Categories: Warzywa

Dlaczego ludzie uwielbiają warzywa cebulowe i korzeniowe – właściwości

Warzywa cebulowe oraz korzeniowe należą do zdecydowanie najczęściej wykorzystywanych w polskiej kuchni. Ich cechą charakterystyczną jest zielona część naziemna oraz cebula lub korzeń jadalny zakopany w ziemi. Mają bardzo różne właściwości odżywcze, smak i zapach. Również pod względem kulinarnym przyrządzane są na wiele różnych sposobów. Poznajmy je lepiej!

Warzywa cebulowe

Charakteryzują się szklistą, twardą strukturą oraz charakterystycznym, ostrym zapachem i smakiem.

Pomimo pozornego brzydkiego zapachu, który wydzielają, w połączeniu z potrawami mięsnymi, rybnymi czy warzywnymi i mącznymi tworzą fantastyczną mieszankę smakowo-zapachową.

Niektórych potraw wręcz nie jesteśmy w stanie sobie wyobrazić bez charakterystycznego ich aromatu. Warzywa cebulowe mają też wiele związków lotnych, które po uwolnieniu drażnią oczy.

Charakteryzują się też silnymi właściwościami antybakteryjnymi, działają jako naturalne antybiotyki. Cechą wspólną cebulowatych jest zawartość związków siarki. Do tych warzyw należą:

Por

To charakterystyczne warzywo cebulowate o długich, około metrowych liściach i wydłużonej cebuli. Zarówno liście jak i część podziemna nadają się do spożycia. Pory bardzo chętnie wykorzystuje się jako bazę zupy porowo-serowej, jako dodatek do surówek i sałatek lub kanapek. Ma nieco łagodniejszy smak i zapach niż cebula lub czosnek, a także charakterystyczny aromat.

Por właściwości

Por, surowe
61 kcal / 100g IG-15

Białko 1.5 g
Tłuszcz 0.3 g
Węglowodany 14.15 g
Błonnik 1.8 g
Woda 83 ml

Cebula zwyczajna

Ma okrągłą część podziemną, która otacza się cienkimi, twardymi i niejadalnymi łuskami. Jej część nadziemną stanowią liście, które wykorzystuje się również do spożycia.

Liście cebuli po odcięciu mają zdolność do odrastania, co warto wykorzystać hodując na parapecie domowy szczypiorek.

Cebulę w Polsce wykorzystuje się powszechnie, zarówno w całości, jak i w postaci podsmażonej na patelni czy upieczonej.

Po obróbce termicznej staje się mniej pikantna, a bardziej słodka, co też wpływa na jakość przyrządzanych potraw.

Cebula zwyczajna właściwości

  • Fitoncydy – bardzo ważne związki chemiczne, które mają właściwości bakteriobójcze. To między innymi dlatego cebula jest niezwykle odporna na wszelkie choroby, może być więc śmiało uprawiana praktycznie w każdych warunkach. Doskonale też chroni nasz organizm przez zakażeniem drobnoustrojami i wzmacnia naturalną odporność organizmu.
  • Związki siarki wpływają wzmacniająco na paznokcie czy włosy
  • Witamina A, B1, B2, B3, C
Cebule surowe
40 kcal / 100g IG-15

Białko 1.1 g
Tłuszcz 0.1 g
Węglowodany 9.34 g
Błonnik 1.7 g
Woda 89.11 ml

Czosnek

Stosowany jest w polskiej tradycji jako środek na przeziębienie, wzmocnienie odporności, a także jako aromatyczny dodatek do sosów i różnych potraw.

Podobnie jak cebula, czosnek wytwarza substancje, które uniemożliwiają jego zaatakowanie przez bakterie i grzyby. Na całym świecie jest stosowany przede wszystkim jako aromatyczna przyprawa, bez której trudno sobie wyobrazić niektóre potrawy.

Czosnek właściwości

  • Witaminy z grupy B, a także witaminę C
  • Spożywanie czosnku u palaczy zapobiega zatruciom nikotynowym
  • Zapobiega miażdżycy
  • Działa przeciwzakrzepowo
  • Zawiera fitoncydy niszczące bakterie
  • Okłady z czosnku stosowane zewnętrznie mają zdolność leczenia ran
Czosnek, surowy
149 kcal / 100g IG-30

Białko 6.36 g
Tłuszcz 0.5 g
Węglowodany 33.06 g
Błonnik 2.1 g
Woda 58.58 ml

Cebula siedmiolatka

Jest bliską krewną zwyczajnej cebuli, jednak posiada bardzo małą część podziemną, bez swoistej dla cebuli łupiny. Szczypior, który wyrasta ponad ziemię jest gruby i szeroki.

Cebula właściwości

  • witaminy C
  • witamin z grupy B
  • aminokwasów
  • kwasu foliowego
  • potasu
  • wapnia.
  • Zawiera też sporo związków przeciwutleniających, głównie kaempferolu oraz kwercetyny.
  • Olejki eteryczne nadające im charakterystyczny zapach i smak

Warzywa korzeniowe

Są to rośliny, które mogą być spożywane w całości lub w części (tylko część podziemna). Można je spożywać zarówno na surowo, jak i po obróbce cieplnej.

W grupie warzyw korzeniowych znaleźć można te należące do różnych rodzin. Ich charakterystyczną cechą jest zgrubiały korzeń, wewnątrz którego znajduje się wiele cennych składników odżywczych, które mogą przysłużyć się człowiekowi.

Pasternak

To warzywo należące do rodziny selerowatych. Ma bardzo zbliżony smak do korzenia pietruszki, jednak słodszy i o mniej specyficznym aromacie.

Pasternak właściwości

  • Związki kumarynowe – poprawiające procesy trawienne, pobudzają łaknienie
  • Duże ilości błonnika
  • Witaminę C
  • Witaminy z grupy B
  • Kwas foliowy
  • Działa przeciwzapalnie i rozkurczowo
  • Zapobiega miażdżycy

Fenkuł

Jest częścią podziemną kopru włoskiego, o charakterystycznym słodkim smaku i koprowym aromacie. Stosuje się go głównie jako zioło na dolegliwości układu pokarmowego, ale nie tylko. Znajduje też uznanie w kuchniach świata w postaci pieczonej lub gotowanej.

Fenkuł właściwości

  • Olejki eteryczne – korzystnie wpływają na pracę przewodu pokarmowego, ułatwiają trawienie
  • Ma działanie estrogenne – raczej niewskazany jest u kobiet ciężarnych i karmiących oraz u dzieci
  • Zmniejsza gęstość wydzieliny oskrzelowej – wskazany w chorobach górnych dróg oddechowych
  • Ma działanie przeciwgorączkowe i napotne
  • Witamina C
  • Witaminy z grupy B
  • Duże ilości potasu

Brukiew

Jawniej była jednym z podstawowych warzyw uprawnych, zapobiegających niedożywieniu u biedoty wiejskiej. Ma jednak sporo cennych właściwości prozdrowotnych, dlatego dziś znów wraca do łask – wciąż jednak trudno ją spotkać w sklepach.

Brukiew właściwości

  • Zawiera glukozynolany zapobiegające nowotworom
  • Pobudza pracę jelit, zapobiega zaparciom
  • Ma działanie wykrztuśne
  • Ma dużą zawartość związków siarkowych – wzmacniają one włosy i paznokcie, pomagają dbać o piękną cerę
  • Zawiera między innymi witaminę C, wapń, potas, magnez

Biała rzodkiew

Jest krewną różowej rzodkiewki, choć znacznie różni się od niej wyglądem. Ma postać białego, pękatego korzenia i smakowity słodko-pikantny smak. Jest znacznie ostrzejsza od rzodkiewki, dlatego też chętnie wykorzystywana przez miłośników pikantnych dodatków do surówek i sałatek.

Biała rzodkiew właściwości

  • Zawiera izotiocyjaniany zwalczające drobnoustroje i pasożyty oraz odpowiadające za charakterystyczny ostry smak
  • Wysoka zawartość olejków eterycznych
  • Witaminy z grupy B
  • Kwas foliowy
  • Dwukrotnie większa zawartość witaminy C niż w rzodkiewce
  • Dobre źródło błonnika
  • Wzmacnia odporność i wspomaga leczenie infekcji
  • Stosowana w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych
  • Wpływa korzystnie na skórę i włosy
Biała rzodkiew
14 kcal / 100g IG-15

Białko 1.1 g
Tłuszcz 0.1 g
Węglowodany 2.63 g
Błonnik 1.4 g
Woda 95.37 ml

Rzodkiewka

Wiosna to okres, kiedy chętniej sięgamy po nowalijki, czyli wczesnowiosenne warzywa, takie jak właśnie ona. Spożywamy ją na surowo, jako dodatek do kanapek, past, sałatek, czy nieśmiertelnego twarożku z rzodkiewką i szczypiorkiem.

Rzodkiewka właściwości

  • To dobre źródło witaminy C
  • Zawiera też witaminy z grupy B i kwas foliowy
  • Wśród wielu różnych składników mineralnych zawiera spore ilości potasu
  • Zawiera sulforafan – związek o silnym działaniu przeciwutleniającym
Rzodkiewki, surowe
18 kcal / 100g IG-15

Białko 0.6 g
Tłuszcz 0.1 g
Węglowodany 4.1 g
Błonnik 1.6 g
Woda 94.62 ml

Marchew

To jedno z najpopularniejszych polskich warzyw, dostępne przez cały rok, tanie i bardzo pożywne. Dlaczego warto spożywać słodką, chrupiącą marchew?

Marchew właściwości

  • Zawiera beta-karoten wspomagający pracę wzroku
  • Zawiera przeciwutleniacze, głównie w postaci witaminy C i E
  • Chroni przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych i nadaje skórze pięknego, złotego odcienia po opalaniu
  • Zawiera mnóstwo błonnika i pektyn, które obniżają poziom cholesterolu i przeciwdziałają miażdżycy
  • Ma też flawonoidy – przeciwutleniacze, które świetnie wpływają m.in. na pracę serca
Marchewki surowe
41 kcal / 100g IG-16

Białko 0.93 g
Tłuszcz 0.24 g
Węglowodany 9.58 g
Błonnik 2.8 g
Woda 88.29 ml

Seler

Charakterystyczne warzywo o okrągłym, dużym korzeniu, które wydziela bardzo charakterystyczny słodki, korzenny smak. Jest nieocenionym składnikiem bulionów warzywnych oraz sałatek i surówek.

Seler właściwości

  • Zawiera więcej witaminy C niż cytrusy
  • Ma kompleks witamin z grupy B
  • Zarówno korzeń, jak i nać zawierają mnóstwo witaminy E, zwanej witaminą młodości
  • Ma działanie uspokajające
  • Działa również jako afrodyzjak
  • Zapobiega zastojowi żółci w woreczku żółciowym, wspomaga pracę wątroby
  • Obniża ciśnienie tętnicze
Seler surowy
14 kcal / 100g IG-35

Białko 0.69 g
Tłuszcz 0.17 g
Węglowodany 2.97 g
Błonnik 1.6 g
Woda 95.43 ml

Burak

Burak jest obecnie jednym z najbardziej docenianych warzyw korzeniowych. Nie tylko jest tani i łatwo dostępny przez cały rok, ale też smakowity, uwielbiany nawet przez dzieci.

Pyszne buraczki na ciepło są wspaniałym dodatkiem do klasycznych mielonych i tłuczonych ziemniaków, stąd też są jedną ze sztandarowych potraw kuchni polskiej. Na uznaniu zyskuje też sok z surowego buraka.

Burak właściwości

  • Przede wszystkim ma wysoką zawartość betalain – barwników, które nadają mu charakterystyczny różowy kolor. Betalainy mają właściwości przeciwutleniające
  • Ma wysoką zawartość żelaza – zapobiega anemii i pomaga ją leczyć
  • Zawiera dużo kwasu foliowego – wspomaga on rozwój cewy nerwowej u płodu i pomaga zapobiegać miażdżycy
  • Pomaga regulować ciśnienie krwi
  • Wzbogaca mięśnie w odżywczy tlen, a więc zwiększa wydajność tlenową organizmu – jest zalecany sportowcom
Buraki surowe
22 kcal / 100g IG-30

Białko 2.2 g
Tłuszcz 0.13 g
Węglowodany 4.33 g
Błonnik 3.7 g
Woda 91.02 ml

Częste spożywanie niedrogich i powszechnie dostępnych warzyw cebulowatych i korzeniowych nie tylko sprzyja urozmaicaniu naszej kuchni w warzywa, ale również pomaga zapobiec niedoborom wielu witamin, minerałów i przeciwutleniaczy.

Damian Wiatrowski

Cześć jestem Damian, dzięki zdrowemu odżywianiu udało mi się pokonać wiele problemów zdrowotnych, między innymi problemy z jelitami, tarczycą i wątrobę. Kliknij w globusik a dowiesz się jak odzyskałem zdrowie.

Recent Posts

Śniadaniowy raj: 10 pomysłów na wyjątkowy start dnia

Poranki to idealny czas, by rozpocząć dzień od czegoś smacznego i prostego w przygotowaniu. Oto…

2 dni ago

10 kolacji, które musisz wypróbować dziś wieczorem!

Planujesz kolację, ale brakuje Ci pomysłów? Oto 10 wyjątkowych przepisów, które nie tylko zachwycą smakiem,…

2 dni ago

Nie przegap tych genialnych przepisów na obiad!

Obiad to nie tylko codzienny posiłek, ale również okazja do kulinarnych eksperymentów i radości ze…

2 dni ago

Śniadanie mistrzów: 10 przepisów, które musisz znać!

Poranki mogą być pełne smaku i kreatywności, jeśli tylko znajdziesz chwilę na przygotowanie czegoś wyjątkowego.…

2 dni ago

Nie szukaj dalej – te obiady podbiją Twoje serce!

Szukasz inspiracji na szybkie, pyszne i niebanalne obiady, które odmienią Twoje codzienne menu? Oto 10…

3 dni ago

Te obiady są tak dobre, że nie zostanie ani okruszek!

Szukasz pomysłów na pyszny, a jednocześnie szybki i prosty obiad? Oto 10 wyjątkowych przepisów, które…

3 dni ago