składników odżywczych zawartych w jedzeniu. Przy prawidłowym przechowywaniu owoców i warzyw, utrata cennych substancji może zostać bardzo opóźniona. Zatem jak i gdzie prawidłowo powinniśmy składować swoje zapasy? Czy można przechowywać wszystkie owoce w ten sam sposób? Jak przechowywać warzywa korzeniowe, a jak liściaste? Ze mną dowiesz się również, na co zwracać uwagę przy zakupie owoców i warzyw, by mieć pewność, że są naprawdę świeże.
Pewnie kiedy wracasz z weekendowych zakupów do domu i wykładasz zakupy, twoja kuchnia wygląda jak mały sklep spożywczy. Sałata, marchew, rzepa, rzodkiewka, kalafior, fasolka szparagowa, czerwona kapusta, truskawki, jabłka, banany, mango, ziemniaki i świeże zioła lądują na kuchennym stole. A teraz? Gdzie to wszystko umieścić? W końcu zależy nam, by przez długi wszystko było świeże i pełne witamin.
W zasadzie odpowiednie przechowywanie tych produktów nie zaczyna się w domu, ale w rzeczywistości już w sklepie. Więc przede wszystkim ważną kwestią jest zdobyć naprawdę świeżego towaru. Przyniesione do domu warzywa i owoce, które leżały wiele dni w sklepie – narażone na takie czynniki, jak światło i wysokie temperatury, przyczyniające się do spadku ich jakości – nie będą w stanie być długi czas świeże, mimo odpowiedniego przez nas przechowywania.
Często warzywa i owoce zaraz po zbiorach są transportowane kilka dni, aby wreszcie skończyć w supermarkecie. Zwykle im dalej od punktu sprzedaży znajdują się zbiory, tym dłuższy czas trwa transport produktów. Szybko psujące się owoce z tropików po części transportuje się w ciągu kilku dni po samolotem. Owoce takie jak banany lub jabłka, kiwi i pomarańcze, które przyjeżdżają poza sezonem z Ameryki Południowej, Nowej Zelandii i Republiki Południowej Afryki, podróżują w warunkach chłodniczych statkiem nawet przez kilka tygodni. W samym sklepie owoce i warzywa leżą kolejne kilka dni, aż w końcu ktoś je kupi. W dzisiejszych czasach, średni czas od zbioru produktu do jego konsumpcji, trwa od jednego do dwóch tygodni.
Zawartość substancji spożywczych w surowych produktach spada w zależności od tego, co się z nimi dzieje, jak są przechowywane i traktowane, w czasie od zbioru do konsumpcji. Większość owoców i warzyw składa się w 70-90 procentach z wody. Gdy są zebrane, czyli oddzielone od rośliny macierzystej lub korzenia, pobieranie wody i substancji odżywczych zostaje nagle przerwane. Nie przerwane zostaje jednak parowanie wody, co oznacza, że produkty te cały czas ją tracą. Zawartość substancji odżywczych maleje, za to wzrasta ilość bakterii odpowiedzialnych za psucie.
Często warzywa psują się szybciej, niż owoce. W przypadku dojrzałego owocu normalne jest, że zostaje oddzielony od rośliny macierzystej. Ale np. sałata, będąca cały czas w procesie wzrostu, zerwana zaczyna więdnąć niemal natychmiast od momentu zbioru. Proces więdnięcia można spowolnić poprzez staranny dobór czasu zbioru, sposób późniejszego przechowywania i właściwe opakowanie, które zminimalizuje straty wody wynikające z procesu parowania.
Stopień utraty substancji witalnych po zbiorach i podczas przechowywania zależy od powyższych czynników (czasu zbioru, przechowywania, pakowania). Ale nie tylko. Straty substancji odżywczych zależą również od: metod uprawy (ekologiczna lub konwencjonalna), jakości gleby, pogody i warunków klimatycznych, a nawet od tego, czy owoce i warzywa zebrano ręcznie, czy maszynowo (mechaniczny zbiór powoduje częstsze uszkodzenia plonu).
Szczególnie wrażliwa jest witamina C i to ona najszybciej „ucieka”. Przykładem może być świeży groch, z którego podczas badania, w ciągu 7 dni (w temperaturze przechowywania 4 stopni) ilość pierwotnej zawartości wit. C spadła o 15 %. W tym samym badaniu fasolka szparagowa utraciła aż 77 % wit. C! Brokuł przechowywany w temp. 0 stopni nie utracił tej witaminy, jednak już tydzień trzymania go w temp. 20 stopni powodowało straty wit. C rzędu 56%. Marchew przechowywana w temp. 20 stopni utraciła jej 27%, szpinak już 100%, zaś w temp. 4 stopni straty te spadły do 10% w przypadku marchwi i 75% w przypadku szpinaku. Głęboko mrożona (-20 stopni Celcjusza) marchew zachowała 100 % wit. C przez okres 12 miesięcy, szpinak stracił jej w tym czasie co najmniej 30%.
Nawet te nieliczne przykłady pokazują, jak ogromne są straty substancji witalnych i jak ważne jest to, by kupić naprawdę świeżo zebrane owoce i warzywa.
Nie rób zakupów na ślepo! Nie kupuj tego, co masz na liście zakupów, ale to, co jest świeże! Weryfikuj świeżość produktów, a jeśli towar jest stary, po prostu opuść sklep.
Było by idealnie, gdybyś mógł kupić świeżo zebrane produkty na rynku bezpośrednio od producenta lub w warzywniaku z ekologicznym towarem, wtedy masz większą pewność, że sezonowy towar jest świeży. Tam właśnie często trafia on zebrany dzień wcześniej, a nawet tego samego dnia rano, kiedy był zebrany, wystawiony jest na sprzedaż. Jednakże, jeśli robisz zakupy w supermarkecie lub w sklepie dyskontowym, musisz nauczyć się, jak rozpoznać świeżość. Zwiotczała sałata i zżółknięty brokuł oczywiście nie jest już świeży, ale to wie każde dziecko. Ale jak rozpoznać świeże jabłko? Jak aromatycznego ananasa, a jak dobre awokado? A jak to jest z niedojrzałymi owocami? Dojrzeją w domu?
Niektóre owoce są zbierane w kraju producenta jeszcze za nim dojrzeją. Trwałość takich owoców jest znacznie dłuższa i obchodzenie się z nimi łatwiejsze, ponieważ nie są one jeszcze bardzo wrażliwe np. na nacisk. Dobrym przykładem są banany, które zwykle zrywa się całkiem nie dojrzałe. Do sklepów trafiają już formy dojrzałe, ponieważ wcześniej są traktowane etylenem, który w sztuczny sposób przyspiesza ich dojrzewanie. Tylko w bio-handlu można natrafić na zielone banany, które mają szansę w bardziej naturalny sposób, bez stosowania etylenu, dojrzeć w domu. W konwencjonalnym handlu zbiera się jako niedojrzałe również inne owoce, takie jak papaja, mango, nektarynka, czy brzoskwinia
Konsumenci często zastanawiają się, czy wszystkie niedojrzałe owoce dojrzeją u nich w domu. Odpowiedz brzmi: nie, nie wszystkie.
W przypadku owoców, które na ogół mają jeszcze zdolność dojrzewania bo zbiorze, zależy to od tego, w jak niedojrzałym stadium zostały zerwane. Np. papaja po zbiorze dojrzeje, ale nie w przypadku, gdy była zerwana tak wcześnie, że była zielona jak trawa. Jeśli papaja jest żółto-pomarańczowa, ale wciąż nieco twarda, wtedy istnieje duża szansa, że dojrzeje w domu. Jak przyspieszyć proces dojrzewania, dowiesz się później w rozdziale odnoszącym się do awokado. Dojrzewające w ten sposób owoce mają wiele wad. Nie zdążą dojrzeć, jeśli są uszkodzone, zmiażdżone, lub zaatakowane przez pleśń.
Poniżej mamy przykłady owoców i warzyw, które nie dojrzeją, jeżeli zostaną oddzielone od rośliny macierzystej. Jasne jest, że niedojrzała, zielona truskawka leżąc w kuchni nie zmieni się w czerwony, słodki owoc i będzie nadawać się tylko do wyrzucenia. Ponadto większość warzyw leżakując nie dojrzeje, a co najwyżej zepsuje się.
Podczas zakupów owoców i warzyw upewnij się najpierw, że są wystarczająco dojrzałe, bądź będą mogły dojrzeć w domu. Zastanów się też, kiedy mógł trwać czas zbioru. Czy obecnie jest sezon na te produkty? Np. warzywa typu szparagi, kapusta i cukinia z wysuszoną łodygą sugerują, że zostały zebrane już spory czas temu, a warzywa nie są pierwszej świeżości. Podobnie w przypadku jabłek, wiśni, papryki i winogron, łodyżki powinny być świeżo odcięte, zielone lub jasnobrązowe, pulchne (miękkie, nie wysuszone „na kamień”). Jeżeli łodyżki są wysuszone, oznacza to, że towar już od dłuższego czasu leży na półkach.
Czereśnie są chrupiące i świeże, gdy mają błyszczącą skórkę. Jest to wyjątek od reguły. Wybieraj lekko połyskujące jabłka i winogrona, gdyż te bardzo błyszczące prawdopodobnie przeleżały dłuższy już czas. Nawet śliwki i mirabelki lekko błyszczące będą świeższe, niż te świecące, ponieważ nadal są pokryte warstwą ochronną, która podczas okresu przechowywania odparowuje.
Błyszczący wygląd w przypadku owoców cytrusowych jest efektem potraktowania ich procesem woskowania. Zatapia się je w emulsji woskowej dla wzmocnienia trwałości, a emulsja zwykle zawiera dodatkowo środki grzybobójcze (np. tiabendazol).
Banany traktuje się najczęściej fugicytami. Oświadczenie o stosowaniu tego środka chemicznego znajduje się np. na skrzynce z bananami. Substancja chemiczna podczas obierania może dostać się do owocu, a następnie do naszego organizmu. Wybieraj „bio” owoce z ekologicznych upraw, które nie są narażone na trujące substancje chemiczne.
Świeżość tego owocu określisz po smaku. Niektórzy lubią lekko niedojrzałe, z zielonkawą skórką, inni żółte z brązowymi cętkami/plamami. Brązowe cętki nie wskazują na zepsucie. Zepsuty banan jest niemal cały brązowy z powodu np. ogromnych odleżyn. Brązowy, bądź nawet całkiem czarny banan nie nadaje się już do spożycia.
Stary ananas ma szare, aksamitne liście. Liście powinny być bujne i zielone. Miejsce odcięcia nie może mieć śladów pleśni. Zbyt zielony kolor owocu sugeruje, że jest niedojrzały. Gdy owoc jest dojrzały, pociągnięty liść daje się łatwo wyrwać. Jeśli nie, lepiej go nie kupuj – pamiętaj, że ananas nie dojrzeje w Twoim domu. Ponadto owoc nadający się do spożycia aromatycznie pachnie ananasem. Skórka powinna być twarda, ale dać się lekko ugnieść palcem, po czym powinna wrócić do pierwotnego kształtu.
Zrób test dźwięku. Opukany arbuz powinien wydać pusty, dudniący dźwięk, niczym bębenek. Powinien też mieć ciemną, twardą skórkę, bez uszkodzeń. Zaleca się, aby kupować go przekrojonego, wtedy możesz zobaczyć jak wygląda w środku – miąższ powinien mieć intensywną barwę i nie powinien być suchy. Zjedz go tego samego dnia, gdyż przechowywany w lodówce traci aromat.
Awokado Hass jest odmianą klasy premium, posiada ciemną, fioletowo-czarną skórkę. Ma miękki miąższ z lekko orzechową nutą. Świeże awokado powinno mieć fragment jasnobrązowej łodygi. Jeśli łodyga jest ususzona lub w ogóle jej brak, wówczas prawdopodobnie przeleżało zbyt długo. Jeśli na skórce zielonych odmian (np. Fuerte) są plamy, awokado w środku jest zepsute. Owoc twardy jak kamień jest zwykle dobry dopiero po tygodniu. Skórka dojrzałego owocu po lekkim naciśnięciu, powinna wrócić do swojego pierwotnego stanu.
Jeżeli kupiłeś niedojrzałe awokado, przechowuj je w ciepłym miejscu. Jeśli chcesz przyspieszyć dojrzewanie, umieść awokado wraz z jabłkiem w papierowej torbie lub owinięte gazetą i pozostaw w temperaturze pokojowej. Jabłka wydzielają etylen, który przyspiesza proces dojrzewania (etylen przyspiesza również starzenie się produktów, więc złym pomysłem jest trzymać obok siebie np. jabłka i kalafiora…). Dojrzałe awokado możesz trzymać kilka dni w lodówce. Wyjmij je 2-3 godziny przed spożyciem, aby nabrało intensywnego aromatu.
Ważnym aspektem prawidłowego przechowywania owoców i warzyw jest ich pochodzenie. Egzotyczny owoc, na przykład, jeszcze kilka dni temu znajdował się w swoim przytulnym, ciepłym i wilgotnym klimacie. W lodówce przeżyje prawdziwy szok i stracić swój aromat. Dlatego nie przechowuj owoców tropikalnych w lodówce, z pewnymi wyjątkami, np. dojrzałe awokado. Egzotyczne owoce ewentualnie przechowuj w lodówce najwyżej jeden dzień, i tylko wtedy, gdy są bardzo dojrzałe. Lepiej umieść je w misce z owocami lub w spiżarni, o ile temperatura nie spada poniżej 15 stopni.
Często kupowanym, egzotycznym owocem jest banan, i co ciekawe, dojrzałe banany możesz obrać, pokroić na kawałki i zamrozić. Zamrożone banany, po zmiksowaniu, np. z dodatkiem soku pomarańczowego i cynamonu, są doskonałym, zdrowym, lodowym deserem.
Chociaż nie są tak wrażliwe na zimno, jak np. papaja, lodówka to wciąż nieodpowiednie miejsce – nie powinny być przechowywane w temperaturze poniżej 15 stopni. Ogrzewane i suche pomieszczenie powoduje za to, iż szybko wysychają. W suchym pomieszczeniu cienka skórka szybko zmienia się w skórzastą skorupę. To chroni owoce przed wysychaniem, i mimo że wyschnięta mandarynka przypomina małą mumię, to miąższ jest dalej cudownie soczysty i aromatyczny. Do długotrwałego przechowywania cytrusów idealnie nadaje się spiżarnia, lub nieogrzewana klatka schodowa.
Owoce pestkowe, takie jak jabłka, gruszki i pigwy, nie są tak wrażliwe na zimno, toteż mogą być przechowywane w lodówce na górnej półce, czyli tam, gdzie nie jest najzimniej. Owoce są często pakowane w plastikowe torebki w celu zminimalizowania ich odparowywania. Ponieważ owoce również oddychają, plastikowa torba powinna być perforowana. Gdy przechowujemy owoce w zbyt niskiej temperaturze, miąższ przybiera „szklistą” formę. Najbardziej optymalnym miejscem jest chłodna, ciemna piwnica.
Jabłka i gruszki można przechowywać w formie suszonej. Pokrój w plasterki, następnie ususz w suszarce do warzyw i owoców, przechowuj w ciemnym suchym miejscu. Susz owoce zawsze ze skórką, ponieważ w niej znajduje się najwięcej przeciwutleniaczy.
Owoce pestkowe, takie jak nektarynki, brzoskwinie, śliwki i mirabelki, mogą być przechowywane w temperaturze pokojowej przez bardzo krótki czas, ponieważ dojrzałe owoce bardzo szybko się psują, dlatego kupuj ich tyle, ile jeszcze tego samego dnia zamierzasz spożyć. Ewentualnie umieść je w lodówce, w najcieplejszym obszarze, w misce, przykryte papierowym ręcznikiem. Przechować tak możesz tylko ładne owoce, bez uszkodzeń (jednak w ciągu dwóch dni powinny być spożyte). W przeciwnym razie szybko spleśnieją lub zgniją.
Owoce jagodowe są bardzo podatne na uszkodzenia i porażenie pleśnią. Najlepiej, aby świeżo zebrane natychmiast lądowały w Twoich ustach. Ale co, jeśli następnego dnia będą Ci potrzebne do przyrządzenia potrawy? W razie potrzeby, można przechowywać je 1-2 dni w lodówce, w miseczce, przykryte papierowym ręcznikiem. Większe ilości najlepiej zamrozić najpóźniej dzień po zbiorze. Porzeczki w tym zakresie nie są tak wrażliwe, dlatego można je przechowywać dzień, dwa dłużej.
Warzywa typu pomidor, ogórek, i papryka, a także cukinia i bakłażan, dobrze czują się w gorących regionach, takich jak Ameryka Południowa i Indie- to wyraźnie wskazuje, że wszystkie z tych warzyw niezbyt lubią zimną lodówkę. Ale w temperaturze pokojowej dość szybo się psują, staja się miękkie i pomarszczone. Nie kupuj tych warzyw na zapas. Istnieją naukowe podejrzenia, że pomidory przechowywane w lodówce znacznie tracą na wartości odżywczej i aromacie. Optymalna temperatura do przechowywania wynosi 10 stopni. Ewentualnie przechowuj tego typu warzywa maksymalnie 3-5 dni w temperaturze pokojowej.
Cebula i czosnek potrzebują suchego, przewiewnego miejsca. W lodówce jest dla nich za wilgotno i chłodno. Dotyczy to suchej cebuli. Ale już cebule dymkę ze szczypiorem należy trzymać 2-3 dni w lodówce, zawiniętą papierowym ręcznikiem. Kartofle należy trzymać w chłodnej spiżarni, w piwnicy lub – do dwóch tygodni – w temperaturze pokojowej, w ciemnym miejscu w koszu (lub skrzynce) przykryte gazetami. Dostęp światła wraz z wysoką temperaturą powoduje kiełkowanie ziemniaków. Kiełkujących ziemniaków nie wolno jeść! W zielonych i kiełkujących ziemniakach wzrasta stężenie solaniny, która jest toksyczna. Zaczynające kiełkować ziemniaki należy przed spożyciem grubo obrać, a następnie dobrze ugotować.
Przechowywanie ziemniaków w niskich temperaturach (poniżej 5 stopni) powoduje niszczenie skrobi, przez co ziemniak jest dziwnie słodki. Oczywiście nie należy przechowywać jabłek i innych „producentów” etylenu w pobliżu ziemniaków i cebuli. Owoce te doprowadziłyby do szybkiego kiełkowania i psucia bulw, oraz cebulek.
Pewnie teraz zastanawiasz się, czy cokolwiek powinno być przechowywane w lodówce. Otóż tak. Warzywa liściaste, zioła, fasolka szparagowa, groszek cukrowy… Te warzywa trzymaj w cieplejszym miejscu w lodówce, zawinięte w szmatkę lub w pojemnikach na żywność – bez opakowania szybko zwiędną. Pamiętaj, że niektóre warzywa(np. szpinak, sałata) szybko tracą walory odżywcze, więc najlepiej unikach przechowywania ich i spożywaj w dniu zakupu.
Warzywa korzeniowe i bulwiaste, takie jak marchew, pietruszka, buraki, rzodkiewki, powinny być umieszczone w pudełkach na żywność w lodówce. Marchew wyrwana prosto z ogrodu, może być pełna ziemi. Suchą szczotką oczyść korzenie z ziemi, ponieważ resztki gleby szybko wysychają i przyspieszają zarazem wysychanie,oraz marszczenie marchwi. Wiosną i latem kupujemy rzodkiewki, rzepę, czy buraki razem z łodygami i liśćmi. Najlepiej odetnij łodygi, gdyż wyciągają wilgoć z warzywa, wskutek czego szybko traci na jędrności.
Jeśli masz odpowiednie warunki (np. chłodną piwnicę) , możesz przechowywać warzywa korzeniowe w skrzynkach, zasypane wilgotnym piaskiem.
W badaniu amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA) z 2006 roku badacze stwierdzili, że przy przechowywane w temperaturze pokojowej arbuzy mają więcej przeciwutleniaczy (likopen, beta karoten) w porównaniu do tych przechowywanych w lodówce.
W rzeczywistości badania wykazały, że w porównaniu do świeżo zerwanych owoców, arbuzy przechowywane w temperaturze pokojowej zawierają o 40 procent więcej likopenu i 139 procent więcej beta karotenu.
W lodówce tracą swój smak i aromat. Dojrzałe pomidory najlepiej, by były spożyte w ciągu kilku dni, tak więc kupuj je w niewielkich ilościach. Należy je przechowywać w temperaturze pokojowej (około 21 stopni Celcjusza), macierzystą stroną do góry, z dala od światła słonecznego.
W lodówce stają się słodkie i „piaszczyste”. Niska temperatura rozkłada skrobię w ziemniakach, zwiększając tym samym zawartość cukru. Prowadzi to również do zwiększenia zawartości akrylamidu podczas gotowania ich w wysokich temperaturach. Akrylamid jest szkodliwy dla zdrowia i zwiększa ryzyko zachorowania na raka.
Najlepiej przechowuj je w chłodnym i ciemnym miejscu, w papierowej torbie.
Ze względu na wilgoć w lodówce, cebula mięknie i pleśnieje. Mimo to ewentualnie można przechowywać ją posiekaną w szczelnym pojemniku w lodówce przez kilka dni.
Całe cebule powinny być przechowywane w chłodnym, suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu w worku z siatki. Nie trzymaj cebuli obok ziemniaków – w swoim towarzystwie oba warzywa szybciej się psują.
W niskiej temperaturze miód szybciej się krystalizuje. Najlepiej trzymaj go w temperaturze pokojowej, w szczelnym słoiku.
Unikaj przechowywania go w w pojemnikach z metalu i tworzyw sztucznych, ponieważ mogą one powodować utlenianie miodu. Słoik z miodem należy przechowywać w miejscu suchym, z dala od bezpośredniego światła słonecznego.
Bardzo niska temperatura powoduje zmianę konsystencji oliwy na gęstszą. Dodatkowo może ona mętnieć, co niekorzystnie wpływa na jakość i smak. Zaś wystawiona na ciepło i promienie słoneczne szybko zjełczeje.
Lepiej oliwę z oliwek przechowywać w szczelnym, ciemnym pojemniku, w chłodnym, ciemnym kredensie.
Trzymanie główek czosnku w lodówce przyspiesza ich psucie. Zawsze przechowuj je w chłodnym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego, aby przedłużyć ich trwałość i zapobiec kiełkowaniu.
Ziarna kawy są higroskopijne, łatwo wchłaniają wilgoć z otoczenia, wskutek czego tracą na smaku i aromacie. Poza tym kawa trzymana w lodówce łatwo przechodzi zapachem innej trzymanej w niej żywności.
Kawę przechowuj w szczelnym pojemniku w ciemnej szafce, z dala od światła i ciepła.
Chleb również nie powinien być przechowywany w lodówce. Mąka pszenna (podstawowy składnik chleba) jest pełna skrobi. Po wystawieniu na działanie wilgoci, skrobia rozpada się na cukier. To powoduje, że chleb szybko wysycha i szybciej staje się nieświeży.
Najlepiej trzymaj go w chlebaku lub w szafce zawinięty w folię, nie dłużej niż 2 dni.
Przykładowe owoce pestkowe to brzoskwinie, morele, wiśnie i śliwki. Niska temperatura i wilgotność mogą szybko wpłynąć na ich jakość i smak, i przekształcić je w „spleśniały bałagan”.
Dojrzałe owoce kupuj w niewielkich ilościach w zależności od potrzeb, trzymaj je w papierowej torbie w chłodnym, suchym miejscu.
źródła :
http://ucce.ucdavis.edu/files/datastore/234-779.pdf
Kolacje z kasz i zbóż to doskonały sposób na połączenie zdrowia, smaku i prostoty w…
Szukasz pomysłów na lekką, zdrową kolację, która nie tylko będzie pełna warzyw, ale także szybka…
Szukasz inspiracji na smaczne i sycące obiady? Oto 10 przepisów na wołowe dania, które nie…
Czy wiesz, że śniadanie może być pyszne i zdrowe, nawet bez glutenu? Oto 10 wyjątkowych…
Kasze i zboża to nie tylko zdrowa alternatywa dla tradycyjnych składników, ale także prawdziwe bogactwo…
Szukasz pomysłu na szybką, smaczną i efektowną kolację? Oto 10 przepisów na makaronowe dania, które…
View Comments
Warzywa/Owoce to podstawa - ryze/kasze/pszenica to dodatek - myslalem, ze jest na odwrot.