Uczuciem głodu i sytości w organizmie człowieka, rządzą dwa hormony: leptyna (hormon sytości) i grelina (hormon głodu). Jeśli ich wydzielanie jest prawidłowe, wówczas odczuwamy głód, gdy nasz żołądek jest pusty, a przestajemy jeść, gdy się nasycimy. W ten sposób jesteśmy w stanie utrzymać szczupłą sylwetkę i jeść posiłki tylko wtedy, gdy zachodzi taka potrzeba.

Czym jest grelina?

Grelina jest hormonem głodu, który uaktywnia się wtedy, gdy jedzenie w naszym żołądku zostanie przetrawione, czyli kilka godzin po posiłku. Produkowana jest głównie w ścianach żołądka, skąd trafia do krwi w odpowiednim momencie. Receptory greliny są natomiast umiejscowione w: podwzgórzu, jajnikach, przysadce mózgowej, trzustce, nerkach i innych miejscach. Jej zadaniem jest pobudzanie apetytu, zwiększanie możliwości pobierania pokarmu, a także oszczędzanie tkanki tłuszczowej (na wypadek okresów głodu).

Wpływ greliny na nasz apetyt

To właśnie wydzielanie greliny sprawia, że „burczy w brzuchu”. Dzieje się tak za sprawą pobudzenia za jej pomocą wydzielania kwasu solnego oraz gastryny, co wpływa pośrednio na regulację aktywności przewodu pokarmowego, czyli między innymi zwiększanie ruchów perystaltycznych żołądka. Dodatkową rolą greliny jest przyspieszenie opróżniania żołądka, aby przygotować go na przyjęcie nowej porcji pokarmu. A zatem poprzez działalność greliny stajemy się bardziej podatni na bodźce takie jak zapach świeżego pieczywa, wzmianki o jedzeniu, a także coraz częściej i intensywniej zaczynamy myśleć o tym, aby coś „wrzucić na ruszt”.

Grelina a otyłość

Niestety, nadmierne wydzielanie greliny przez organizm, będące skutkiem nieprawidłowości układu endokrynologicznego, może prowadzić do otyłości. Ciągłe poczucie chęci zjedzenia czegoś będzie stymulowało do jedzenia i podjadania między posiłkami. Niestety, nie wystarczy powiedzieć pacjentowi otyłemu, aby „po prostu mniej jadł, a więcej się ruszał”. Jeśli bowiem nie zniweluje się ciągłego uczucia głodu, wówczas ciężko będzie zapanować nad własnym obżarstwem. Stężenie greliny jest wyższe u osób głodzących się i u tych z niskim BMI. Oznacza to, że osoby te odczuwają głód dużo silniej niż osoby z nadwagą.

Jak wpływać na poziom greliny?

Przed posiłkami stężenie osiąga najwyższy poziom, obniża się zaś dopiero po posiłku. A zatem osoby walczące z nadwaga powinny zadbać o zbadanie się pod kątem leptynooporności – być może zmniejszona wrażliwość komórek na leptynę jest powodem podwyższonego poziomu greliny trudnego do obniżenia? Samokontrola jest z pewnością bardzo istotnym elementem każdej diety redukcyjnej. Poprzez stymulowanie swojego czasu i wielkości posiłków, możliwe jest ustabilizowanie swoich hormonów, jednak potrzeba do tego bardzo dużej samodyscypliny.

Można sobie pomagać poprzez leczenie leptyną o działaniu przeciwstawnym do greliny, czyli dającym uczucie sytości. U niektórych osób otyłych może to być kluczowe w walce z otyłością. Ważne jest także wysypianie się i utrzymywanie stałych pór spania oraz posiłków. Dzięki temu ureguluje się nasz rytm dobowy. To z kolei pozwoli na uregulowanie się poziomu hormonów i dostosowanie ich stężenia do faktycznego zapotrzebowania organizmu.

Podsumowując, nie zawsze za otyłość odpowiadają wyłącznie nasze nawyki żywieniowe. Może ona być także skutkiem niewłaściwego działania hormonów głodu i sytości. W przypadku otyłości trudnej do opanowania, warto wybrać się do endokrynologa, który zbada poziom hormonów. Na podstawie tych wyników badań dietetyk dobierze odpowiednią dietę, pozwalającą zapanować nad głodem i przyjmować tyle jedzenia, ile faktycznie organizm potrzebuje.

Referencje

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21496461

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23126426

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11874411

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17212793

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11473029

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12625808

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12023994

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23412685

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15602591

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12466337