Stres jest nieodzowną częścią życia, a do pewnego stopnia stres jest Tobie wręcz potrzebny. Organizm reaguje na stres fizycznie, psychicznie i emocjonalnie. Pobudza, motywuje, a także poprawia wydajność. Stres jest prekursorem przetrwania, ale w nadmiarze może być szkodliwy. W rzeczywistości istnieje bardzo cienka linia między pozytywnym i negatywnym wpływem stresu.

Nadmierny i przewlekły stres możesz przypłacić fizycznymi i emocjonalnymi problemami. Nie tylko ilość stresu, ale również to, jak sobie z nim jesteś w stanie poradzić, odpowiada za skutki w postaci późniejszych, spowodowanych przez niego, spustoszeń na ciele i umyśle.

OTO LISTA 10 CZĘSTO OBJAWIAJĄCYCH SIĘ SKUTKÓW NADMIERNEGO STRESU:

Powoduje bóle głowy

Niewielkie, migrenowe bóle głowy często są powiązane ze stresem. Dzieje się tak głównie ze względu na „walkę lub próby ucieczki” substancji chemicznych, takich jak adrenalina (epinefryna) oraz kortyzol, których to wyrzut występuje właśnie podczas sytuacji stresowych. Dodatkowo powodują, iż mięśnie napinają się, co prowadzi do jeszcze większego bólu. Dlatego stres często idzie w parze właśnie z bólem głowy – najbardziej rozpowszechnionym tego typu bólem głowy jest ból w skroniach. Nie rzadko też towarzyszy mu ból za oczami i ból w okolicy szyi.

W badaniu opublikowanym w Cephalalgia w 2015 roku, naukowcy donoszą, że to głównie stres wiąże się z bólami głowy. W tym badaniu obserwowano 5 159 uczestników (w wieku od 21 do 71 lat) przez okres dwóch lat. Bóle głowy typu napięciowego (NBG) zaobserwowano u 31 % uczestników, migrenowy ból głowy dokuczał 14 % uczestników, a migrena ze współistniejącym NBG występowała u 10,6 %.

Zakłóca cykl snu

Stres może wpływać na jakość snu i prowadzić do zaburzeń snu. Sen jest ważny dla zdrowia i jego brak może ogromnie wpływać zarówno na zdrowie fizyczne jak i psychiczne. Z biegiem czasu, może to prowadzić do przewlekłych problemów zdrowotnych i negatywnie wpływać na jakość życia. Stres jest znaną przyczyną nadpobudliwości, która zaburza równowagę między snem a jawą.

Badanie opublikowane w 2004 roku w Health Psychology odnosiło się do ludzi wrażliwych emocjonalnie, mających tendencję do reagowania na sytuacje stresowe podwyższonym poziomem lęku, co z kolei zwiększa poziom pobudzenia i w efekcie prowadzi do zaburzeń snu. Inne badanie raportuje, że stres pobudza układ współczulny i oś podwzgórze-przysadka-nadnercza, co wpływa na jakość snu.

Gdy doświadczasz ostrego stresu, czytanie książek, słuchanie łagodnej muzyki lub ćwiczenie oddechowe przed snem może pomóc Ci się zrelaksować i lepiej spać. Jednakże, jeśli przewlekły stres powoduje, iż budzisz się po nocach, lepiej omówić ten problem z lekarzem.

Skutkuje przyrostem masy ciała

Jeśli masz nadwagę lub otyłość, przyczyną może być stres. Kiedy jesteś pod wpływem stresu, organizm uwalnia kortyzol – hormon, który podjudza apetyt na cukier i żywność o wysokiej zawartości tłuszczu. Długotrwały stres lub zmartwienie powoduje „zmęczenie” nadnerczy, co z kolei skutkuje reakcją organizmu w postaci zwiększonego magazynowania tłuszczu i zwiększenia wymiarów komórek tłuszczowych, a to w efekcie prowadzi do nadwagi.

Badanie opublikowane w 2008 roku w Nutrition sugeruje, że przewlekły stres może być przyczyną przyrostu masy ciała, głównie u mężczyzn. Zajadanie stresu może być jednym z czynników przyczyniających się do rozwoju otyłości.

Inne badanie odnośnie cukrzycy i otyłości opublikowane w 2009 roku w Current Opinion in Endocrinology wykazuje, że przewlekły stres w połączeniu z dodatnim bilansem energetycznym, może przyczynić się do zwiększonego ryzyka wystąpienia otyłości (zwłaszcza odkładania się tłuszczu w górnych partiach ciała),  i innych chorób metabolicznych.

Inne ciekawe badanie opublikowane w 2015 roku w Preventive Medicine wykazuje, że młode kobiety, które doświadczają stresu z powodów rodzinnych, a konkretnie spowodowanego problemami z najbliższymi i finansami, są wielokrotnie bardziej narażone na otyłość przed 18 rokiem życia. 

Zaburza trawienie

Stres może zakłócić sprawne działanie układu trawiennego i prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego z powodu wzmożonego wydzielania pewnych hormonów, przyspieszonego bicia serca i przyspieszonego oddech. Może to prowadzić do niestrawności, bólu brzucha, wzdęć, nudności i wymiotów. W rzeczywistości, istnieje korelacja pomiędzy stresem i problemami żołądkowo-jelitowymi (stres może wywołać lub pogorszyć objawy żołądkowo-jelitowe i odwrotnie).

W 2000 roku w czasopiśmie Gut opublikowano wyniki badań odnośnie powiązań pomiędzy stresującymi sytuacjami życiowymi a przewlekłymi schorzeniami układu pokarmowego typu refluks żołądkowo-przełykowy, choroba zapalna jelit, zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego i choroba wrzodowa.

Powoduje nadmierne wypadanie włosów

Badanie opublikowane w American Journal of Pathology potwierdza, że stres wpływa na kondycję mieszków włosowych powodując w efekcie wypadanie włosów. Inne badanie opublikowane w American Academy of Dermatology w 2007 roku sugeruje, że to właśnie stres może być głównym powodem dla niewyjaśnionych przypadków łysienia zarówno u mężczyzn jak i kobiet. Badania potwierdzają, że tego typu kłopoty z włosami mogą pojawić się nawet po trzech miesiącach od traumatycznego wydarzenia. Włosy utracone w wyniku stresu, najczęściej zaczynają odrastać po sześciu do dziewięciu miesiącach. Stwierdzono również, ze osoby cierpiące na stres i niepokój często mają zwyczaj pociągania się za włosy. To może zaszkodzić mieszkom włosowym, przez co włosy są bardziej narażone na wypadanie. 

Wypadanie włosów jest normalną reakcją na stres i kiedy już stres jest pod kontrolą, włosy mają tendencję do powrotu do stanu pierwotnego. Ale w przypadku nadmiernej utraty włosów trzeba zasięgnąć opinii dermatologa w celu prawidłowej oceny, aby wykluczyć inne przyczyny medyczne.

Wyzwala ataki astmy

Silny stres jest groźny dla osób cierpiących na choroby układu oddechowego, zwłaszcza dla astmatyków. W rzeczywistości, stres może wywoływać ataki astmy, podczas których drogi oddechowe zwężają się. Ważne jest, aby kontrolować stres mogący pogłębić astmę u ludzi, którzy już ją mają. Kiedy jesteś pod wpływem stresu, masz tendencję do oddychania mocniej i szybciej. Jest to poważny kłopot dla osób cierpiących na astmę, ponieważ mogą one mieć trudności z uzyskaniem wystarczającej ilości tlenu.

Badanie opublikowane w 2007 w Brain, Behavior, and Immunity opisuje, jak negatywne reakcje emocjonalne związane ze stresującymi doświadczeniami życiowymi mogą wywoływać reakcje cholinergiczne przyczyniając się zarazem do zaostrzenia astmy. 

Jeśli masz astmę, współpracuj z lekarzem, aby poznać metody relaksacji i ćwiczenia oddechowe, które mogą pomóc Ci w trakcie nagłych napadów astmy.

Niszczy serce

Doświadczanie zbyt dużego stresu, zbyt długo, to po prostu „zabójstwo” na sercu. Zwiększa ryzyko pojawienia się choroby serca, wysokiego ciśnienie krwi, bólu w klatce piersiowej lub arytmii. Na dłuższą metę, wysokie ciśnienie krwi zwiększa również ryzyko wystąpienia udaru mózgu lub zawału serca.

Innym niepożądanym skutkiem wielokrotnego i przewlekłego stresu jest pojawienie się stanu zapalnego w układzie krążenia, w szczególności w tętnicach wieńcowych. To zwiększa ryzyko zawału serca. Stres może również spowodować, że poziom glukozy we krwi rośnie u pacjentów z cukrzycą, co z kolei także wpływa na zdrowie serca. Nie tylko stres, ale też nieodpowiednie metody radzenia sobie z nim wpływają na zdrowie serca. Wiele ludzie odreagowuje stres przez palenie, picie alkoholu, przejadanie się itp. Wszystkie te czynniki nie są dobre dla zdrowia serca.

Osłabia odporność

Istnieje również silny związek między przewlekłym stresem i słabą odpornością. Podczas stresu zwiększa się poziom kortyzolu w organizmie, co może zmienić funkcjonowanie układu immunologicznego i np. jego odpowiedź na patogeny. Zwiększony poziom kortyzolu może nawet wpływać na układ trawienny, układ rozrodczy i procesy wzrostu. Ludzie starsi i chorzy są bardziej podatni na problemy z układem odpornościowym w wyniku stresu. Zmniejsza on ponadto produkcję „dobrych” prostaglandyn, które wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego. 

Ogólnie rzecz biorąc, stres bardzo „męczy” organizm, a nawet demotywuje Cię w dbaniu o własne ciało. Aby zmniejszyć stres, ćwicz jogę, medytację, korzystaj z masaży, aromaterapii i … śmiej się. 

Przyspiesza starzenie się skóry

Unikaj marszczenia brwi i robienia min, gdy jesteś pod wpływem stresu, gdyż jest to najprostsza droga do zmarszczek . W rzeczywistości, im więcej stresu, tym więcej uszkodzeń skóry przez niego spowodowanych. Stres jest” specjalistą” od starzenia się skóry już na poziomie komórkowym. Może on powodować zmarszczki, kurze łapki, zaburzenia pigmentacji, zwiotczenie i nierówny koloryt skóry. Z biegiem czasu, stres prowadzi do rozpadu kolagenu, uszkadza DNA i promuje uwalnianie cytokin – mediatorów pro-zapalnych. Wszystkie te czynniki skutkują przedwczesnymi oznakami starzenia.

W Inflammation Allergy and Drug Targets opublikowano w 2014 roku wyniki badań, które informują, że komórki tuczne(mastocyty) skóry są bardziej aktywne przez stres. Substancje wydzielane w dużych ilościach przez mastocyty przyczyniają się do występowania problemów skórnych. Mastocyty mogą przyczynić się do wystąpienia wielu chorób skóry, włączając w nie trądzik, atopowe zapalenie skóry i łuszczyce.

Co ciekawe, stres osłabia telomery – „nasadki” znajdujące się na końcach nici DNA, które pomagają chronić chromosomy. Dlatego podział tak osłabionej komórki może nie przebiec w pomyślny sposób, gdyż struktura DNA może zostać naruszona. Enzym telomeraza odbudowuje ubytki w DNA, ale chroniczny stres, a co za tym idzie wzrost kortyzolu, zmniejsza podaż tego enzymu. Prowadzi to do obumierania komórek lub też stanów pro-zapalnych, a tym samym do przyspieszonego procesu starzenia.

Wpływa na tkanki mózgu

Stres nie tylko zabiera pogodę ducha – może doprowadzić do jeszcze czegoś gorszego. Każdy rodzaj stresu może upośledzać zdolność do wykorzystywania funkcji poznawczych pozwalających kontrolować strach i niepokój. Przeprowadzone w 2013 roku badanie opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences sugeruje, że stres zmienia regiony mózgu, które regulują emocje i samokontrolę. Może nawet powodować problemy związane z koncentracją i zdolnością uczenia się. Niezależnie od tego, przewlekły stres jest szkodliwy dla zdrowia mózgu.

Według badań opublikowanych w 2013 roku w czasopiśmie PLOS ONE, w szczególności natarczywy i długotrwały stres może być odpowiedzialny za zmniejszenie objętości pewnych regionów mózgu. Zaś w 2012 roku opublikowano wyniki badań w Alzheimer Disease and Associated Disorders mówiące, jako iż stres jest ważnym czynnikiem dla oceny poziomu ryzyka przy zaburzeniach poznawczych u osób starszych. Co więcej, z badań opublikowanych w Neurology w 2014 roku wynika, że kobiety w średnim wieku, zamknięte w sobie i funkcjonujące w długotrwałym stresie, są bardziej narażone na ryzyko zapadnięcia na chorobę Alzheimera.

Jest to kolejny istotny powód, dla którego warto, byś zachował zimną krew, nie pozwolił, by stres zapanował nad Twoim życiem i nauczył się panować nad wyniszczającymi, negatywnymi emocjami.

Nagrałem dla Was film na ten temat