Ludzie cierpiący na nieswoiste zapalenie jelit (IBD) oraz inne zaburzenia trawienne mogą poczuć się lepiej jeśli wyeliminują ze swojej diety niektóre pokarmy nazywane ,,FODMAP’’.

Czym dokładnie jest IBD?

Nieswoiste zapalenie jelit to grupa przewlekłych chorób zapalnych przewodu pokarmowego, głównie jelita grubego lub cienkiego. Najczęstsze choroby należące to tej grupy to choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Objawy IBD

Najczęściej nietolerancja niektórych produktów, biegunka, skurcze w okolicach brzucha, bóle oraz szybka utrata wagi.

Nie należy mylić nieswoistego zapalenia jelit z zespołem jelita drażliwego (IBS).

Zespół jelita drażliwego to zaburzenia prawidłowego funkcjonowania jelit, które może wywoływać częste gazy, wzdęcia oraz bóle brzucha. Jednak zdarzają się również przypadki osób, które chorują na IBD i IBS równocześnie. IBS w 80% spowodowany jest przerostem patologicznej flory jelitowej.

Nie ma 100% pewności na to, że zmiany w diecie mogą leczyć IBD, jednak dieta niska w FODMAP, może pomóc w złagodzeniu objaw. Dieta powinna być zindywidualizowana, ponieważ na każdą osobę może działać coś innego. Istnieją dowody na to, że niektóre składniki diety powodują stany zapalne w jelitach, prawdopodobnie ze względu na wzrost niektórych bakterii, które żywią się tym co dana osoba spożywa.

Czym są FODMAP?

FODMAP – termin ten oznacza fermentujące olifosacharydy, disacharydy i monosacharydy poliole, które są różnymi rodzajami cukrów.

Jeśli nie masz żadnych problemów żołądkowo-jelitowych, FODMAP będą nieszkodliwe dla twoich jelit a nawet zdrowe, ponieważ sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów, które wytwarzają kwas mlekowy dla komórek jelita oraz zmniejszają ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.

[su_highlight background=”#fd820a” color=”#ffffff”]Jednak dla niektórych osób cierpiących na problemy z jelitami FODMAP mogą być szkodliwe oraz mogą powodować zaostrzenie objawów. Jeśli chodzi o jedzenie, FODMAP to np. laktoza (cukier mleczny).[/su_highlight]

Jeśli organizm ma problemy z przyswajaniem laktozy trzeba wyeliminować pokarmy, które ją zawierają czyli; mleko, lody, sery, takie jak – ricotta czy cottage.

,,O’’ w FODMAP oznacza oligosacharydy, czyli grupę, która zawiera zarówno fruktany i galaktooligaosacharydy (GOS).

Źródła fruktanów to cebula, czosnek i pszenica. GOS znajduje się też najczęściej w ziarnach. Nikt z nas nie jest w stanie go wchłonąć – po prostu nie posiadamy enzymów w naszym organizmie, żeby go strawić, ale osoby z IBS, są na to bardziej wrażliwe.

,,M’’ w FODMAP oznacza – cukry proste, jest to kategoria, która zawiera fruktozę

czyli cukier obecny w wielu owocach. 1 na 3 osoby nie toleruje fruktozy. Pacjenci z chorobą Leśnioweskiego Crohna częściej spotykają się z tym problemem niż osoby z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.

Fruktoza jest najlepiej wchłaniana gdy spożywane jedzenie posiada równą ilość glukozy i fruktozy, ponieważ glukoza uruchamia przenośnik, który kieruje ją do krwi.

W bananie, glukoza i fruktoza są dobrze wyważone, dzięki czemu dobrze się wchłaniają.

Natomiast w jabłku jest więcej fruktozy niż glukozy co sprawia, że fruktoza pozostaje i wywołuje objawy, takie jak wzdęcia i ból.

Inne pokarmy z nadmiarem fruktozy to groch cukrowy, gruszki, arbuz, miód, syrop z agawy oraz rum.

Zostaje nam ,,P’’, jest to grupa polioli – czyli alkoholi cukrowych.

Większość osób uważa to za sztuczne słodziki, ale występują one także w naturalnej żywności. Najwięcej informacji posiadamy o mannitolu i sorbitolu. Sorbitol występuje w owocach pestkowych – brzoskwiniach, śliwkach, awokado itp. Inne źródła sorbitolu to jeżyny, gruszki i jabłka. Natomiast mannitol znajduje się w kalafiorach, selerach, arbuzach i słodkich ziemniakach.

 

 

Dlaczego różne pokarmy powodują różne objawy?

Im mniejsza jest wielkość FODMAP, tym bardziej prawdopodobne jest, że przyczyni się ona do wzdęć i biegunki.

To dlatego, że mniejsze cząsteczki, takie jak fruktoza, [su_highlight background=”#fd820a” color=”#ffffff”]powodują wypełnienie się jelit wodą[/su_highlight].

Natomiast większe FODMAP, czyli np. cząsteczki oligosacharydów w fasoli[su_highlight background=”#fd820a” color=”#ffffff”] przyczyniają się do występowania gazów i dyskomfortu[/su_highlight].

Po jakim czasie można zauważyć zmiany w samopoczuciu po przejściu na diete niską w FODMAP?

Objawy nieswoistego zapalenia jelit mogą poprawić się już po pierwszym lub drugim dniu na diecie, ale w większości zmiany pojawiają się dopiero po siedmiu dniach.

[su_highlight background=”#fd820a” color=”#ffffff”]Dieta niska w FODMAP jest najczęściej skuteczna dla 3 z 4 osób, które cierpią na IBS.[/su_highlight]

Najgorsze i najlepsze jedzenie dla osób cierpiących na nieswoiste zapalenie jelit:

Najgorsze jedzenie dla osób z IBS:

1. Nabiał: zwłascza mleko i lody – te produkty są trudne do strawienia dla większości osób z IBS. Jest to spowodowane tym, że większość produktów mlecznych zawiera laktozę – cukier, który dla wielu osób jest ciężki do strawienia.

2. Kapusta i brokuły: te warzywa zawierają cukry, które są ciężko strawne co u niektórych osób powoduje gromadzenie się gazów w układzie trawiennym, a to skutkuje wzdęciami, które często są bardzo bolesne.

3. Cebula i czosnek: powodują wzdęcia i gazy.

4. Rośliny strączkowe: fasola, soczewica i suszony groch są pełne składników odżywczych i błonnika, ale zdrowy błonnik może nasilać objawy IBS. Dzieje się tak ponieważ ludzie [su_highlight background=”#fd820a” color=”#ffffff”]nie mogą strawić galaktooligosacharydy[/su_highlight], która znajduje się w ziarnach. U zdrowych osób, jedzenie roślin strączkowych wywołuje trochę gazów, natomiast u ludzi z IBS, występują dodatkowo bolesne wzdęcia i skurcze.

5. Jabłka: są bogate w błonnik i fruktozę, które powodują gazy i wzdęcia.

6. Smażone jedzenie: frytki, nuggetsy, panierowane ryby itp. – tłuszcz może powodować wzdęcia oraz refluks, a także prowadzić do zakłóceń bakterii, co może powodować stany zapalne.

Aby zrozumieć dlaczego tyjemy i bardzo często mimo zdrowej diety nie możemy schudnąć warto zapoznać się z tym szkoleniem. w 45 min w bardzo prosty sposób wytłumaczone są mechanizmy jak działa nasze ciało i jak pożywienie wpływa na nasze poszczególne organy.

Najlepsze jedzenie dla osób z IBS:

1. Fermentowane mleko kokosowe : mleko jest fermentowane, jego zawartość laktozy jest zerowa !

2. Owoce: są ważnym elementem zdrowej diety, ale jeśli masz IBS, wybieraj lekkostrawne owoce takie jak – banany, kantalupa, jagody i papaje i jedz je z umiarem.

3. Olejek miętowy: rozluźnia mięśnie gładkie w jelitach – co minimalizuje ból podczas skurczów brzucha.

4. Quinoa: to bezglutenowe, niskokaloryczne ziarno, które ma wysoką zawartość białka, błonnika i innych składników odżywczych. Quinoa jest dobrze tolerowana przez większość ludzi z IBS.

5. Drób: kurczak i indyk to chude, niskotłuszczowe mięso. Drób dostarcza tyle samo białka co wołowina, ale jest łatwiejszy do strawienia, ponieważ ma o wiele mniej tłuszczu.

6. Jajka: to doskonałe źródło białka, które jest dobrze tolerowane przez osoby z nieswoistym zapaleniem jelit.

7. Ryż: jest łatwy do strawienia. Jednak zamiast zwykłego ryżu warto zdecydować się na brązowy ryż, jest on o wiele bardziej pożywny i zawiera więcej błonnika i białka niż biały ryż.