Wewnątrz i na zewnątrz nasze organizmy są zasiedlane przez miliardy bakterii. Tak naprawdę nie ma większego znaczenia, jak często się myjesz, jak bardzo dbasz o siebie – one i tak z powodzeniem funkcjonują, i co więcej – są dla nas bardzo ważne.

Mowa oczywiście o dobroczynnych bakteriach, które zasiedlają nasz przewód pokarmowy, a także kolonizują skórę, chroniąc ją przed niektórymi szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.

Jedną z grup bakterii, które są dla nas szczególnie istotne, są Bifidobacterium. Gdzie bytują i jakie funkcje pełnią w organizmie?

Dlaczego bakterie żyją w jelitach?

Wewnątrz jelita grubego mieszka nawet 1000 gatunków różnych bakterii, stanowiących mikrobiom jelitowy. Każdy z gatunków wchodzących w skład mikrobiomu odpowiada za nieco inne funkcje, jednak główne z nich to:

– trawienie nietrawionych przez żołądek i jelito treści pokarmowych

– stymulowanie układu odpornościowego

– wydzielanie niektórych substancji chemicznych

Człowiek poprzez swoje decyzje dotyczące żywienia i trybu życia, może wpływać zarówno na ilościowy, jak i jakościowy skład mikroflory jelitowej.

Wykazano, że nieprawidłowy skład lub niedobór bakterii w jelitach może odgrywać poważną rolę w postawaniu otyłości, chorób serca, a nawet nowotworów.

Dlatego, choć bakterii nie widać, a ich działalności nie czujemy w sposób bezpośredni, dobrze jest zastanowić się nad swoim jelitem grubym i popracować nad jego zawartością, dla utrzymania długofalowego zdrowia, dobrego samopoczucia, i zapobiegania chorobom cywilizacyjnym. 

Czym są Bifidobacterium  i jak pomagają człowiekowi?

W świecie przyrody Bifidobacterium to duża grupa bakterii, w skład której wchodzi ponad 50 poznanych dotąd podgatunków. Wpływ tych drobnoustrojów na organizm jest bardzo silny, a mimo to stanowią one zaledwie 10% wszystkich bakterii w jelitach ludzi, a nawet mniej.

Bakterie tego gatunku odpowiadają za trawienie błonnika i innych węglowodanów złożonych, które są nietrawione przez żołądek i jelito cienkie. Dzięki żywieniu się błonnikiem, bakterie wytwarzają coś bardzo szczególnego – krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe SCFA.

Zadaniem tych kwasów jest między innymi kontrola głodu. To między innymi dlatego osoby, które spożywają duże ilości błonnika lepiej panują nad swoim głodem. Oprócz tego, Bifidobacterium wytwarzają również witaminy z gruby B – to grupa witamin odpowiedzialna między innymi za zdrowy układ nerwowy. 

Dlaczego Bifidobacterium są tak ważne dla niemowląt?

Niemowlęta to szczególna grupa wiekowa. Monotonna, prosta dieta obfitująca w cukry, duże zapotrzebowanie jakościowe na pokarm i olbrzymia wrażliwość na wszelkie bodźce sprawiają, że niemowlęta zasługują na szczególną troskę i ochronę – dzięki temu są w stanie rosnąć zdrowe, duże i silne. 

W organizmach niemowląt Bifidobacterium stanowią aż 60% całego mikrobiomu. Są wtedy pomocne w trawieniu węglowodanów zawartych w mleku matki, które w pierwszych tygodniach życia stanowi jedyny pokarm niemowląt. Okazuje się, że dzieci karmione piersią mają wyższy poziom tych bakterii niż te karmione butelką od pierwszych dni życia, choć mleka modyfikowane obecnie są wzbogacane o probiotyki, stąd też ich składowi nie można niczego zarzucić. 

Pewną ciekawostką może być fakt, iż dzieci rodzone siłami natury również są bogatsze w mikroflorę jelitową, niż rodzone przez cesarskie cięcie. Wynika to w faktu, iż sam proces przeciskania się przez kanał rodny wiąże się z pierwszą kolonizacją skóry dziecka bakteriami pochodzącymi ze skóry matki. Także dzieci urodzone przedwcześnie mogą mieć mniejszą ilość dobroczynnych bakterii w swoich jelitach. 

U niemowląt Bifidobacterium odgrywają szczególną rolę w budowaniu naturalnej odporności. To między innymi dlatego przedstawiciele świata medycyny zachęcają kobiety do rodzenia siłami natury i jak najdłuższego karmienia piersią – minimum przez pół roku. Tak naprawdę, im większą odporność zbuduje się dziecku w pierwszych miesiącach życia, tym lepiej procentuje to na przyszłość. 

Jakim chorobom zapobiegają Bifidobacterium?

Badania składu ilościowego i jakościowego mikroflory jelit są bardzo przydatne w określaniu tego, jak duże znaczenie mają one dla organizmu człowieka. Okazuje się, że osoby obciążone niektórymi chorobami, mają w swoich jelitach niższy poziom tych bakterii w porównaniu do osób zdrowych. Jakie to choroby?

– astma alergiczna

– cukrzyca

– stany zapalne skóry

– celiakia

– otyłość

Przyjmując Bifidobacterium w postaci probiotyku w kapsułkach i łącząc suplementacje z dietą o dużej zawartości błonnika, można złagodzić objawy tych chorób. Oczywiście zażywanie probiotyku nie równa się możliwości wyzdrowienia, ale mniejsze objawy to już coś. 

Bifidobacterium w badaniach wykazało zdolność do zmniejszania objawów innych chorób:

– zespołu jelita drażliwego (łagodzi bóle brzucha, wzdęcia, skurcze)

– zmniejsza stan zapalny w nieswoistym zapaleniu jelit

– obniża poziom cholesterolu LDL i zmniejsza BMI u osób z zespołem metabolicznym

– minimalizuje stres i poprawia nastrój

Jak poprawić stan swojej mikroflory jelitowej?

O bakteriach jelitowych obecnie mówi się coraz częściej, i bardzo dobrze – bo trzeba o tym głośno mówić. Dieta zachodnia, wysoko przetworzone produkty, mało błonnika, mało warzyw i owoców, za to dużo stresu i używek – to wszystko sprawia, że nasze jelita ubożeją.

Przez to, że jest w nich coraz mniej dobroczynnych bakterii, stają się coraz słabszą tarczą w obronie naszego zdrowia i coraz słabiej wpływają na nasze dobre samopoczucie. Nie wolno więc bagatelizować znaczenia Bifidobacterium w jelitach i każdego dnia należy wspierać swoje jelita poprzez:

  • Łykanie probiotyków – szczególnie w trakcie i kilka tygodni po zakończeniu antybiotykoterapii. Warto również 2-3 razy do roku powtórzyć suplementację probiotykami, nawet gdy czujemy się dobrze i nie zażywamy antybiotyków;
  • Aplikuj sobie więcej błonnika – pokochaj surowe warzywa, owoce, orzechy;
  • Jedz pokarmy probiotyczne: banany, cebulę, czosnek;
  • Jedz sfermentowane produkty mleczne: kefir, jogurt naturalny, maślankę;
  • Jedz kiszonki: ogórki, kapustę, buraki kiszone;
  • Pij czerwone wino, zieloną herbatę, jedz gorzką czekoladę – są bogate w polifenole, które są bardzo lubiane przez Bifidobacterium;
  • Pokochaj pełnoziarniste produkty – bogate w błonnik;
  • Wybierz karmienie piersią i poród siłami natury dla zdrowia swojego dziecka;
  • Unikaj używek – nadmiar alkoholu, papierosy, duże ilości kawy nie wpływają korzystnie na Twoje jelita;
  • Ruszaj się – co prawda nie jest do końca potwierdzone, czy ćwiczenia wpływają na zwiększenie ilości bakterii jelitowych, ale ćwiczenia na pewno nie zaszkodzą, a wręcz pobudzą do działania jelita;

Dbaj o swoje jelita nie tylko przez to, jak się odżywiasz, ale również przez zwiększanie dobroczynnej flory jelitowej. Pamiętaj, że bakterie jelitowe uwielbiają błonnik, więc dostarczaj go im codziennie. Dzięki temu będziesz cieszyć się lepszym trawieniem, szczuplejszą sylwetką, polepszonym nastrojem, a do tego zmniejszysz ryzyko wystąpienia u siebie chorób cywilizacyjnych!