10 objawów nietolerancji laktozy – jak rozróżnić czy to nie alergia na mleko?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego niektóre osoby z twojej rodziny mogą pić mleko bez problemów, podczas gdy inne omijają je szerokim łukiem? Otóż, nie jest to kwestia kaprysu, a czegoś bardziej naukowego!

Laktoza to cukier obecny w mleku i produktach mlecznych, który normalnie nasz organizm przekształca na glukozę i galaktozę dzięki enzymowi o nazwie laktaza. Gdy jesteśmy małymi dziećmi, większość z nas produkuje dużo laktazy i świetnie przyswaja laktozę. Ale z wiekiem wiele osób traci tę zdolność – i stąd pojawia się problem.

Dlaczego? Bo jak się okazuje, brak laktazy prowadzi do problemów z trawieniem laktozy, co powoduje objawy takie jak wzdęcia, bóle brzucha, biegunka i gazy. W rzeczywistości, dla wielu ludzi, niezdolność do trawienia laktozy staje się normą w miarę dorastania, zwłaszcza w niektórych populacjach, takich jak Azjaci, Afrykanie czy mieszkańcy Ameryki Południowej. W przeciwieństwie do nich, mieszkańcy północnej Europy czy północno-zachodnich Indii zazwyczaj zachowują zdolność trawienia laktozy przez całe życie.

Pamiętaj!

Nietolerancja laktozy zazwyczaj nie powoduje bezpośrednich objawów skórnych. Główne objawy nietolerancji laktozy są związane z układem pokarmowym, takie jak wzdęcia, biegunka, gazy, bóle brzucha i nudności.

Jednak u niektórych osób objawy skórne mogą być pośrednio związane z nietolerancją laktozy. Na przykład, chroniczne problemy z układem pokarmowym mogą wpływać na stan ogólny organizmu, w tym skóry, powodując suchą skórę czy trądzik. W rzadkich przypadkach, chroniczne stany zapalne w jelitach mogą prowadzić do różnych objawów skórnych.

Istnieją różne przyczyny niedoboru laktazy. Najczęstszą jest tzw. pierwotny niedobór laktazy, który pojawia się z wiekiem. Ale są też inne przyczyny, takie jak choroby jelit, infekcje czy też wrodzony niedobór enzymu.

Kiedy Mleko staje się Wrogiem: Epidemiologia Nietolerancji Laktozy

Nietolerancja laktozy to dość powszechne zjawisko, ale jest mało prawdopodobne, aby pojawiła się u dzieci poniżej 5. roku życia. Najczęściej diagnozowana jest wśród nastolatków i młodych dorosłych. Z badań wynika, że aż 65% ludzi na świecie ma problem z trawieniem laktozy! Ale – uwaga – nie wszyscy odczuwają objawy. A występowanie tej przypadłości jest różne w zależności od pochodzenia etnicznego.

Może cię to zaskoczyć, ale osoby pochodzenia europejskiego są mniej podatne na nietolerancję laktozy w porównaniu do ludzi pochodzenia afrykańskiego, azjatyckiego czy latynoskiego. Na przykład, w USA, choć większość białych Amerykanów może spożywać mleko bez problemu, to wiele osób o korzeniach afrykańskich, azjatyckich czy rdzennych Amerykanów ma problem z laktozą.

Nieco bardziej technicznie, jeśli spojrzeć na konkretne liczby:

• W Europie Północnej i Ameryce Północnej od 2% do 15% populacji ma nietolerancję laktozy.
• W Ameryce Południowej odsetek ten wynosi od 50% do 80%.
• W przypadku Ashkenazi (Żydów europejskich) i Afrykanów odsetek ten waha się od 60% do 80%.

To fascynujące, jak nasze pochodzenie wpływa na naszą zdolność do trawienia pewnych pokarmów! Oczywiście, wiek również odgrywa rolę. U niektórych ludzi, zwłaszcza o białej skórze, objawy mogą pojawić się dopiero w wieku dojrzewania czy nawet później.

Patofizjologia Nietolerancji Laktozy

Laktoza to cukier występujący w mleku i produktach mlecznych. Aby nasz organizm mógł go strawić, potrzebuje enzymu o nazwie laktaza. Ten enzym znajduje się w jelitach cienkich.

Kiedy w naszym organizmie jest za mało laktazy, laktoza nie jest właściwie trawiona. Gromadzi się w jelitach i przyciąga wodę, co prowadzi do biegunki osmotycznej. Dodatkowo bakterie jelitowe fermentują nieskrojony cukier, produkując gazy, takie jak wodór, dwutlenek węgla i metan. Wszystko to powoduje dolegliwości żołądkowe, takie jak ból brzucha, wzdęcia i gazy.

Ciekawostką jest to, że niektóre zmiany w DNA (tzw. pojedyncze zmiany nukleotydowe, SNP) mają wpływ na to, czy jesteśmy w stanie trawić laktozę. Na przykład w populacji brazylijskiej stwierdzono związek pewnych SNP z tolerancją na laktozę.

Nietolerancja laktozy

Jest to stan, w którym organizm ma trudności z trawieniem laktozy, cukru występującego w mleku i produktach mlecznych. Jest to spowodowane niewystarczającą ilością enzymu laktazy w jelitach. Oto 10 typowych objawów nietolerancji laktozy:

1. Biegunka
2. Wzdęcia
3. Bóle brzucha
4. Gazy jelitowe
5. Burczenie w brzuchu
6. Nudności, czasami z wymiotami
7. Odbijanie się
8. Uczucie ciężkości w żołądku
9. Ból głowy
10. Zmęczenie

Alergia na mleko

Alergia na mleko to reakcja immunologiczna na jedno lub więcej białek zawartych w mleku (np. kazeina, białka serwatki). Reakcja alergiczna może być poważna i wymagać natychmiastowej pomocy medycznej. Oto typowe objawy alergii na mleko:

1. Pokrzywka lub wysypka
2. Świąd
3. Obrzęk twarzy, języka lub gardła
4. Trudności w oddychaniu lub gwizdanie w klatce piersiowej
5. Biegunka
6. Wymioty
7. Bóle brzucha
8. Niska ciśnienie krwi lub omdlenia (w ciężkich przypadkach)
9. Łzawienie oczu lub katar
10. Kaszel

Choć pewne objawy, takie jak biegunka czy bóle brzucha, mogą występować zarówno w nietolerancji laktozy, jak i alergii na mleko, ważne jest, aby zwrócić uwagę na bardziej specyficzne objawy charakterystyczne dla każdego stanu. Jeśli podejrzewasz, że masz którąkolwiek z tych dolegliwości, warto skonsultować się z lekarzem w celu postawienia dokładnej diagnozy i uzyskania odpowiedniej porady leczenia.