Czarna porzeczka – niedoceniane źródło zdrowia
Czarna porzeczka jest owocem bardzo popularnym w polskich sadach, spożywanym najczęściej w postaci soków lub dżemów. Ze względu na charakterystyczny, cierpki smak i silny aromat nie jest jednak bardzo chętnie jadana – a to duży błąd. Jest pełna składników bioaktywnych, które warto z niej wydobyć i docenić dla własnego zdrowia.
Skąd znamy czarną porzeczkę?
Porzeczka czarna należy do rodziny agrestowatych i jest rodzimym europejskim gatunkiem. Występuje także w Azji. Na niżu i wyżynach występuje w Polsce w stanie dzikim. Jest rośliną wieloletnią, niespecjalnie wymagająca w uprawie, dlatego tak chętnie uprawianą w Polsce i przetwarzaną. Przez jakiś czas w Stanach uważano porzeczkę za „zakazany owoc” uważając, że jej obecność sprzyja rozpowszechnianiu się choroby grzybiczej, która szkodzi sosnom. Na szczęście tendencja do pomijania porzeczki czarnej w uprawie minęła, i dziś również Amerykanie mogą cieszyć się jej wyjątkowymi, aromatycznymi owocami. Zbierają się one na niewysokich krzakach w postaci gron. Mają intensywnie ciemny, wręcz czarny kolor i zawierają dużą ilość barwników antocyjanowych, które czynią porzeczki niezwykle plamiącymi.
Jakie składniki zawiera porzeczka czarna?
Oprócz jagód, zbierane są także nasiona i liście czarnej porzeczki. Z nasion wytłaczany jest olej, choć u nas bardzo rzadko znamy go w tej postaci. Ze świeżych i suszonych liści można przyrządzać również napary i herbaty o właściwościach prozdrowotnych. Co znajduje się w porzeczce?
- Witaminy: szczególnie C i PP
- Aminokwasy: arginina, kwas asparaginowy i kwas glutaminowy
- Polifenole
- Antocyjany
- Kwas gamma-linolenowy
Porzeczki nie zawierają zbyt wiele cukru, są za to pełne pektyn, które ułatwiają ich żelowanie w przetworach. Rzadko delektujemy się nimi w postaci surowej z uwagi na cierpki smak. Doskonale smakują jednak w postaci soków czy dżemów i konfitur.
Na co pomaga czarna porzeczka?
Pomaga na cerę
Ma wysoką zawartość witaminy C, odpowiedzialnej za syntezę kolagenu. Warto wiedzieć, że witamina C ma nawet 4 razy więcej witaminy C niż pomarańcze – uznawane za jej doskonałe źródło. Wysoka zawartość przeciwutleniaczy (dwukrotnie wyższa niż w innych jagodach) z kolei sprzyja utrzymywaniu młodego wyglądu, gdyż wpływa korzystnie na zapobieganie stresowi oksydacyjnemu.
Pomaga na gardło i kaszel
Przeciwutleniacze zawarte w porzeczce mają właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Są w stanie zwalczać objawy infekcji różnego rodzaju i korzystnie wpływają na łagodzenie przeziębień i infekcji. Pomaga również na infekcje gardła oraz kaszel. Można w tym celu wykorzystywać także napar z liści porzeczki. Jeśli chcesz zapełnić swoją domową apteczkę, po prostu wykorzystaj porzeczkę, którą masz w ogrodzie – jej liście zasusz, a z owoców przyrządź pyszny sok lub kompot na zimę – będą w sam raz na sezon grypowy!
Wzmacnia odporność
Wysoka zawartość witamin i antyoksydantów powoduje, że czarna porzeczka jest skuteczna we wzmacnianiu naturalnej odporności.
Pomaga łagodzić stany zapalne
Kwas gamma-linolenowy należący do grupy kwasów tłuszczowych omega-6 ma właściwości przeciwzapalne, a znajduje się w sporej ilości właśnie w porzeczkach. W połączeniu z antocyjanami wspaniale łagodzi bóle, sztywność i mikrourazy mięśni, więc sprzyja regeneracji powysiłkowej sportowców i trenujących amatorsko.
Wspiera serce
Czarna porzeczka z uwagi na obecność przeciwutleniaczy jest doskonałym remedium na wysokie ciśnienie. Dodatkowo zwiększa przepływ krwi w sercu i poprawia dotlenienie i ukrwienie ciała. Jest więc bardzo przydatna nie tylko osobom zagrożonym ryzykiem zawału serca, ale również sportowcom i aktywnie żyjącym.
Pomaga na łuszczycę
W badaniach na oleju z nasion czarnej porzeczki wykazano, że mają one zdolność do wspomagania leczenia łuszczycy. Można również nakładać olej bezpośrednio na suchą, piekącą skórę, co pomoże natychmiastowo łagodzić objawy tej choroby.
Wspiera leczenie zespołu suchego oka
Jest to powszechna dolegliwość u osób pracujących dużo przy komputerze, w klimatyzowanych pomieszczeniach lub w innych, niekorzystnych dla oczu środowiskach. Porzeczki regularnie spożywane pomagają oczom przystosowywać się łatwiej do ciemności, wspierają przepływ krwi w gałce ocznej, spowalniają pogarszanie się wzroku u osób z jaskrą. Tym samym wpływają korzystnie na procesy widzenia i poprawy stanu wzroku.
Jak włączyć porzeczki do diety?
Latem można pokusić się o zbieranie lub kupowanie porzeczek świeżych i suszenie ich – są bardzo tanim surowcem w sezonie. Takie suszone porzeczki są rewelacyjne jako napar, również z dodatkiem suszonych liści. Można także przyrządzić je z odpowiednią ilością cukru i ugotować z nich konfiturę, albo potraktować je wyciskarką wolnoobrotową, by wycisnąć jak najwięcej wartościowego soku. Należy jednak nie przesadzać ze spożywaniem tego owocu, szczególnie w postaci surowej. Mogą one spowalniać krzepnięcie krwi, a także w dużej ilości być przyczyną rozwolnień. Ale gdy jest sezon na porzeczki, dobrze jest się z nimi zaprzyjaźnić!