Jakiś czas temu naukowcy udowodnili, że wiele substancji żywnościowych jest w stanie wywołać uzależnienie bardzo zbliżone pod względem mechanizmu działania do substancji psychoaktywnych.
Odkryto również bezpośrednią korelację pomiędzy psychicznym mi fizycznym uzależnieniem od żywności, a otyłością. Oznaczać to może, że żywność, którą najchętniej konsumujemy, jest dla nas jednocześnie najbardziej szkodliwa.
Wynika z tego jeszcze jedno – biorąc pod uwagę, że jedzenie może być uzależnieniem, wiele osób otyłych może mieć ogromne trudności w przejściu na zdrową dietę.
Uzależnienie od jedzenia, które śmiało można nazwać jedzenioholizmem, można wykryć na podstawie specjalnej skali uzależnienia zawierającej 25 punktów określających Twój stosunek do jedzenia.
Według psychiatrów jedzenioholizm nie jest traktowany jako jednostka chorobowa, ale raczej jako zaburzenie.
Niemniej jednak należy z nim walczyć, ponieważ powoduje nie tylko otyłość, ale również inne dysfunkcje życiowe i socjalne:
Osoba, która oprócz otyłości cierpi prawdopodobnie na uzależnienie od jedzenia, sama z siebie raczej nie podejmie się leczenia, dlatego należy ją do tego nakłaniać.
Powinno się ono rozpocząć nie od diety, lecz od psychoterapii. Dopiero wówczas, gdy u osoby uzależnionej uda się ustalić prawidłowy stosunek do żywności, będzie można pracować nad wdrożeniem u niej zdrowych nawyków.
Należy podjąć leczenie jak najszybciej, aby nie doprowadzić do skrajnej otyłości i problemów natury zdrowotnej – fizycznych i psychicznych.
Przewlekłe przejadanie często prowadzi do zespołu metabolicznego
Producenci żywności dokładają wszelkich starań, aby ich produkty były jak najczęściej kupowane. Dlatego nie szczędzą im różnych wzmacniaczy smaku i innych dodatków, których zadaniem jest tak podkręcić smak, aromat i teksturę, aby żywność była naprawdę smakowita.
Niestety, oznacza to ni mniej ni więcej, że im bardziej przetworzony produkt, tym bardziej jest uzależniający. Na liście produktów najmniej uzależniających znajdują się same warzywa i owoce, orzechy, ryż, jajka czy woda.
Choć krakersy i precelki również są w zestawieniu najmniej uzależniających, a lubianych przez nas produktów, to wydają się chyba najbezpieczniejszą opcją. Co konkretnie najbardziej uzależnia?
W pierwszej trójce znajdują się produkty, co do których chyba nikt nie ma wątpliwości, że są uwielbiane chyba przez każdego:
Nietrudno zauważyć, że choć produkty te można podzielić ogólnie na słodkie i słone, większość z nich łączy jedno: wysoka zawartość tłuszczu.
To poniekąd tłuszcz, uważany za „nośnik smaku” jest czynnikiem powodującym, że dany produkt smakuje nam bardziej.
Produkty zawierające dużą ilość tłuszczu wydają nam się smaczniejsze. Tłuste mleko ma przyjemniejszy smak niż odtłuszczone, a od niego smaczniejsza jest chyba tylko śmietanka 30%.
Naukowcy uważają, że tłusty jest „szóstym smakiem”. Nie jest to tylko kwestią tego, że wszelkie smaki w tłuszczach rozpuszczają się lepiej, ale również tego, że jedzenie z tłuszczem wydaje się gładsze, a tekstura potraw ma olbrzymi wpływ na to, że coś nam smakuje lub nie.
Piątym smakiem określa się umami, czyli smak „mięsny, bulionowy”. Za ten smak odpowiada substancja, glutaminian sodu, który również jest obecny naturalnie w wielu z tych produktów, a do innych dodawany jest w sposób sztuczny na drodze przetwarzania.
To właśnie dlatego zupy z kostką rosołową nabierają „tego czegoś”, co trudno jest uzyskać gotując sam wywar z warzyw i mięsa.
Bardzo łatwo jest uzależnić się od jedzenia, które sprawia nam czystą, hedonistyczną przyjemność. Cheeseburgery, lody czy pizza z dużą ilością żółtego sera to produkty, które najlepiej smakują nam w swojej właściwej, czyli bardziej kalorycznej wersji. Dietetyczne zamienniki często nie są w stanie oddać klasycznego ich smaku.
Żywność wcale nie musi zawierać substancji typowo psychoaktywnych, aby uzależniała. Działa tutaj raczej mechanizm nagrody. Zbiór struktur mózgowych powiązanych z kontrolą zachowania pierwotnie został wykształcony po to, aby w sposób korzystny motywować jednostki do powtarzania korzystnych dla nich zachowań.
Aktywuje się on w sytuacjach, w których ssaki naczelne zaspokajają swoje popędy – czyli popęd jedzenia i seksualny. Substancje psychoaktywne, jak również smakujące nam jedzenie, aktywują więc ośrodek nagrody w mózgu. Ten z kolei stymuluje wydzielanie dopaminy i innych hormonów, kojarzonych z uczuciem błogości.
Sprawiają, że odbieramy jedzenie danej rzeczy jako przyjemnej. Co ciekawe, gdy w badaniach szczurom udostępniono przez naciśnięcie przycisku możliwość elektrycznego stymulowania ośrodka nagrody, całkowicie zaprzestawały one jeść – jedzenie nie było im już potrzebne do odczuwania przyjemności.
Innym, nieco bardziej przyziemnym aspektem powodującym uzależnienie od żywności, jest wysoka zawartość cukru w tych produktach. Powoduje ona gwałtowne skoki glukozy we krwi, co wiąże się z napadami silnego głodu, podczas których jesteśmy skłonni jeść więcej, i nie zawsze zdrowych rzeczy.
Bardzo często smakowite pokarmy wzbudzają w Nas głód psychiczny
Jeśli czujesz, że temat jedzenioholizmu dotyczy Ciebie, udaj się na specjalistyczną terapię do psychologa, a najlepiej do psychodietetyka. W dalszej kolejności zadbaj o swoją dietę, cały czas pracując nad nadawaniem żywności odpowiedniej rangi – pokarmu, który ma odżywić ciało, a nie sprawiać mu przyjemność. Celem jest osiągnięcie stanu, w którym będziesz jeść, żeby żyć, a nie na odwrót.
Aby nie wpaść w uzależnienie od niezdrowej żywności, najlepiej omijać fast foody szerokim łukiem i pokochać proste potrawy – bazujące głównie na warzywach i owocach. Stopniowo odzwyczajaj się od słodzenia herbaty czy kawy, zamiast słodyczy sięgaj po owoce lub orzechy.
Gdy gotujesz – unikaj gotowych kostek rosołowych, mieszanek przypraw czy technik kulinarnych wymagających stosowania dużych ilości tłuszczu, majonezu, sera.
Nie ma magicznej pigułki, która pomoże Ci nie wpaść w uzależnienie – to, co ma dać olbrzymią satysfakcję, pewnie będzie wymagało nieco więcej wysiłku, ale dla zdrowia zdecydowanie warto się tego podjąć!
Czy wiesz, że śniadanie może być pyszne i zdrowe, nawet bez glutenu? Oto 10 wyjątkowych…
Kasze i zboża to nie tylko zdrowa alternatywa dla tradycyjnych składników, ale także prawdziwe bogactwo…
Szukasz pomysłu na szybką, smaczną i efektowną kolację? Oto 10 przepisów na makaronowe dania, które…
Szukasz pomysłów na pyszne i sycące kolacje? Oto 10 wyjątkowych przepisów z wieprzowiną w roli…
Jeśli chcesz zacząć dzień z energią i zbudować zdrową sylwetkę, odpowiednio zbilansowane śniadanie to klucz…
Szukasz pomysłu na wyjątkową kolację, która zaskoczy smakiem i prostotą przygotowania? Oto 10 sprawdzonych przepisów…