Jak wyjść z cukrzycy II ?

1. Dlaczego mówimy o „remisji”, a nie o „wyleczeniu”?

• Międzynarodowa definicja remisji to HbA1c < 6,5 % utrzymane ≥ 3 mies. bez leków hipoglikemizujących. To kryterium przyjęły m.in. ADA (USA) i EASD (Europa). Diabetes.orgPMC
• Remisja jest dziś realnym celem: w badaniu DiRECT 36 % uczestników utrzymywało ją po 2 latach, a 22 % po 5 latach. Kluczem była trwała utrata masy ciała ≥ 10-15 kg. The LancetDiabetes UKPubMed

---

2. Diagnostyka krok po kroku

Badanie	Próg diagnostyczny cukrzycy	Próg „stanu przedcukrzycowego”
HbA1c	≥ 6,5 % (48 mmol/mol)	5,7–6,4 % (39–47 mmol/mol)
Glukoza na czczo (FPG)	≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l)	100–125 mg/dl
OGTT – 2 h	≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l)	140–199 mg/dl
Glikemia przygodna + objawy	≥ 200 mg/dl	—

Źródło: ADA Standards of Care 2025 + polskie zalecenia PTD 2024 – wartości identyczne. Diabetes JournalsMedscapeTermedia

Jak to zrobić praktycznie

1. Badanie krwi na czczo + HbA1c w laboratorium.
2. Jeśli wynik na granicy – powtórz test w innym dniu lub wykonaj OGTT.
3. Po rozpoznaniu: badania kontrolne co 3 mies. (HbA1c, profil glikemii, ciśnienie, lipidogram, kreatynina).

---

3. Patofizjologia w pigułce (dlaczego powstaje i dlaczego da się odwrócić)

• Hipoteza podwójnego cyklu (Twin Cycle): nadmiar kalorii ➔ tłuszcz w wątrobie ➔ insulinooporność wątrobowa ➔ hiperglikemia ➔ więcej insuliny ➔ tłuszcz trafia do trzustki ➔ zahamowanie wydzielania insuliny. Usunięcie tłuszczu z tych narządów przez ujemny bilans energetyczny przywraca ich funkcję. The LancetPMC

---

4. Strategie prowadzące do remisji (w kolejności od najmniej do najbardziej inwazyjnej)

4.1 Intensywna interwencja żywieniowa (model DiRECT)

Faza	Co robisz	Jak długo
VLCD ≈ 825 kcal/d (koktajle ± warzywa bezskrobiowe)	Szybkie -10–15 kg	12 tyg.
Stopniowy powrót „prawdziwego” jedzenia	+200 kcal co 1-2 tyg.	6–8 tyg.
Utrzymanie wagi	Deficyt 200–400 kcal vs. wyjściowy TDEE, 150 min ruchu/tydz.	bezterminowo

• Skuteczność: remisja u ~50 % chorych z czasem choroby < 6 lat.
• Wymaga ścisłego nadzoru medycznego (modyfikacja dawek leków).

4.2 Dieta niskowęglowodanowa (< 130 g/d) lub śródziemnomorska

• Łatwiejsza do utrzymania dla części osób; ważny jest deficyt energii, a nie sama proporcja makroskładników.
• Monitoruj ketonemię przy bardzo niskiej podaży węgli (< 50 g/d), szczególnie gdy stosujesz insulinę lub SGLT2.

4.3 Farmakoterapia ukierunkowana na redukcję masy ciała

Klasa	Przykłady	Efekt ↓ HbA1c	Efekt ↓ masa ciała
GLP-1 RA	semaglutyd, liraglutyd	1–1,8 %	8–15 %
Dualne GIP/GLP-1 (obecnie rejestracja w EU)	tirzepatyd	1,5–2,3 %	15–20 %
SGLT2-i	dapagliflozyna, empagliflozyna	0,5–1 %	2–3 %

• Leki te mogą pomóc osiągnąć próg -10 % masy ciała, co zwiększa szanse na remisję, lecz odstawia się je dopiero po potwierdzeniu normoglikemii.
• W Polsce refundacja GLP-1 RA zależy od BMI i powikłań.

4.4 Chirurgia metaboliczna

• Rozważ przy BMI ≥ 35 kg/m² (lub ≥ 30 z powikłaniami) przy braku efektów leczenia zachowawczego.
• Remisja 50-80 % po 1-2 latach, ale wymaga suplementacji mikroelementów i ścisłego monitorowania całe życie.

---

5. Aktywność fizyczna – drugi filar

• 150–300 min/tydz. wysiłku aerobowego + ≥ 2 sesje oporu/tydz. (np. trening siłowy całego ciała).
• Unikaj > 30 min ciągłego siedzenia – wstań, przejdź się lub wykonaj 20 przysiadów (NEAT!).
• Efekt: poprawa wrażliwości na insulinę już po 1 sesji ćwiczeń; długofalowo pomaga utrzymać wagę.

---

6. Plan działania – 8-punktowa checklista

1. Konsultacja z lekarzem + badania wstępne (patrz § 2).
2. Ustal cel masy ciała – minimum 10 % redukcji.
3. Wybierz strategię żywieniową (VLCD / śródziemnomorska / niskowęglowodanowa).
4. Rozpisz aktywność: kalendarz tygodniowy z konkretnymi dniami i godzinami.
5. Zbuduj zespół wsparcia: dietetyk, pielęgniarka diabetologiczna, psycholog.
6. Monitoruj: glukometr lub CGM + tygodniowy dzienniczek jedzenia i ruchu.
7. Modyfikuj leki tylko z lekarzem (ryzyko hipoglikemii!).
8. Sprawdź HbA1c po 3 mies.; jeśli < 6,5 % i brak leków → remisja; utrzymuj wagę i kontrole co 3-6 mies.

---

7. Najczęstsze błędy

Błąd	Dlaczego groźny?	Jak zapobiec?
„Schudnę sam, a leki odstawię od razu”	Ryzyko hiperglikemii / kwasicy	Redukuj leki stopniowo pod kontrolą glikemii i lekarza
Rezygnacja po pierwszym „gorszym” wyniku	Wahania są normalne	Patrz trend 3-miesięczny, nie pojedynczy pomiar
Brak planu na utrzymanie wagi	80 % osób tyje z powrotem	Zaplanuj stały deficyt 200–300 kcal + ruch

---

8. Narzędzia i materiały (PL/EN)

• Aplikacje: mySugr, LibreView (odczyt CGM), Fitatu / Cronometer (liczenie kalorii).
• Bezpłatne poradniki:
  • Diabetes UK: „Remission information pack” (ang.).
  • PTD: broszury edukacyjne dla pacjentów (ptdiab.pl).
• Kalkulatory: BMI, zapotrzebowanie kaloryczne (np. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej).
• Wsparcie online: grupy na FB „Cukrzyca typu 2 – remisja” (moderowane przez dietetyków klinicznych).

---

9. Kiedy natychmiast do lekarza?

• Glikemia > 300 mg/dl z objawami (wielomocz, pragnienie, utrata masy ciała)
• Objawy hipoglikemii < 70 mg/dl (drżenie rąk, potliwość, splątanie)
• Nagły spadek masy ciała bez planu / ból brzucha / wymioty (ryzyko kwasicy)

---

Podsumowanie

Cukrzyca typu 2 to stan przewlekłej nadwyżki energii w organizmie; odwrócenie tego stanu poprzez trwałą utratę tłuszczu trzewnego może wprowadzić chorobę w remisję. Najskuteczniejszą, choć wymagającą, drogą jest kombinacja ujemnego bilansu kalorycznego (dieta), zwiększonej aktywności fizycznej i nowoczesnych leków odchudzających — wszystko pod ścisłym nadzorem medycznym.

Cel praktyczny: zredukuj masę ciała o ≥ 10 % i utrzymaj ją przez rok – w większości badań to wystarcza, by sprawdzić, czy Twoja choroba może wejść w remisję.

Dieta odchudzająca

KUP TERAZ za 99zł

Powodzenia — i pamiętaj, że każdy krok, nawet mały, przybliża Cię do lepszej glikemii i zdrowszego życia!