Sprawdź przyczyny spóźniającej się miesiączki – 9 najczęstszych przyczyn

Spóźnia Ci się okres i panicznie usiłujesz dojść do tego, czy to możliwe, że jesteś w ciąży? Rzeczywiście, spóźniająca się miesiączka to sygnał, że trzeba zwrócić baczniejszą uwagę na swoje zdrowie, jednak niekoniecznie musi być ona pierwszym znakiem ciąży. Jakie jeszcze są powody takiego stanu rzeczy?

Co to znaczy, że miesiączka się spóźnia?

Zazwyczaj miesiączka pojawia się co 28 dni o regularnie miesiączkujących kobiet. W okresie dojrzewania, a także z powodu różnych czynników zdrowotnych, czas pomiędzy jednym a drugim krwawieniem może się wydłużać. Gdy jest to kwestia kilku dni i występuje to sporadycznie, nie ma się za bardzo czym przejmować. Gorzej, jeśli rozbieżności są duże i pojawiają się często lub nawet przy każdym cyklu.

Różne zaburzenia w naszym zdrowiu i trybie życia sprawiają, że gospodarka hormonalna rozregulowuje się. To właśnie odpowiednie ilości hormonów wydzielane pod wpływem pewnych bodźców warunkują regularne pojawianie się miesiączki. Konkretnie chodzi o gonadotropiny – hormony regulujące cykl menstruacyjny. Gdy okres się spóźnia, oznacza to, że hormony nie są wydzielane jak należy i trzeba jak najszybciej wyrównać ewentualne niedobory. 

Regularnie pojawiający się okres to oznaka zdrowia i zwiększona szansa na zajście w ciążę podczas prób. Dlatego nie należy bagatelizować spóźniającej się miesiączki – kobiety powinny dbać o to, by pojawiała się ona systematycznie co 28 dni. 

Jakie są przyczyny spóźniania się miesiączki?

Najczęściej u kobiet regularnie współżyjących brak okresu w spodziewanym dniu lub tygodniu może być oznaką ciąży. Jeśli jednak nie współżyłaś w ciągu ostatniego miesiąca wcale lub stosowałaś skuteczną antykoncepcję, wówczas musisz zastanowić się nad innymi potencjalnymi przyczynami braku okresu. Jakie to przyczyny?

Nadmierny stres

Pod wpływem stresu trwającego zbyt długo i zbyt intensywnego całe ciało odczuwa skutki napięcia. Taki silny stresor wpływa na przerwanie produkcji gonadotropin i w efekcie okres zanika na jakiś czas. Zwykle sytuacja normuje się, gdy przestaniemy się stresować.

Nie chodzi tu jednak bynajmniej o krótkotrwały stres przed randką, lecz o życie w ciągłym, długotrwałym napięciu spowodowanym na przykład traumatycznym doświadczeniem, pracą zawodową zagrażającą życiu czy innymi sytuacjami. Jeśli spóźnia Ci się okres i czujesz, że może to mieć związek z towarzyszącym Ci przewlekłym stresem, jak najszybciej należy zacząć z nim walczyć, by gospodarka hormonalna wróciła do normy.

Intensywny wysiłek fizyczny

Jednorazowe przetrenowanie się na siłowni raczej nie spowoduje, że kolejna miesiączka przesunie się o kilka dni czy tygodni. Mogą się jednak pojawiać zmiany hormonalne u kobiet ciężko pracujących fizycznie po wiele godzin dziennie. Bywa również, że okres spóźnia się lub nawet zanika u kobiet, które raczej uznaje się za okazy zdrowia – zawodniczek olimpijskich, biegaczek, kulturystek i przedstawicielek różnych innych dyscyplin sportowych. Dążenie do jak najlepszych wyników sportowych bardzo często odbywa się kosztem ich zdrowia. 

Przewlekłe schorzenia

Choroby o podłożu hormonalnym, takie jak zespół policystycznych jajników, zaburzenia tarczycy, choroby nadnerczy, czy inne choroby przewlekłe, takie jak choćby cukrzyca – mogą one spowodować zaburzenie gospodarki hormonalnej. Co ważne, również ostre choroby takie jak zapalenie płuc czy zapalenie opon mózgowy mogą skutkować utratą masy ciała, niedoborami składników mineralnych i w konsekwencji również utratą okresu na jakiś czas.

W obydwu przypadkach dla przywrócenia miesiączki należy podejmować się leczenia choroby, gdyż powrót do zdrowia lub kontrola choroby przewlekłej pozwala uregulować również problemy hormonalne. 

Rozregulowany rytm dnia

Rytm dnia wyznacza kiedy najlepiej chodzić spać, by się wyspać, kiedy wstawać, kiedy pracować i kiedy uczyć się, aby osiągać jak najlepsze wyniki. Dla utrzymania swojego organizmu w dobrej kondycji należy dbać o to, by żyć w zgodzie ze swoim zegarem biologicznym. Czasem zdarza nam się nadwerężać swoje możliwości adaptacyjne, na przykład wychodząc na całonocną imprezę, czy uskuteczniając intensywne ćwiczenia w godzinach wieczornych, gdy dotychczas poświęcaliśmy tę część dnia na wypoczynek.

Od czasu do czasu zmiana przyzwyczajeń nie powinna wpłynąć na brak okresu. Jeśli jednak permanentnie pracujesz na 3 zmiany i chodzisz spać o różnych porach, często podróżujesz poza strefy czasowe albo regularnie zarywasz noce i bardzo krótko sypiasz – może się to odbić na Twoim zdrowiu. Wtedy regularna miesiączka pójdzie na pierwszy ogień i prawdopodobnie jej brak zasygnalizuje Ci, że Twój rytm życia powinien z powrotem się ustabilizować. 

Zażywanie niektórych leków

Wśród farmaceutyków, które mogą spowodować zaburzenia hormonalne, są na przykład leki przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne, przeciwdrgawkowe, chemioterapeutyki, leki stosowane w chorobach tarczycy, czy nawet niektóre środki antykoncepcyjne. 

Drastyczne chudnięcie

Warto wiedzieć, że hormony produkowane są między innymi z tkanki tłuszczowej. W związku z tym osoby, które drastycznie się odchudzają stosując głodówki przez długi czas, mogą szybko osiągnąć zamierzony rezultat utraty masy ciała, ale doświadczyć również zaniku miesiączki. Bardzo często z brakiem menstruacji zmagają się osoby chorujące na anoreksję i bulimię. Bez względu na to, co jest przyczyną chudnięcia, gdy jest ono nagłe może mu towarzyszyć zanik okresu. 

Okres przed menopauzą i menopauza

Gdy organizm wchodzi w fazę pokwitania, powoli przestaje wytwarzać hormony odpowiedzialne za regularność cyklu menstruacyjnego. To normalne, że kobiety około 50. roku życia mają rzadsze, mniej obfite lub nieregularne miesiączki. Z czasem menstruacja całkowicie zaniknie, ponieważ menopauza to utrata zdolności do reprodukcji.

Karmienie piersią

Gdy po porodzie Twoja miesiączka nie wraca od razu lub wciąż jest nieregularna, właśnie karmienie dziecka piersią może być tego przyczyną. Wysoki poziom prolaktyny niezbędny do wytwarzania pokarmu powoduje zahamowanie owulacji, co wpływa na nieregularne miesiączki. Nie wolno jednak traktować karmienia piersią jako antykoncepcji! To, że nie masz miesiączek po urodzeniu dziecka nie oznacza, że nie możesz ponownie zajść w ciążę. 

Ciąża pozamaciczna

Zanik okresu z powodu ciąży pozamacicznej to rzadka przypadłość, ale możliwa. W takiej sytuacji często okres zanika, a test ciążowy nie pokazuje dodatniego wyniku, co może wprowadzać kobietę w dezorientację. Niezwłocznie należy wykonać badania ginekologiczne, gdyż przyczyną ciąży pozamacicznej może być na przykład endometrioza, wady wrodzonej jajowodów, zapalenie narządów miednicy mniejszej i wiele innych.

Jak zareagować w przypadku spóźniającego się okresu?

Przede wszystkim warto prowadzić kalendarzyk miesiączkowy zaznaczając w nim dni początku i końca menstruacji. Dzięki temu łatwo będzie zaobserwować, czy cykl jest regularny i uda się błyskawicznie wychwycić moment, kiedy miesiączka się spóźnia. 

Regularnie co około pół roku należy też przeprowadzać badania ginekologiczne. Takie kontrole pozwalają się utwierdzić w przekonaniu, że ze zdrowiem wszystko w porządku, ale mają też inną zaletę. Jeśli spóźnia Ci się okres, a wiesz, że niedawno badania nie wykazały żadnych nieprawidłowości, możesz skupić się na innych prawdopodobnych przyczynach tego stanu, niż tych zdrowotnych. 

Gdy spóźnia się okres przede wszystkim nie panikuj. Warto dla pewności zrobić test ciążowy, by wykluczyć ciążę i zastanowić się nad prawdopodobnymi przyczynami. Jeśli Twoje życie nie jest specjalnie stresujące, nie miałaś ostatnio żadnych życiowych zawirowań, nie bierzesz leków, nie chorujesz na ostre choroby, ani nie zmieniłaś drastycznie swojego trybu życia i nie schudłaś gwałtownie, wówczas być może przyczyną są zmiany hormonalne wynikające z pokwitania lub schorzenia natury ginekologicznej.

Tak czy owak – warto to skonsultować z ginekologiem. Zanim się jednak do niego udasz, przygotuj swój kalendarzyk miesiączkowy i upewnij się, czy rzeczywiście mowa o rozregulowanych miesiączkach, czy jednorazowym sporadycznym spóźnieniu się okresu o kilka dni. 

Referencje

http://doi.org/10.1186/s12905-018-0528-x
http://doi.org/10.3928/00904481-20160210-03
https://doi.org/10.1007/s40279-019-01158-x
http://doi.org/10.1210/jc.2014-3344
https://dx.doi.org/10.6065%2Fapem.2019.24.3.149
https://doi.org/10.3389/fpubh.2020.595943
http://doi.org/10.1186/s12905-018-0528-x
https://doi.org/10.3949/ccjm.87a.19084
http://doi.org/10.1210/jc.2013-1770
http://doi.org/10.1089/jwh.2015.5556
https://www.mountsinai.org/health-library/report/menopause
http://doi.org/10.1210/jc.2014-3344
https://doi.org/10.1371/journal.pone.0115031
https://doi.org/10.1136/jfprhc-2011-0073
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23939500