Co najlepiej pić w ciąży? A co unikać?

Czy w ciąży można pić na poje gazowane?

Okres ciąży jest dla każdej kobiety jednym z najważniejszych – rodzących mnóstwo pytań, wątpliwości i obaw o to, jak jej życie zmieni się już za kilka miesięcy. Jednocześnie jest to czas największych wyzwań – wielu rzeczy kobieta ciężarna musi sobie odmawiać, począwszy od intensywnej aktywności fizycznej, przez niektóre artykuły spożywcze i używki, aż po ciężką pracę. A czy akurat napoje gazowane to jedna z rzeczy, których trzeba się bezwzględnie wystrzegać w ciąży, czy może są w ich spożywaniu jakieś limity?

Czy napoje gazowane są bezpieczne dla kobiet w ciąży?

Zasadniczo nie zaleca się ich częstego spożywania bez względu na to, czy jest się w ciąży, czy też nie. Zawierają one olbrzymie ilości cukru niewskazane ani dla osób dorosłych, ani dla dzieci, ani tym bardziej dla ciężarnych. Dodatkowo mają w sobie różne substancje chemiczne – sztuczne konserwanty i barwniki. Obrót produktami, które je zawierają jest legalny, ale spożycie wysokich ilości tych substancji może mieć nawet toksyczny skutek. Niektóre napoje zawierają także kofeinę – ona również jest pewnym zagrożeniem dla kobiety ciężarnej, a konkretnie – dla płodu. 

Pod względem bezpieczeństwa należy rozważyć te substancje:

Kofeina

Niektóre badania prowadzone do 2020 roku mówią, że bezpieczną granicą spożycia kofeiny w ciąży jest 200 mg dziennie. Nie wykazano bezpośredniego związku pomiędzy spożywaniem umiarkowanych ilości kofeiny (czyli do 200 mg dziennie), a przedwczesnym porodem, poronieniem, małą masą urodzeniową, czy zmniejszeniem przepływu krwi w macicy. 

Jednak w 2020 roku pojawiły się badania przeglądowe sugerujące, że jakiekolwiek spożycie kofeiny w czasie ciąży może mieć negatywny wpływ na jej przebieg. Trudno jednak uznać badania prowadzone na podstawie przeglądów literaturowych za niezwykle precyzyjne źródło wiedzy. Z oczywistych względów badań na kobietach ciężarnych nie przeprowadza się. Kofeina w ciąży to nie jest zatem najlepszy pomysł z uwagi na to, że jest ona dosyć silnym alkaloidem. Jednak w napojach gazowanych (poza napojami energetycznymi) zawartość kofeiny jest na tyle niska, że wypicie szklanki coli nie powinno stać się bezpośrednim zagrożeniem dla płodu. 

O ile jednak zagrożenie dla płodu to dla Ciebie najważniejsza rzecz w czasie ciąży, o tyle weź też pod uwagę, czy Ty sama rzeczywiście potrzebujesz spożywania kofeiny, by lepiej funkcjonować. W czasie ciąży senność i zmęczenie są objawem naturalnym, a zatem zmuszanie się do „przetrwania” dzięki kofeinie nie służy Twojemu zdrowiu. Kofeina może być w czasie ciąży rozkładana wolniej, co sprawi, że będziesz gorzej spać, cierpieć na zgagę lub czuć się rozdygotana. Lepiej więc podążać za naturalnymi potrzebami, czyli spać wtedy, gdy chce się spać i odpoczywać, gdy odczuwa się zmęczenie. 

Cukier

Ilości cukru zawarte w napojach gazowanych przerażają i nie trzeba zachodzić w ciążę, aby skłonić się do refleksji nad koniecznością wypijania takich ilości płynnej sacharozy. 

Kwas fosforowy i kwas cytrynowy

Niszczą one szkliwo zębów, które na skutek ciąży i tak jest mocno osłabione. Oznacza to, że ciężarne pijące napoje gazowane są bardziej narażone na wystąpienie próchnicy i problemy z zębami w przyszłości.

Cukier a cukrzyca w ciąży

Kobiety ciężarne powinny unikać nadmiaru cukru między innymi z uwagi na zagrożenie cukrzycą ciążową. Jednak istnieje też sporo innych argumentów przemawiających za tym, by w ogóle nie sięgać po napoje gazowane lub słodzone soki w czasie ciąży:

• Jedno z badań z 2012 roku sugeruje, że wypijanie jednej lub więcej porcji napoju gazowanego dziennie może generować ryzyko przedwczesnego porodu.
• W badaniu z 2017 roku stwierdzono, że picie słodzonych napojów w ciąży może być powiązane z ryzykiem wystąpienia astmy u dzieci w wieku około 8 lat.
• Z kolei badania z 2018 roku mówią, że dzieci, których matka w ciąży spożywała dużo cukru, mają problemy z pamięcią oraz trudności z niewerbalnym rozwiązywaniem problemów. Nie ma więc przesady w twierdzeniu, że cukier źle wpływa na rozwój mózgu u dzieci.
• Dodatkowo wyniki licznych badań sugerują, że częste picie napojów słodzonych szczególnie w drugim trymestrze może być powiązane z rozwojem otyłości u dzieci.

A czy można pić w ciąży napoje typu light – bez cukru?

W tego rodzaju napojach stosuje się sztuczne słodziki. Działanie każdego z nich na organizm jest nieco inne, dlatego należy rozważyć wpływ każdego na organizm matki i dziecka osobno: 

• Sacharyna przenika przez łożysko, a zatem dostaje się do organizmu dziecka, choć brakuje badań mówiących o tym, czy wywołuje to niekorzystne dla dziecka skutki;
• Acesulfam K, aspartam, sukraloza – stosowane z umiarem są względnie bezpieczne dla dziecka;

Niektóre badania, jednak o wątpliwej wiarygodności, sugerują, że sztuczne słodziki mogą przyczyniać się do pogorszenia funkcji motorycznych, wzroku i funkcji przestrzennych lub do rozwoju nadwagi u małych dzieci. Nie wiadomo jednak do końca, czy wszystkie słodziki przenikają przez łożysko i w jakim stopniu wpływają na organizm dziecka, którego matka w ciąży spożywała gazowane napoje typu light. 

Kobiety cierpiące na fenyloketonurię w czasie ciąży nie powinny spożywać napojów gazowanych w ogóle, gdyż są one źródłem fenyloalaniny – śmiertelnie niebezpiecznej w tym schorzeniu. 

Co najlepiej pić w ciąży?

Na szczęście wykluczenie napojów gazowanych na czas ciąży nie sprawia, że kobiety ciężarne muszą chodzić odwodnione i spragnione. Jest tyle dobrych, korzystnych dla nich napojów, którymi warto się nawadniać nie tylko w ciąży, ale przez całe życie!

Woda

Również ta gazowana, to najlepszy wybór. Gazowana woda nie zawiera żadnych dodatkowych substancji, a dwutlenek węgla sam w sobie nie jest szkodliwy dla ciężarnych, a wręcz może pomóc łagodzić mdłości ciężarnych. 

Wody smakowe

Nadal zawierają sporo cukru, ale nieco mniej substancji konserwujących, więc są wyborem na zasadzie „mniejszego zła”.

Ziołowe herbaty

Oczywiście tylko te, które powstały z ziół bezpiecznych dla kobiet w ciąży. 

Zwykła herbata czarka czy zielona

Zawierają niewielkie ilości kofeiny, ale wciąż są lepszym wyborem niż kawa lub napój energetyczny. Można je zatem pić, ale w wersji słabszej i z umiarem.

Mleko

Jest pełne białka, wapnia i korzystnych witamin, dlatego warto je popijać w czasie ciąży. 

Mleka roślinne

Również będą dobrym, zdrowym wyborem z uwagi na wysoką zawartość cennych składników odżywczych.

Soki wyciskane

Naturalne soki 100% ze świeżo wyciskanych owoców wciąż są pełne fruktozy, więc należy je pić z umiarem, ale to dobry zamiennik dla napojów gazowanych, na przykład przy okazji rodzinnych uroczystości. Możesz je pić rozcieńczone wodą. 

Podsumowując – nie zaleca się spożywania napojów gazowanych w ogóle, nie tylko kobietom ciężarnym, z uwagi na wysokie ryzyko otyłości, cukrzycy i pogorszenia sprawności intelektualnej u kobiety, jak i u jej dzieci. W wyjątkowych sytuacjach można sobie jednak pozwolić na szklaneczkę takiego napoju, gdy najdzie na niego chęć, ponieważ nic nie wskazuje na to, aby taki napój mógł poważnie wpłynąć na zdrowie lub życie płodu.