RZS czyli reumatoidalne zapalenie stawów to choroba o podłożu autoimmunologicznym. Powoduje spustoszenie w całym organizmie, więc odpowiednie rozpoznanie jej, wczesne zdiagnozowanie i podjęcie leczenia są kluczowe dla poprawy jakości życia osoby, którą ta choroba dotknęła. Co powinieneś wiedzieć o RZS?
Co to jest RZS?
Co to jest reumatoidalne zapalenie stawów? RZS, dawniej artretyzm, to przewlekła choroba zapalna o podłożu autoimmunologicznym, w której dochodzi do stanów zapalnych w obrębie stawów, a w konsekwencji ich deformacji i zniszczenia.
Jak często przytrafia się RZS?
Na podstawie danych zebranych w Europie i USA szacuje się, że około 0,5-2% społeczeństwa powyżej 15 roku życia cierpi na tę chorobę. W Polsce ta statystyka wynosi 0,3-1,5%.
Częstość zachorować wzrasta wraz z wiekiem, a najczęściej zapadają na nią osoby w pomiędzy 35. a 50. rokiem życia. Szacunkowo na artretyzm choruje obecnie około 350 tysięcy Polaków.
Kto najczęściej choruje na RZS?
Przyczyny choroby nie są do końca poznane. Wiadomo jedynie, że na jej rozwój może mieć wpływ kilka ważnych czynników.
To na przykład zaburzenia nabytej odpowiedzi immunologicznej, przebycie ciężkich infekcji wirusowych – co może wywołać reakcję autoimmunologiczną, ale również genetyka.
Jak przebiega i czym się objawia choroba?
Początkowo schorzenie to dotyczy błony maziowej stawów palców, dłoni, nadgarstków, łokci.
Błona maziowa ulega pogrubieniu, obrzękowi i przekrwieniu. Powstają na niej nacieki limfocytowe i komórek plazmatycznych.
W obrazie RTG bardzo wyraźnie widać zniekształcające się stawy, zgrubienia i uszkodzenia kośćca, które skutkują ograniczeniem ruchomości stawów oraz przewlekłym bólem.
Brak ruchomości stawów prowadzi w dalszej fazie do zaniku mięśni wokół niego.
Początkowe objawy RZS:
- Uczucie znużenia
- Potliwość
- Stan podgorączkowy
- Zmniejszenie masy ciała
- Brak apetytu
- Nadwrażliwość palców na zimno
- Zaburzenia krążenia w dłoniach – mrowienie, nadwrażliwość, uczucie obumierania palców lub rozgrzania i zaczerwienienia
Z biegiem czasu u chorego dochodzi do coraz bardziej ograniczonej ruchomości stawów i przewlekłego bólu.
Pojawia się tak zwana poranna sztywność stawów, która utrudnia nawet wykonywanie podstawowych czynności. Zaczyna dochodzić do zaniku mięśni międzykostnych.
Pojawiają się także guzki reumatoidalne, czyli twarde, ale niebolesne zgrubienia pod skórą.
W zaawansowanym stadium choroby występują dystrofie mięśniowe, deformacje stawów międzypaliczkowych, wysięki w stawach łokciowych, zostają uszkodzone stawy biodrowe, a nawet rdzeń kręgowy.
Występują również uszkodzenia korzeni nerwowych. Niestety, choroba powoduje inwalidztwo, a nawet może doprowadzić do przedwczesnej śmierci.
Jakie wyróżnia się typy choroby?
W przebiegu RZS wyróżnia się 3 typy:
Typ I: charakteryzuje się łagodnym przebiegiem, samoistnym występowaniem czynnika reumatoidalnego, a także możliwością występowania remisji. Ten typ stosunkowo dobrze poddaje się leczeniu i daje dobre rokowania.
Typ II: powoduje stały, powolny postęp choroby, jednak nieco gorzej niż typ I reaguje na leczenie.
Typ III występuje najczęściej, nawet w 90% przypadków. Obejmuje znaczny wpływ czynnika reumatoidalnego, w sposób ograniczony reaguje na środki modyfikujące, postępuje szybko i w sposób stały, szybko doprowadza do deformacji stawów i inwalidztwa.
Jak sobie pomóc po diagnozie RZS?
W przypadku zdiagnozowania reumatoidalnego zapalenia stawów bardzo ważne jest jak najszybsze wdrożenie leczenia i odpowiedniej profilaktyki.
Bardzo ważne jest, aby nie wpadać w panikę, ponieważ stres może jeszcze bardziej pogarszać stan pacjenta.
We wczesnym okresie widoczne są obrzęki tkanek miękkich, nieznaczne zwężenia szpar stawowych, poranna sztywność, ból, obrzęk i pogrubienie zarysu stawów.
Należy reagować jak najszybciej, aby nie dopuścić do rozwoju choroby, a tym samym do fazy schyłkowej, obejmującej nawet całkowite zesztywnienie stawów, wraz ze zniekształceniami, nadżerkami i zrostami włóknistymi.
Rozpoznanie choroby jest dosyć proste, ponieważ z reguły wystarczy badanie RTG, aby stwierdzić dokładnie miejsca występowania oraz postęp choroby.
Jak leczy się RZS?
Przede wszystkim osoby po diagnozie RZS powinny zostać objęte stalą kontrolą lekarską i minimum raz na 3 miesiące stawiać się do kontroli. Jest to konieczne, aby wymusić remisję choroby lub w razie potrzeby modyfikować leczenie i spowolnić postępowanie zmian.
Leczenie polega na modyfikowaniu przebiegu choroby oraz leczeniu objawów, czyli łagodzeniu bólu i stanów zapalnych. Stąd też stosuje się w leczeniu leki modyfikujące przebieg choroby – klasyczne i biologiczne – przeciwzapalne oraz przeciwbólowe.
Czy dietoterapia jest wskazana przy RZS?
Nie wykazano jak dotąd skuteczności diety w leczeniu RZS, jednak wiadomo, że niektóre składniki diety mogą sprzyjać łagodzeniu stanów zapalnych i zapobiegać ich występowaniu.
Są to oczywiście kwasy omega-3 oraz żywica indyjska ( BOSWELLIA SERRATA) o działaniu immunosupresyjnym oraz przeciwzapalnym.
Warto więc po rozpoznaniu choroby jeszcze bardziej dbać o to, by utrzymać wysoką podaż omega-3 w swojej diecie, poprzez wprowadzenie do niej tłustych ryb morskich, dobrych olejów roślinnych, orzechów czy innych produktów pełnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Rehabilitacja – czy jest potrzebna?
Z uwagi na to, że przy RZS dochodzi do zaników mięśni, bardzo ważna jest częsta, regularna aktywność fizyczna oraz rehabilitacja ruchowa. Pacjenci powinni dbać o to, aby ich mięśnie jak najdłużej pozostawały „w użytku”, aby nie zanikały, gdyż wówczas trudno je odbudować przy tym schorzeniu, a zatem pacjent może być skazany na wózek inwalidzki.
Oprócz ćwiczeń kinezyterapii takich jak ćwiczenia w wodzie czy w odciążeniu, ważna jest również krioterapia, magnetoterapia, leczenie uzdrowiskowe, a także kąpiele solankowe.
Nawet w przypadku uzyskania remisji wskazane jest stosowanie rehabilitacji, aktywność fizyczna pod odpowiednią kontrolą oraz dbanie o swoje zdrowie, również poprzez turnusy rehabilitacyjne różnego rodzaju.
Niestety, RZS to choroba przewlekła i jak dotąd nieuleczalna w stu procentach. Dlatego pacjenci ze zdiagnozowanym RZS powinni bardzo poważnie podejść do kwestii swojego zdrowia i nie zaniedbywać go – po to, aby jak najdłużej utrzymać sprawność fizyczną, czuć się dobrze i nie być skazanym na wózek inwalidzki.
Po zdiagnozowaniu RZS u siebie lub bliskiej osoby najważniejsze to nie poddawać się – lecz poszukiwać sposobów na rehabilitację i jak najdłuższe utrzymanie obecnego stanu zdrowia. Pozytywne nastawienie w tej chorobie może bardzo pomóc!
Poleć to znajomym
