Czy znasz już 56 postaci, pod którymi występuje cukier?

Spokojnie, nie musisz znać ich wszystkich. Wiedz jednak, że nie tylko biały kryształ, który masz w swojej cukierniczce, to ten, którego lepiej unikać w swojej diecie.

Istnieje wiele rodzajów cukru, który przyjmuje mniej lub bardziej groźnie brzmiące nazwy, a który stosowany na dłuższą metę w dużej ilości będzie Ci szkodził.

Poznaj główne grupy podziału cukrów i naucz się wychwytywać jego rodzaje na etykietach produktów!

Czym jest cukier dodany?

Najbardziej powinniśmy się wystrzegać cukru dodanego w różnej postaci do najróżniejszych grup produktów.

Być może zdziwi Cię to, ale cukru nie dodaje się tylko do słodyczy. Znajdziesz go praktycznie we wszystkich produktach przetworzonych, nawet tych, które nie są słodkie w smaku.

Statystyczny Polak zjada miesięcznie 3,5 kg cukru.

Cukier dodany to ten, który dodaje się do żywności w celu poprawy jej walorów smakowych, tekstury, trwałości, przydatności do spożycia.

Zwykle są to mieszaniny różnych cukrów prostych: glukozy, fruktozy i sacharozy.

Producenci sprytnie ukrywają  ilość faktycznego cukru dodanego do swoich produktów, aby sprawiały wrażenie nieco mniej szkodliwych, niż są w rzeczywistości.

Podają więc cukry dodane jako kilka różnych składników, które faktycznie są jednym i tym samym – cukrem, którego w naszej diecie powinno być jak najmniej.

Różnica między przetworzonymi węglowodanami a naturalnymi

Glukoza i fruktoza – czy to nie to samo?

Glukoza oraz fruktoza to dwa cukry proste, naturalnie występujące w różnych produktach spożywczych, na przykład owocach. Jednak spośród tych dwóch cukrów to glukoza wydaje się być zdrowsza niż fruktoza.

Ta pierwsza może być metabolizowana przez prawie każdą komórkę organizmu, podczas gdy ta druga – głównie przez komórki miąższu wątroby.

Niestety, zbyt duże spożycie fruktozy może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie, ze względu na większe obciążenie wątroby.

Może powodować takie schorzenia jak insulinooporność, zespół metaboliczny, cukrzycę typu 2 i stłuszczenie wątroby.

Minimalizujmy zatem przede wszystkim spożycie cukrów dodanych w postaci fruktozy, podkreślę jeszcze raz fruktoza dodana! Owoców nie dotyczy ten problem.

Rodzaje cukrów

1. Sacharoza

Zwana także „cukrem stołowym”, czyli właśnie biały kryształ z naszej cukierniczki, w postaci sypkiej lub w kostce. Pozyskuje się go z trzciny cukrowej lub buraków cukrowych.

Dodaje się go powszechnie nie tylko do herbaty, ale również do lodów, ciastek, batonów, napojów gazowanych i wielu innych produktów, nie tylko słodyczy, na przykład do ketchupu.

Składa się z glukozy i fruktozy w proporcji 1:1

2. Syrop glukozowo-fruktozowy

Czyli kukurydziany – jest to syrop pozyskiwany z kukurydzy, składający się w przeważającej części z fruktozy.

Jest tańszy niż sacharoza, dlatego też częściej dodawany do słodyczy, produktów cukierniczych, lizaków, cukierków, napojów gazowanych.

3. Nektar/syrop z agawy

Bardzo słodki syrop pozyskiwany z agawy, często wykorzystywany jako „zdrowsza” alternatywa dla cukru stołowego.

Wynika to stąd, że nie podwyższa tak bardzo poziomu cukru we krwi. Niestety, zawiera on do 90% fruktozy i maksymalnie 30% glukozy, co czyni go wręcz mniej zdrową alternatywą dla cukru!

Stosuje się go za to powszechnie jako słodzik w produktach typu „bio” i „fit”. Dodatek syropu z agawy do takich batoników i nazywanie ich „zdrowszymi, bo bez cukru” jest jednym z powodów, dla których zapoznanie się z 56 twarzami cukru jest dla Ciebie obowiązkowe, i których znajomość powinnaś przetestować przy okazji najbliższych zakupów!

4-37. Inne cukry zawierające glukozę i fruktozę

Pozycje od 4 do 37 tej listy zajmować będą inne słodziki, które również zawierają fruktozę i glukozę, w różnych proporcjach.

Wśród nich znajdziesz słodziki, które często określa się jako zdrowsze zamienniki dla cukru, a które niekoniecznie muszą nimi być.

Są to również słodziki, które brzmią z pozoru niewinnie lub nawet „zdrowo”, a w praktyce składają się wyłącznie z cukru.

Oto niektóre z tych niewiniątek:

  • cukier buraczany
  • brązowy cukier
  • cukier trzcinowy
  • karmel
  • cukier puder
  • cukier kokosowy
  • odparowany sok z trzciny cukrowej
  • sok owocowy
  • koncentrat soku owocowego
  • cukier winogronowy
  • kochanie
  • lukier
  • cukier inwertowany

38-52. To cukry zawierające głównie glukozę z niewielką zawartością fruktozy lub innych cukrów.

Między innymi: syrop kukurydziany, maltoza, maltodekstryna, syrop ryżowy. To nieco zdrowsza alternatywa słodzika niż czysty cukier lub cukry z przeważającą zawartością fruktozy.

Przykładowe nazwy z tej grupy:

  • Słód jęczmienny
  • Brązowy syrop ryżowy
  • Syrop kukurydziany
  • Syrop kukurydziany w postaci stałej
  • Dekstryna
  • Glukoza
  • Słód diastatyczny
  • Glukoza
  • Laktoza
  • Syrop słodowy
  • Maltodekstryna
  • Maltoza
  • Syrop ryżowy

53-54. Cukry z wyłącznie fruktozą

  • Krystaliczna fruktoza
  • Fruktoza
  • D-rybozaGalaktoza

55-56. Inne cukry

D-ryboza i galaktoza również bywają używane jako słodziki, choć nie dają tego poziomu słodkości co zwykły cukier.

Generalnie cukry porównuje się nie tylko pod względem składu, ale też słodkości, jako odnośnik podając zawsze czystą sacharozę.

Są słodziki sztuczne, które są nawet kilkadziesiąt lub kilkaset razy słodsze niż cukier, jak aspartam, popularny jako słodzik w drażetkach zalecany niegdyś cukrzykom.

Dziś odradza się jednak jego stosowanie, gdyż potencjalne korzyści, czyli uczucie słodkości bez podnoszenia poziomu cukru we krwi, są nie dość wysokie w porównaniu do potencjalnych szkód, jakie może wyrządzić w organizmie.

Czy mogę jeść cukier?

Główna zasada wykluczania cukru z diety jest następująca: wykluczamy wszystko, co zawiera cukier dodany, czyli żywność przetworzoną.

Oznacza to, że należy spożywać jej jak najmniej. Warto natomiast spożywać cukier zamknięty w naturalnych produktach: w owocach – one dostarczają oprócz cukru również innych wartości odżywczych.

Gdy natomiast kupujesz przetworzoną żywność, zwracaj uwagę nie tylko na napis „cukier”, ale również na inne jego postaci, kamuflujące sprytnie dodatek innych słodzików.

Unikaj ich, jeśli to możliwe, ale nie biczuj się za każdym razem, gdy zdarzy Ci się zjeść ulubione żelki dosładzane syropem glukozowo-fruktozowym!

Co ci da eliminowanie przetworzonego cukru?

Referencje

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24493081
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24652725
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15983189
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23594708
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17921363
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19381015/