Oregano to inaczej lebiodka pospolita – Origanum vulgare. Nazywany bywa też przekornie dzikim majerankiem lub hiszpańskim tymiankiem, co wskazuje na pokrewieństwo tych ziół. Bardzo chętnie wykorzystujemy oregano w kuchni, ale jego właściwości lecznicze znane były już w starożytności dzięki Hipokratesowi i Arystotelesowi.
W kuchni stanowi ono jeden z ważniejszych składników ziół prowansalskich. Używa się oregano również do sałatek, pizzy oraz innych potraw, głównie z kuchni śródziemnomorskiej.
Zdarza się, że oregano jest używane przy produkcji vermutów, wódek, likierów. Bardzo często jest ono również składnikiem produktów leczniczych oraz kosmetyków, z uwagi na swoje prozdrowotne właściwości. Dawniej używano liści oregano do barwienia tkanin na czarno, a kwiatów – do barwienia wełny na kolor pomarańczowy.
Co ciekawe, stosowano to ziele również jako substytut herbaty i tytoniu, a w średniowieczu także jako zabezpieczenia przed czarami, w które niegdyś powszechnie wierzono. Dziś bardzo chętnie wykorzystujemy nie tylko suszone lub świeże oregano jako przyprawę w kuchni, ale również olejek z tej rośliny, który ma bardzo skuteczne właściwości lecznicze.
Intensywny zapach i smak tego ziela jest zasługą olejku eterycznego – tymolowego. Oprócz niego w oregano znajdziemy również inne silne składniki bioaktywne:
Oregano od setek lat wykorzystywane było przez mieszkańców regionów śródziemnomorskich do celów leczniczych:
Obecnie nie ma jednoznacznych dowodów na właściwości lecznicze oregano, jednak z uwagi na to, że jest to produkt naturalny, jego spożywanie w celach leczniczych i profilaktycznych nie powinno przynieść żadnych negatywnych skutków – oczywiście pod warunkiem zachowania ostrożności jeśli chodzi o dawki.
Karwakrol i tymol zawarte w olejku z oregano mogą wykazywać skuteczne działanie antybakteryjne, na przykład przy zwalczaniu szczepów chorobotwórczych Staphylococcus aureus w żywności, ograniczając ich rozprzestrzenianie się. Oregano może też pomóc w zwalczaniu chorób, które nie reagują już na antybiotykoterapię. Nie oznacza to jednak, że jedzenie oregano może zapobiegać infekcjom bakteryjnym, a jedynie, że ogranicza ich rozwój.
Tymol oraz kwas rozmarynowy, które dominują w oregano, mogą mieć właściwości przeciwzapalne. Tym samym spożywanie olejku z oregano może zapobiec rozwojowi takich chorób jak autoimmunologiczne lub reumatoidalne zapalenie stawów czy astma alergiczna.
Stres oksydacyjny może prowadzić do uszkadzania DNA komórek, natomiast oregano lub olejek z niego może temu zapobiegać. Karwakrol oraz tymol mają udowodnione działanie w zapobieganiu rozrostowi czerniaka. Dieta bogata w oregano może spowolnić lub zahamować postęp raka piersi.
W przypadku insulinooporności oregano pomaga kontrolować zbyt wysoką ilość glukozy we krwi. Może też sprzyjać regeneracji wątroby i nerek uszkodzonych na skutek postępu cukrzycy, a także poprawiać ekspresję genów, które wpływają na metabolizm węglowodanów.
Oregano może sprzyjać poprawie zachowań stresogennych. W 2018 roku w badaniach na szczurach stwierdzono, że po 14 dniach podawania szczurom olejku z oregano zmniejszył się poziom stresu u tych zwierząt. To może dawać nadzieję osobom chorym na depresję lub narażonym na skutki silnego stresu.
Inhalacje z olejkiem z oregano mogą korzystnie wpływać na łagodzenie skutków przeziębień, chorób dróg oddechowych i zapalenia zatok.
Oregano jest względnie bezpiecznym ziołem, gdy spożywa się je do pizzy czy sałatek. Należy jednak zachować ostrożność w przypadku spożywania go tuż przed zabiegami chirurgicznymi, ponieważ może zwiększać ryzyko nadmiernego krwawienia. Stężenie olejków stosowanych do inhalacji lub na skórę nie powinno przekraczać 1%, ponieważ w wysokich stężeniach może zadziałać toksycznie.
Należy również zachować ostrożność u osób uczulonych na rośliny z rodziny Lamiceae – bazylii, lawendy, mięty i szałwii, ponieważ prawdopodobnie są one uczulone również na oregano, lub są na dobrej drodze do rozwinięcia się uczulenia na tę roślinę.
Oregano to roślina, którą warto dodawać do potraw typu śródziemnomorskiego w postaci suszonej lub świeżej, dla wzmocnienia ich smaku. Również olejek z oregano stosowany podczas przeziębień do inhalacji może wpływać kojąco na wiele objawów. Z pewnością zaś dostarczy wielu przyjemnych wrażeń zapachowych! Taki olejek warto mieć w domu, bo nigdy nie wiadomo, kiedy może się przydać!
Kanapki to idealne rozwiązanie na szybki posiłek – można je przygotować w kilka minut, a…
Kortyzol, znany jako hormon stresu, pełni kluczową rolę w adaptacji organizmu do wyzwań codziennego życia,…
Magnez jest czwartym najliczniej występującym minerałem w organizmie człowieka, a mimo to często nie doceniamy…
Zdrowa dieta to Twój sekret młodości! Naturalne produkty, jak jagody, zielona herbata czy orzechy, pełne…
Kurczak to jedno z najbardziej uniwersalnych mięs, które można przygotować na niezliczoną ilość sposobów –…
Słodycze nie muszą być grzechem! Oto 10 przepisów na zdrowe desery, które nie tylko rozpieszczą…