Bardzo wiele osób narzeka obecnie na problemy z funkcjonowaniem swojej tarczycy. Ten narząd, o którym dopiero od niedawna wiemy nieco więcej, sprawia nam naprawdę wiele kłopotów. Jest przyczyną wielu uciążliwych dolegliwości i wymaga stałego leczenia oraz odpowiedniej diety. Do czego potrzebujemy tarczycy? Jakie objawy daje jej niedoczynność, a jakie nadczynność?

Tarczyca – co to takiego?

Tarczyca to inaczej gruczoł tarczowy umieszczony w szyi człowieka. Jako że jest to gruczoł, jej zadaniem jest wydzielanie hormonów: tyroksyny (T4), trójjodotyroniny (T3) i kalcytoniny. Ważnym hormonem, który również często przewija się w zagadnieniach związanych z tarczycą, jest TSH. Jest to tyreotropina, która pobudza przysadkę mózgową, a ta z kolei tarczycę do produkcji swoich dwóch flagowych hormonów. Produkcja T3 i T4 w odpowiedniej ilości hamuje wydzielanie TSH, i tym sposobem u normalnej zdrowej osoby poziom wszystkich hormonów jest jak najbardziej właściwy.

Funkcje tarczycy

Głównym zadaniem tarczycy jest regulacja przemiany materii, utrzymanie właściwego poziomu wapnia i fosforu, dzięki produkcji kalcytoniny. Inna rola tarczycy, to rozdysponowanie jodu, który otrzymuje się wraz z wdychanym powietrzem oraz z pożywieniem. Konkretnie zaś, jod wpływa na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, czyli na produkowanie T3 i T4, które w swoim składzie mają właśnie jod. Jak w każdym innym anatomicznym przypadku budowy ciała człowieka – w tarczycy zachodzi wiele ciekawych, skomplikowanych procesów biochemicznych. Skupmy się jednak tylko na sytuacjach niewłaściwego funkcjonowania produkcji hormonów – kiedy tarczyca pracuje zbyt intensywnie lub zbyt mizernie.

Niedoczynność – gdy tarczyca ma lenia

Niedoczynność tarczycy to stan, w którym tarczyca produkuje zbyt mało swoich trzech hormonów. Jej główną przyczyną jest choroba Hashimoto, czyli zapalenie tarczycy, ale też stosowanie niektórych leków czy usunięcie gruczołu tarczowego. Przyczyną niedoczynności tarczycy może być również niedobór jodu lub wrodzone zaburzenia pracy tego gruczołu. Niedoczynność leczy się przede wszystkim poprzez dietę zawierającą dużo jodu, a mało składników utrudniających jego wchłanianie. Dodatkowo stosuje się leczenie poprzez zażywanie hormonów tarczycy w celu wyrównania ich niedoborów i zlikwidowania przykrych objawów.

Gdy brakuje hormonów tarczycowych, organizm przeżywa spowolnienie metabolizmu i wszystko, co za tym idzie:

Wypadanie włosów

Często jest pierwszym wyraźnym sygnałem, że z organizmem coś jest nie tak

Przybieranie na wadze

Osoby, które cierpią na niedoczynność tarczycy szybko przybierają na wadze, i to bez zmiany swoich nawyków żywieniowych – jedzą tyle, co zwykle. Jednocześnie mają duży problem ze schudnięciem, ponieważ typowe diety odchudzające nie przynoszą rezultatu. Odchudzanie w takim przypadku powinno iść w parze z leczeniem. Należy przeprowadzać redukcję pod okiem doświadczonego dietetyka i nie spodziewać się spektakularnych efektów, tylko długiej i ciężkiej pracy.

Zmęczenie i osłabienie

spowolnienie przemiany materii idzie w parze z osłabieniem metabolizmu mięśniowego. Osoba chora jest stale zmęczona i senna, nawet po przespaniu 8 godzin nie czuje się dość wybudzona i najchętniej poszłaby z powrotem spać.

Bóle mięśni ramion i szyi

Wynikają one stąd, że nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy mają również wpływ na układ nerwowy. Po wysiłku fizycznym lub kontakcie z niskimi temperaturami, chory również może odczuwać silne bóle mięśni.

Wole niedoczynne

Na skutek niedoboru jodu szyja chorego zaczyna puchnąć.

Nieleczona niedoczynność tarczycy może spowodować „wysypanie się” całego organizmu. Występować będzie szereg dolegliwości ze strony różnych układów. Najgorsze, z czym musi się mierzyć osoba chorująca na niedoczynność, to uczucie przewlekłego zmęczenia. Jest to bowiem utrudnienie dla codziennego funkcjonowania w świecie.

Nadczynność – hiperaktywna tarczyca

Nadczynność tarczycy jest określana jako nadmierne wydzielanie hormonów. Jak w każdym innym przypadku, co za dużo – to niezdrowo. W przypadku hormonów sterujących naszym organizmem widać to szczególnie wyraźnie. Homeostaza organizmu jest słowem, które najlepiej opisuje, jak powinno wyglądać właściwe wydzielanie hormonów i innych składników biochemicznych ustroju. Przyczyną nadczynności najczęściej są guzki toksyczne, oraz zapalenia tarczycy. Leczenie obejmuje nie tylko właściwą dietę, ale także leczenie środkami farmakologicznymi, które nieco hamują aktywność tarczycy. Dodatkowo, w niektórych przypadkach lekarz może zalecić operację nadmiarowej tkanki tarczycowej.

Oto objawy, jakie daje nadczynność gruczołu tarczowego:

Nerwowość, ataki paniki, pobudzenie

Wynika to z nadmiernego pobudzenia procesów biochemicznych w organizmie.

Spadek masy ciała

To również objaw, który jest niepożądany, ponieważ osoby chore zwykle i tak są szczupłe, a zaczynają nadmiernie chudnąć. Nawet zmiana trybu życia i przestawienie się na kaloryczne fast foody nic nie daje.

Zmęczenie i bezsenność

Bezsenność jest zwykle rezultatem ciągłego pobudzenia. Trudno jest osobie chorej zasnąć, trudno przespać spokojnie kilka godzin. Rezultatem tego jest zmęczenie, wynikające z braku koniecznego do życia snu. Powoduje to z kolei trudności z koncentracją, pogorszenie pamięci, spadek wydajności w pracy.

Powiększenie wola

Osoby z chorą tarczycą często dorabiają się „drugiego podbródka”, choć wcale nie tyją, a wręcz przeciwnie. Jest to tak zwane wole nadczynne, gdy w organizmie zbiera się nadmiar jodu.

Wytrzeszcz oczu

Ten objaw jest z kolei spowodowany procesem zapalnym toczącym się w obrębie oczodołu i wypychaniem tkanki gałek ocznych z oczodołu.

Również i w przypadku nadczynności tarczycy, jej nieleczenie może doprowadzić do wielu poważnych powikłań zdrowotnych. Nie należy zatem bagatelizować objawów zarówno jednej, jak i drugiej choroby. Na szczęście przy odpowiednim prowadzeniu można z tą chorobą żyć, a nawet ją wyleczyć. Wymaga to jednak dużej samodyscypliny od pacjenta i determinacji, a także opieki dobrego endokrynologa, który dobierze właściwe dawki leków.